Wstęp do badań i studiów w języku portugalskim II

obowiązkowe

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami związanymi z rzeczywistością społeczną i kulturową Brazylii oraz krajów afrykańskich urzędowego języka portugalskiego, w tym elementami geografii, literatury i historii tych obszarów, a także zapoznanie studentów z badaniami brazylianistycznymi i luzoafrykańskimi prowadzonymi w Polsce i na świecie.

w sali

W ramach przedmiotu poruszane zostaną wybrane zagadnienia związane z rzeczywistością społeczną i kulturową Brazylii oraz krajów afrykańskich urzędowego języka portugalskiego (PALOP) i badań nad nimi.

W ramach przedmiotu poruszane są wybrane zagadnienia związane z rzeczywistością społeczną i kulturową Brazylii oraz krajów afrykańskich urzędowego języka portugalskiego (PALOP).

Zostaną omówione prace badawcze brazylianistów i afrykanistów polskich i zagranicznych dostępne w języku polskim, a także teksty eseistyczne i publicystyczne związane z Brazylią i Afryką, jak również wybrane przekłady literackie autorów brazylijskich i afrykańskich na język polski.

Część brazylianistyczna:

Brum, Eliane. Kolekcjoner porzuconych dusz. Reportaże z Brazylii. Kraków: WUJ, 2020.

Domosławski, Artur. Wykulczeni. Warszawa: Wielka Litera, 2016.

Freyre, Gilberto. Panowie i niewolnicy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985. (fragmenty)

Gawrycki, Marcin Florian (red.). Brazylia jako mocarstwo wschodzące. Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, 2013. [wybrane artykuły]

Gawrycki, Marcin Florian. Muzyczne wojny. Brazylijska muzyka popularna w czasie dyktatury (1964 – 1985), Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, 2017.

Kolankiewicz, Leszek (2016) Samba z Bogami. 3. ed. Wrocław: Instytut im. J. Grotowskiego.

Kula, Marcin, "My naród brazylijski...", w: Ameryka Łacińska nr 4 (18), 1997, s. 24-29.

Malinowski, Mariusz. W poszukiwaniu brazylijskości: główne nurty brazylijskiej myśli społecznej w XX wieku. Warszawa: CESLA, 2011.

Paleczny, Tadeusz. Rasa, etniczność i religia w brazylijskim procesie narodotwórczym: wprowadzenie do badań latynoamerykańskich przemian społecznych. Kraków: Universitas, 2004.

Malinowski, Mariusz, "Smutek i serdeczność : brazylijski charakter narodowy a blizny epoki kolonialnej", w: Ameryka Łacińska nr 3-4, Wyd. CESLA, 2008.

Pesavento, Sandra Jatahy, "Problem tożsamości narodowej: Brazylia wobec latynoamerykańskości", w: Ameryka Łacińska nr 4 (14), wyd. CESLA, Warszawa 1996.

Petelczyc, Janina; Cichy, Marek (red.). Brazylia, kraj przyszłości?. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2016. [wybrane rozdziały]

Pindel, Tomasz. Za horyzont. Polaków latynoamerykańskie przygody. Kraków: Znak, 2018.

Pluta, Aleksandra, "Rasizm w Brazylii", Kultura Liberalna, nr 265, 2014.

Siewierski, Henryk. Szkice brazylijskie. Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, 2016.

Polska i Brazylia – bliższe, niż się wydaje, red. J Mazurek, W-wa: Wyd. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, 2020.

Siuda-Ambroziak, Renata. Religia w Brazylii: uwarunkowania społeczno-kulturowe. Kraków: Nomos, 2015.

Siuda-Ambroziak, Renata, "Brazylia religią muzykalna", w Miesięcznik Znak nr 726, listopad 2015.

Kwartalnik Ameryka Łacińska, wyd. CESLA UW (wybrane artykuły)

Komiksy: „Favela w kadrze” A. Diniz, M. Hora; „Kocia skórka” C. Patati, J. Sanchez; „Wolfram”, „Modlitewnik narodowy” M. Quintanilha; „Angola Janga. Opowieść z Palmares” M. D’Salete

Teksty literackie (wybrane fragmenty):

Literatura na Świecie nr 1-2/2011,

Carolina Maria de Jesus „Życie na śmietniku”, Warszawa: Czytelnik, 1963.

Clarice Lispector „Opowiadania wszystkie”, W.A.B., 2019

Paulo Lins „Miasto Boga”, PIW, 2002.

Jorge Amado „Gabriela, goździki i cynamon”, wyd. Filia, 2015.

Drauzio Varella "Ostatni krąg. Najniebezpieczniejsze więzienie Brazylii". Wyd. Czarne, 2014.

João Ubaldo Ribeiro "Labirynt pamięci. Wiwat naród brazylijski!". Wyd. Rebis, 2020.

Część PALOP:

OGÓLNE:

• Charchalis, W. Między luzotropikalizmem a luzofonią, Poznań 2019.

• Diaz-Szmidt, R. Dokąd idziesz piękna kobieto? Przemiany tożsamości w twórczości mozambijskiej pisarki Pauliny Chiziane, Warszawa 2010.

• Hlibowicka-Węglarz, B. Język portugalski w świecie, Lublin 2003.

• Hlibowicka-Węglarz, B. Portugalski język kreolski w Afryce

• N’Diaye T. Żółte i Czarne. Historia chińskiej obecności w Afryce, Dialog, Warszawa 2016.

• + Literatura na Świecie 5-6/2012 [490-491] i 1-2/2008 [438-439] [wywiad M. Lipszyca z E. Rzewuskim „Pięć rozwiedzionych żon poligamisty”; M. Lipszyc Po Portugalii; inne teksty wybrane].

