Literatura portugalska II ćwicz.

języki obce
monograficzne
obowiązkowe
seminaria licencjackie

Forma i kryteria zaliczenia przedmiotu mogą ulec zmianie w zależności od aktualnej sytuacji epidemiczne.

Cwiczenia - zajęcia praktyczne z literatury portugalskiej XIX w. (LP2) będą odbywać się stacjonarnie lub zdalnie (Zoom albo Google Meet), zgodnie z bieżącą sytuacją epidemiologiczną.

Współpraca z platformą Moodle.

w sali

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z panoramą literatury portugalskiej XIX i początków XX wieku w perspektywie chronologicznej. W tych ramach czasowych studenci poznają autorów i dzieła - lirykę, prozę oraz dramat – z nurtów romantyzmu, realizmu/naturalizmu oraz pierwszego portugalskiego modernizmu.

Podczas zajęć przeanalizujemy reprezentatywny wybór portugalskich tekstów literackich z XIX wieku, w języku portugalskim, z epoki romantyzmu i realizmu oraz z początku XX wieku, z okresu pierwszych ruchów modernistycznych w Portugalii. Utworom literackim będą towarzyszyć opracowania krytyczne, które pogłębią wiedzę studentów na temat metajęzyka literaturoznawstwa w języku portugalskim. Równie istotny będzie kontekst kulturowy i historyczny, a także kwestie metodologiczne. Tematyka zajęć będzie uporządkowana chronologicznie i zorganizowana zgodnie z perspektywą problematyzującą. Wybrane materiały mają zachęcić uczestników do formułowania własnych problemów badawczych.

Nacisk będzie kładziony także na naukę języka w duchu CLIL. Zajęcia są zbudowane na podstawie autorskich materiałów dydaktycznych. Przewiduje się następującą organizację:

I. Romantyzm

Wyrażanie siebie w konflikcie; miłość romantyczna; dandyzm; wolność i nacjonalizm; odpowiedzialność i społeczna interwencja literatury; napięcia między prawdą a pięknem w naśladownictwie.

1. Almeida Garrett, Spadające liście [wiersze wybrane]

__________. Wolny Luís de Sousa

II. Realizm

"Realizm jako nowy wyraz sztuki"; powieść i poezja jako obiekty estetyczne i przedmioty interwencji społecznej; styl queirozyjski; naturalistyczna iluzja powieści queirozyjskiej; poezja, wędrówka i Lizbona w Cesário Verde; impresjonizm literacki.

1. Eça de Queirós. Short Stories [wybrane opowiadania].

2. Cesário Verde. Księga Cesário Verde [wiersze wybrane]

III. Pierwszy modernizm (część pierwsza)

Prądy literackie na styku wieków. Prądy estetyczne pierwszego modernizmu zapowiedziane przez Orpheu 1 i Orpheu 2. Poetyka udawania Fernando Pessoi i tendencja do depersonalizacji.

1. Fernando Pessoa

a) Ortonim poezji [wybrane wiersze]

Szczegółowa rozpiska zostanie rozdana podczas pierwszych zajęć.

===================

1. Bibliografia ogólna

===================

COELHO, Jacinto do Prado, Dicionário de Literatura, 3.ª edição, Porto, Figueirinhas, 1985.

ECO, Umberto (dir.), História da Beleza, trad. de António Maia da Rocha, Lisboa, Difel, 2004.

MOISÉS, Massaud, Pequeno Dicionário de Literatura Portuguesa, São Paulo, Cultrix, 1981.

OLIVEIRA MARQUES, A.H de, História de Portugal. Vol. III – Das revoluções liberais até aos nossos dias, 3.ª edição, Lisboa, Palas Editoras, 1986.

REIS, Carlos e LOPES, Ana Cristina, Dicionário de Narratologia, 2.ª edição, Coimbra, Livraria Almedina, 1990.

SARAIVA, António José e LOPES, Óscar, História da Literatura Portuguesa, 16.ª edição, Porto, Porto Editora, s/d [1992].

