Historia literatury węgierskiej III
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3320-ZHLW6 |
Kod Erasmus / ISCED: |
09.203
|
Nazwa przedmiotu: | Historia literatury węgierskiej III |
Jednostka: | Katedra Hungarystyki |
Grupy: |
Przedmioty kierunkowe - literaturoznawcze |
Punkty ECTS i inne: |
4.00
|
Język prowadzenia: | węgierski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Wymagania (lista przedmiotów): | Historia literatury węgierskiej II 3320-ZHLW34C |
Założenia (opisowo): | Znajomość literatury starowęgierskiej do okresu Oświecenia, zjawisk kultury i literatury polskiej i światowej. Zalecane są wszelkie zajęcia literaturoznawcze z oferty UW, które ułatwiają studentowi samodzielne uprawienie refleksji komparatystycznej. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu jest omówienie dziejów literatury węgierskiej XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem najważniejszych zjawisk kulturalnych i dorobku najwybitniejszych autorów okresów romantyzmu oraz realizmu. Poprzez analizę i interpretację utworów literackich w języku oryginalnym, wymienionych w kanonie lektur obowiązkowych wskazujemy na paralelne bądź odmienne zjawiska literacko-kulturalne w odniesieniu do polskiej literatury omawianej epoki. |
Pełny opis: |
Przedmiot ma za zadanie zapoznać studentów III roku hungarystyki z literaturą węgierską okresu romantyzmu i realizmu XIX wieku. Na całoroczną tematykę składają się trzy główne zagadnienia: 1. Literatura wczesnego romantyzmu w okresie reform – literatura jako narzędzie kształtowania tożsamości narodowej (1823-1848), 2. Okres II romantyzmu na Węgrzech – dominacja ludowości, literatura jako narzędzie dążeń demokratycznych ówczesnego życia politycznego (1848-1867), 3. Literatura okresu Ugody – przejście od romantyzmu do realizmu, pierwsze objawy tendencji premodernistycznych w liryce węgierskiej, rozkwit nowelistyki węgierskiej (1867-1900). W ramach tych zagadnień omawiane są oprócz pojedynczych autorów również takie zagadnienia, jak rozwój teatru węgierskiego, dążenia reformatorskie Istvana Széchenyiego i ich przejawy w literaturze, Wiosna Ludów 1848 roku w literaturze, problematyka szlachty węgierskiej (tzw. gentry) w drugiej połowie XIX wieku. Zakres tematów semestru zimowego: I. Literatura romantyzmu w okresie reform (1823-1848) 1. Wprowadzenie – Reformy społeczne i romantyzm (Széchenyi István, Kisfaludy Károly) 2. Powstanie dramatu narodowego – József Katona 3. Poezja wczesnego romantyzmu – Kölcsey Ferenc, Vörösmarty Mihály II. Romantyzm i ludowość – życie intelektualne w połowie XIX wieku (1848-1867) 1.Petőfi Sándor 2. Arany János 3. A regény útja a romantizmustól a realizmusig – Fáy András, Jósika Miklós, Eötvös József, Kemény Zsigmond 4. Jókai Mór 5. A dráma fejlődése – Madách Imre III. A kiegyezés kora és a realizmus (1867- 1900) 1. Vajda János költészete 2. Modernista törekvések a századvégi lírában – Reviczky Gyula, Komjáthy Jenő 3. A realista próza – Mikszáth Kálmán 4. A századvégi novella – Gozsdu Elek, Bródy Sándor, Gárdonyi Géza, Tömörkény István |
Literatura: |