• + [monografie:] Kalejdoskop afrykański. Problematyka tożsamości w literaturach Afryki przełomu XX i XXI wieku; Współczesne literatury afrykańskie i inne teksty kultury w świetle badań postkolonialnych; Intelektualiści afrykańscy wobec doświadczenia dyktatur

ANGOLA (wybrane fragmenty/teksty):

• R. Kapuściński Jeszcze dzień życia [wydanie filmowe];

• D. Rosiak: „Angola: Chińczycy i ropa” [w:] Żar. Oddech Afryki, s. 232-251, Wołowiec 2019;

• Literatura [Ondjaki Babcia19 i sowiecki sekret]

• J. Jankowski Pióro kontra flamaster [in: Intelektualiści afrykańscy];

• K. Nowak: „Angola” [w:] Rowerem i pieszo przez czarny ląd, s. 245-280, Poznań 2008;

• P. Tomza "Malaria na polu minowym. Luanda (Angola)" [w:] Afryka Nowaka, s. 319-357;

• M. Ikonowicz Angola Express, Bydgoszcz-Warszawa 2009.

• G. Łyś "Angola dla Bogaczy" [w:] Bzik Kolonialny. II Rzeczypospolitej przypadki zamorskie, s. 164-188;

• K. Kubiak Wojna graniczna w Angoli 1975-1989 (fragmenty);

• W. Olszewski "Angola po portugalsku i nie tylko" [w:] Przez Afrykę Środkową. Angola, Republika Środkowoafrykańska i Czad, s. 17-127;

• K. Łukoszczyk Wśród angolskich partyzantów;

• J. Xido Death Metal Angola [film];

• Zupełnie Inny Świat #45 [06/2023]: Angola [pismo]

MOZAMBIK (wybrane fragmenty/teksty):

• I. Klementowska Szkielet białego słonia, Czarne, Wołowiec 2016;

• Literatura [Mia Couto + z LnŚ 5-6/2012 [490-491]];

• M. Zichlarz "Na tropach Eusebio" [w:] Afrka gola! Futbol i codzienność, s. 219-244;

• L. Azevedo Night Lodgers [film];

• L. Azevedo A ilha dos espiritos [film];

• T. Prata Terra Sonambula [film];

• Inge Tvedten, Fábio Ribeiro, João Graca, Bjørn Bertelsen Maputo: Ethnography of a Divided City [film];

• Zupełnie Inny Świat #49 [06/2023]: Mozambik [pismo].

GWINEA BISSAU

• M. Brzezińska Kontakt z duchami. Czary i religia w Gwinei Bissau, SWN, Sopot 2014;

• M. Brzezińska W cieniu europejskiej twierdzy. Obraz Zachodu wśród Afrykanów w Gwinei Bissau, WUW, Warszawa 2017;

• Zupełnie Inny Świat #38 [10/2020]: Gwinea Bissau [pismo].

SÃO TOMÉ E PRÍNCIPE

• Wasik A., Stańczyk, P. Bom dia São Tomé! Saotomejskie malarstwo reklamowe – analiza dyskursu wizualnego, Wydział Grafiki ASP w Gdańsku, Gdańsk 2017.

• Zupełnie Inny Świat #41 [06/2021]: SÃO TOMÉ E PRÍNCIPE [pismo].

CABO VERDE

• Almeida, G., Kobiety João Nuno [LnŚ];

• E. Sieradzińka Cesaria Evora, Warszawa 2015;

• E. Sieradzińska Cabo Verde. Przewodnik.

• Zupełnie Inny Świat #34 [09/2019]: Cabo Verde [pismo].

.

Student zna i rozumie:

- miejsce i znaczenie nauk humanistycznych w systemie nauk oraz ich

specyfikę przedmiotową i metodologiczną (K_W01);

- podstawową terminologię nauk humanistycznych w dyscyplinach, w których prowadzony jest kierunek studiów, jej źródła, oraz zastosowania (K_W02);

- metodologię badań w dyscyplinach, w których prowadzony jest kierunek studiów (K_W03);

- miejsce studiów nad portugalskim obszarem językowym w systemie nauk humanistycznych oraz ich przedmiotowe i metodologiczne powiązania z innymi dyscyplinami naukowymi (K_W04);

- fenomeny z zakresu historii, historii literatury i kultury portugalskiego obszaru językowego (K_W06);

- współczesne życie kulturalne Portugalii, Brazylii, Afryki portugalskojęzycznej i Polski (K_W09);

- podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy (K_W10)

Student potrafi:

- samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (K_U02);

- stosować podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, w dyscyplinach, w których prowadzony jest kierunek studiów (K_U03);

- posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla dyscyplin, w których prowadzony jest kierunek studiów, w typowych sytuacjach profesjonalnych (K_U04);

- rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury właściwych dla dyscyplin, w których prowadzony jest kierunek, oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym (K_U05);

- merytorycznie argumentować z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułować wnioski (K_U06).

Student jest gotów do:

K_K04

określania priorytetów służących realizacji określonego przez siebie i innych zadania

K_K06

brania odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego studiowanego regionu, kraju, świata

K_K08

śledzenia współczesnych procesów i zjawisk zachodzących w portugalskojęzycznym obszarze językowym w ramach dyscyplin, w których prowadzony jest kierunek studiów

Aktywne uczestnictwo w zajęciach (referowanie czytanych tekstów, krótkie prezentacje).

W przypadku części dot. Brazylii studenci będą również zobowiązani do rozwiązywania krótkich testów on-line w Google Classroom, sprawdzających zapoznanie się z tekstami.

Liczna dopuszczalnych nieobecności : 2 zajęcia (1 zajęcia z cz. PALOP i 1 zajęcia z cz. brazylianistycznej).