Przedmiot fakultatywny: Życie kulturalne Wilna w okresie międzywojennym

fakultatywne

w sali

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z przedwojennym Wilnem będącym kulturalnym centrum północno-wschodnich obszarów II Rzeczpospolitej.

Cykl zajęć odkrywa Wilno lat 20. i 30. Ukazuje rozwój oświaty, nauki i sztuki, w tym olbrzymi wkład jaki wniósł Uniwersytet Stefana Batorego. Przedstawia inicjatywy wileńskich literatów, artystów, społeczników: zarówno polskich jak i z innych grup narodowościowych. Zajęcia są próbą odsłony ważnych i czasem już zapomnianych wydarzeń, którymi żyło przedwojenne Wilno. Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.

Omówione zostaną następujące problemy:

1.Wilno - miasto wielu narodowości

2. Sytuacja społeczno-polityczna w Wilnie w latach 1918-1922

3.Odnowienie Uniwersytetu Stefana Batorego

4. Życie kulturalne diaspory żydowskiej w Wilnie

5. Losy świątyń wileńskich a napięcia pomiędzy grupami narodowościowymi w Wilnie

6. Działalność naukowa profesorów Uniwersytetu Stefana Batorego

7.Wileńskie środowisko studenckie

8.Grupa „Żagary”

9.Środowisko skupione wokół wileńskich krajowców

10.Prasa międzywojennego Wilna

11.Społeczność tatarska i karaimska w międzywojennym Wilnie

12.Działalność wileńskich organizacji białoruskich w Wilnie

13.Diaspora litewska w Wilnie

14.”Z kart kalendarza”: wydarzenia polityczne, religijne i kulturalne, którymi żyło przedwojenne Wilno

15.”Ulicami przedwojennego Wilna”

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (1 ECTS)

Bohdan Janusz, Karaici w Polsce, Kraków 1927.

Borawski Piotr, Dubiński Aleksander, Tatarzy polscy. Dzieje, obrzędy, legendy i tradycje, Warszawa 1986.

Brzoza Czesław, Sowa Andrzej, Historia Polski 1918-1945, Kraków 2005.

Brzoza Czesław, Żydowska mozaika polityczna w Polsce 1917-1927. Wybór dokumentów, Kraków 2003.

Bujnicki Tadeusz, W Wielkim Księstwie Litewskim i w Wilnie, Warszawa 2010.

Dawidowicz Aleksander, Etos polskich Tatarów, „Wileńskie Rozmaitości”, 1996, nr 1 (33).

Dubowik Henryk, Biblioteka im. Wróblewskich w Wilnie, „Wileńskie Rozmaitości”, 1991, nr 3 (7).

Gomółka Krystyna, Białoruskie instytucje życia gospodarczego w II Rzeczypospolitej, „Białoruskie Zeszyty Historyczne”, Białystok 1997, z. 8.

Gomółka Krystyna, Polityka rządów polskich wobec mniejszości białoruskiej w latach 1918-1939, „Białoruskie Zeszyty Historyczne”, Białystok 1995, z. 4.

Herbaczewski Józef Albin, Polska a Litwa. Rozważania na czasie, Wilno 1921.

Jasienica Paweł, Pamiętnik, Kraków 1989.

Kancedikiene Eliszewa, Cemach Szabad, „Wileńskie Rozmaitości”, 2000, nr 5 (61).

Kiaupa Zigmantas, Kiaupienė Jūrate, Kuncevičius Albinas, Historia Litwy. Od czasów najdawniejszych do 1795 roku, Warszawa 2008.

Kłos Juliusz, Wilno. Przewodnik turystyczno-krajoznawczy, Wilno 1937.

Kornat Marek, Polska szkoła sowietologiczna 1930-1939, Kraków 2003.

Kosman Marceli, Wilno dawniej i dziś, Toruń 1993.

Lewandowska Stanisława, Wilno 1921-1944. Czasy i ludzie, Warszawa 2009.

Łossowski Piotr, Po tej i tamtej stronie Niemna. Stosunki polsko-litewskie 1883-1939, Warszawa 1995.

Łossowski Piotr, Litwa, Warszawa 2001.

Mironowicz Antoni, Rewindykacja prawosławnych obiektów sakralnych w II Rzeczpospolitej, „Białoruskie Zeszyty Historyczne”, Białystok 2004, z. 21.

Niemczykowa Aleksandra, Żydzi w moich wspomnieniach [w:] Świat nie pożegnany, red. Krzysztof Jasiewicz, Warszawa 2004.

Ochmański Jerzy, Historia Litwy, Warszawa 1990.

Pozostawione historii. Litwini o Polsce i Polakach, pod red. Katarzyny Korzeniewskiej i Vladasa Sirutavičiusa, Kraków 1999.

Siedlecki Michał, Wspomnienia z pierwszych dwu lat organizacji Uniwersytetu Wileńskiego, Wilno 1929.

Sławińska Irena, Współżycie narodów w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, „Wileńskie Rozmaitości”, 1994, nr 2 (22).

Tochtermann Jan Jerzy, Ilość, rozmieszczenie i struktura zawodowa Tatarów w Polsce, Kraków 1935.

Tomaszewski Jerzy, Zarys dziejów Żydów w Polsce w latach 1918-1939, Warszawa 1990.

Tyszkiewicz Jan, Z historii Tatarów polskich 1794-1944, Pułtusk 1998.

Wiśniewski Tomasz, Jeruzalem Północy, „Wileńskie Rozmaitości”, 1996, nr 3 (35).

Wołkonowski Jarosław, Stosunki polsko-żydowskie w Wilnie i na Wileńszczyźnie 1919-1939, Białystok 2004.

oraz inne publikacje podane na zajęciach.

Student po ukończeniu zajęć:

[Wiedza:]

zna i rozumie w jaki sposób rozwijało się życie kulturalne Wilna w dwudziestoleciu międzywojennym, zna pojęcia i koncepcje historyczne wiążące je z Europą Środkowo-Wschodnią jako regionem, ze szczególnym uwzględnieniem procesów i zjawisk kulturowych w kontekście przemian społecznych i politycznych (K1_W04; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

zna i rozumie w podstawowym stopniu zagadnienia dotyczące kształtowania się relacji kulturalnych, narodowościowych, religijnych i społeczno-politycznych w Wilnie w okresie międzywojennym (K1_W06; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

[Umiejętności:]

potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

potrafi odwołując się do zdobytej wiedzy teoretycznej i praktycznej wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących życia kulturalnego Wilna w dwudziestoleciu międzywojennym, a także jego specyfiki w kontekście globalnym, logicznie je konstruować, odwołując się do stanowisk innych uczestników tych sytuacji komunikacyjnych (K1_U06; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

[Kompetencje społeczne:]

jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01; Odniesienie do P6S_KK)

jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; Odniesienie do P6S_KR)

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).

Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.

Zaliczenie ustne obejmie wiedzę z materiału omawianego na zajęciach w czasie semestru i obejmie dwa losowo wybrane pytania z materiału omawianego na zajęciach. Na końcową ocenę składają się:

Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (40%).

Zaliczenie ustne (60%).

Skala ocen:

0%-49% - 2

50%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+