SERRÃO, Joel, Cronologia Geral da História de Portugal, 4.ª edição, Lisboa, Livros Horizonte, 1980.

SERRÃO, Joel, Dicionário de História de Portugal, dir. de Joel Serrão, Lisboa, Iniciativas Editoriais, 1992

SILVA, Vítor Manuel de Aguiar e, Teoria da Literatura, 8.ª edição, Coimbra, Livraria Almedina, 1992.

================================

1.2. Strony internetowe (charakter ogólny)

================================

1. Biblioteca digital do Camões - Instituto da Cooperação e da Língua

(http://cvc.instituto-camoes.pt/conhecer/biblioteca-digital-camoes.html)

2. Projeto Vercial ( http://alfarrabio.di.uminho.pt/vercial/ )

3. Revista Colóquio Letras (http://www.coloquio.gulbenkian.pt/)

4. E-Dicionário de Termos Literários (http://www.edtl.com.pt/ )

5. Dicionário de Personagens da Ficção Portuguesa (http://dp.uc.pt/ )

6. Associação Internacional de Lusitanistas (http://lusitanistasail.net/ )

7. Página do Arquivo Pessoa (http://arquivopessoa.net/ )

8. Espólio Fernando Pessoa (Biblioteca Nacional) (http://purl.pt/1000/1/)

9. Página da Casa Fernando Pessoa (http://casafernandopessoa.cm-lisboa.pt/index.php?id=22333)

================================

1.3. Literatura podmiotu

================================

EDIÇÕES EM LIVRO RECOMENDADAS

GARRETT, Almeida, Flores sem Fruto e Folhas Caídas, apresentação crítica, seleção, notas e sugestões para análise literária por Paula Morão, 4ª edição, Lisboa, Editorial Comunicação – Col. Textos Literários, 1987.

GARRETT, Almeida, Frei Luís de Sousa, introdução por Palmira Nabais, 2.ª edição, Lisboa, Ulisseia – Biblioteca de Autores Portugueses, n.º 16, s/d.

MARTINS, Fernando Cabral (ed.), Mensagem, Lisboa, Assírio & Alvim, 2002.

QUEIRÓS, Eça de, Contos, Lisboa. Edição «Livros do Brasil», 2001.

VERDE, Cesário, O livro de Cesário Verde, apresentação crítica, seleção, notas e sugestões para análise literária por Joel Serrão, Lisboa, Editorial Comunicação – Col. Textos Literários, 1987.

ZENITH, Richard (ed.), Poesia do Eu, Lisboa, Assírio & Alvim, 2006.

================================

1.4 Literatura przedmiotu

================================

[zapoznaj się z materiałami zamieszczonymi na wykładach].

===========================

Student zna i rozumie:

===========================

rozszerzoną terminologię metajęzykową z zakresu literaturoznawstwa, treści tematyczne i kierunki badawcze dotyczące portugalskiej literatury romantyzmu, realizmu i pierwszych ruchów modernizmu portugalskiego; odpowiednie metody badań historycznoliterackich oraz pogłębioną terminologię; różne techniki i podejścia do profesjonalnej analizy procesów literackich; miejsce studiów nad literaturą portugalską i teorią literatury w systemie nauk oraz potrzebę podejścia interdyscyplinarnego; zjawiska historyczne, kulturowe i literackie omawianego okresu; kontekst polityczny i historyczny, w którym sytuują się omawiane teksty; związki kulturowe między Portugalią a Brazylią i ich odbicie we współczesnym życiu kulturalnym krajów portugalskojęzycznych.

(K_W02, K_W03, K_W04, K_W05, K_W06, K_W08, K_W09)

===========================

Student potrafi:

===========================

czytać i rozumieć teksty dotyczące portugalskiej literatury romantyzmu, realizmu i I modernizmu, a także teksty literackie z tych okresów; yntetyzować i problematyzować, w mowie i na piśmie, teksty z pasywnej bibliografii literatury portugalskiej, broniąc własnego punktu widzenia w sposób uzasadniony i wykorzystując w argumentacji poprawną terminologię, innych autorów oraz inną wiedzę z zakresu literatury, kultury i historii; przeprowadzić wnikliwą i pogłębioną analizę literacką w formie eseju lub referatu naukowego, uwzględniającą zarówno wymiar tekstowy, jak i kontekstualny, posługując się szeroką terminologią z zakresu literaturoznawstwa; opracować pracę badawczą, wykazując się dużą autonomią i niezależnością myślenia; rozpoznawać i analizować różne gatunki literackie oraz przyporządkowywać teksty do odpowiednich epok; rozwijać kompetencje w zakresie korzystania z odpowiednich źródeł i opracowań; współpracować ze specjalistami w dziedzinie literaturoznawstwa z obszaru portugalskojęzycznego.

(K_U01, K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U07, K_U08)

===========================

Student jest gotów do

===========================

Student jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego doskonalenia się i rozwoju w duchu ‘lifelong learning’; współdziałania i komunikowania się ze społecznościami językowymi portugalskimi oraz aktywnego uczestnictwa w kulturze portugalskiej za pośrednictwem różnorodnych form i mediów; ma przygotowanie do śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących portugalskojęzycznym obszarze językowym w zakresie literatury, a także brania odpowiedzialności za dziedzictwo kulturowe danego obszaru językowego.

Każdy student będzie oceniany poprzez (1) czytanie dzieł objętych programem, (2) aktywny udział w zadaniach klasowych oraz (3) wykonanie dwóch zadań:

a) analiza literacka tekstu z aktywnej bibliografii (wiersza lub fragmentu utworu prozatorskiego) - zadanie ustne;

b) krytyczna ocena tekstu z bibliografii biernej - zadanie pisemne.

Jeśli chodzi o lektury, to w przypadku utworów prozatorskich lektura powinna być integralna, w przypadku poezji należy przeczytać kilka wierszy, co pozwoli uczniowi na pełne zapoznanie się z utworem. W trakcie lekcji będą wskazywane lektury uzupełniające, które również będą brane pod uwagę przy wystawianiu oceny.

Ocena końcowa z zajęć praktycznych będzie obliczana w następujący sposób:

1) aktywny udział w zajęciach, wykonywanie zadań domowych, wykazanie się znajomością lektur i krytyczną postawą - 30%.

2) oba zadania łącznie (ustne 35% i pisemne 35%) - 70%.

Do egzaminu z zajęć teoretycznych będą mogli przystąpić tylko ci uczniowie, którzy zaliczą zajęcia praktyczne.

Uczniowie będą oceniani według następującej skali

70%-76% - 3; 77%-82% - 3+; 83%-88% - 4; 89%-94% - 4+; 95%-98% - 5; 99%-100% - 5!

==================================

LEKTURY OBOWIĄZKOWE DLA ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH

==================================

1) Wybrane teksty z «Folhas Caídas» Almeidy Garrett

«Advertência»

- «Ignoto Deo»

- «Adeus»

- «Este Inferno de Amar»

- «Gozo e Dor»

- «Perfume da Rosa»

- «Rosa sem Espinhos»

- «Os Cinco Sentidos»

- «Cascais»

- «Rosa e Lírio»

- «Não te amo»

- «Anjo és»

- «Voz e Aroma»

- «Seus Olhos»

2) «Frei Luís de Sousa» Almeidy Garrett

- Pełna treść

3) Wybrane teksty opowiadań Eca de Queirós

- «Singularidades de uma rapariga loura»

- «José Matias»

- «O Moinho»

- «Civilização»

4) Wybrane wiersze z «O Livro de Cesário Verde»

- «Contrariedades»

- «O Sentimento dum Ocidental»

- «Num Bairro Moderno»

- «A Débil»

- «Humilhações»

5) Wybrane wiersze Fernando Pessoa

- «Autopsicografia»

- «Ela canta pobre ceifeira»

- «Gato que brincas na rua»

- «Liberdade»

- «Tenho tanto sentimento»

- «Leve, breve, suave»

Przekład tekstów literackich, nauczanie języka i literatury.