Lista lektur obowiązkowych: Kisfaludy Károly: Mohács, Szülőföldem szép határa ... Katona József: Bánk bán III. felvonás (Tiborc panasza – monológ), részletek: „Ő csorda számra tartja ... ... Szükség garast rabolni kényszerített” V. felvonás (utolsó jelenet) : „Tiborc, ki kevéssel előbb bejött...” Kölcsey Ferenc: Himnusz, Huszt, Emléklapra, Rebellis vers, Zrínyi dala, Zrínyi második éneke Vörösmarty Mihály: Csongor és Tünde – V. felv. az Éj monológja Szép Ilonka Szózat, A Guttenberg-albumba, Gondolatok a könyvtárban, Emberek, Ábránd, A merengőhöz, Előszó, A vén cigány Petőfi Sándor: János vitéz – 1., 3., 20., 27 ének Az Apostol – részlet: 11. „...A szőlőszem kicsiny gyümölcs...Habár szívemnek közepén lesz is!” Befordultam a konyhára, Falu végén kurta kocsma, Füstbement terv, A tintás üveg, Fa leszek, ha..., Az őrült, Sors, nyiss nekem tért, Egy gondolat bánt engemet, Az Alföld, A puszta télen, A Tisza Reszket a bokor ..., Szeptember végén, Minek nevezzelek, Beszél a fákkal a bús őszi szél, Szeretlek kedvesem Nemzeti dal, Föltámadott a tenger, A magyar nemes, Akasszátok föl a királyokat, Európa csendes, újra csendes, Az erdélyi hadsereg Illyés Gyula: Sándor Petőfi, W-wa, 1972. (monografia) Arany János: Toldi – I. ének A fülemüle, Családi kör V. László, Szondi két apródja, A walesi bárdok, Ágnes asszony, Vörös Rébék, Tetemrehívás, Híd-avatás Letészem a lantot, Visszatekintés, Az örök zsidó, Epilógus, A tölgyek alatt Tompa Mihály: A gólyához, A madár fiaihoz Jókai Mór: Az arany ember – kötelező Egy magyar nábob, Kárpáthy Zoltán, A kőszívű ember fiai, És mégis mozog a Föld (2 választható) Madách Imre: Az ember tragédiája – lengyelül az egészet + XV. szín (magyarul) Vajda János: A virrasztók, Sirámok, A vaáli erdőben, Nádas tavon, Az üstökös, Gina emléke, Húsz év múlva, Harminc év után Reviczky Gyula: Magamról, Schopenhauer olvasása közben, Pán halála Komjáthy Jenő: A homályból Mikszáth Kálmán: (elbeszélések): Az a fekete folt, Lapaj, a híres dudás, Bede Anna tartozása, A néhai bárány (kisregény): Beszterce ostroma, (regény) : A Noszty fiú esete Tóth Marival (kötelező) Különös házasság, A fekete város (választható) Gárdonyi Géza: Egri csillagok, A láthatatlan ember (választható) Századvégi novellisztika (egy szerzőtől egy novella kötelező): Bródy Sándor: Kaál Samu, Rembrandt eladja holttestét Gárdonyi Géza: Micó, Festő a falun, Ebéd a körtefa alatt, A bor Gozsdu Elek: Ultima ratio, Nemes rozsda Tömörkény István: Nehéz emberek, Vízenjárók (Forrás: A magyar novella antológiája I. Szerk. Domokos Mátyás. Osiris, Bp. 2003., internet) Literatura przedmiotu: A magyar irodalom története 1772-től 1849-ig III. Szerk. Pándi Pál. Akadémiai K., Bp. 1965. A magyar irodalom története 1849-től 1905-ig IV. Szerk. Sőtér István. Akadémiai K., Bp. 1965. A magyar irodalom története. Szerk. Klaniczay Tibor. Kossuth K., Bp. 1982. Csapláros – Nowak: Literatura węgierska. W-wa 1992. Gintli Tibor: Magyar Irodalom. Akadémiai K. Bpest 2010. Görömbei András: A magyar irodalom rövid története. Folia Hungarica 6, Helsinki 1992. Hungaro-Polonicum. Red. J. Bańczerowski. ELTE Bp. 1986, 1992. Klaniczay – Szauder – Szabolcsi: Historia literatury węgierskiej. Wrocław-Warszawa-Kraków 1966. Rónai László: Erkölcs és irodalom. A magyar irodalom rövid története. Holnap K., Bp. 2006. Nemeskürty István: A magyar irodalom története 1000-1945 I-II. Akadémiai K., Bp. 1993. Studia z dziejów polsko-węgierskich stosunków literackich i kulturalnych. Wrocław-Warszwa, Kraków 1966, 1978, 1979. Szegedi-Maszák Mihály et al (red.): A magyar irodalom történetei. II. t. 2007. Szerb Antal: Magyar irodalomtörténet. Magvető, Bp. 1934. |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu przedmiotu student: • orientuje się w dynamice rozwoju procesu historycznoliterackiego, właściwego dla XIX wieku na Węgrzech; • posiada zdolność krytycznej analizy zjawisk literackich i kulturowych charakterystycznych dla tego okresu; • posiada umiejętność, wyciągania wniosków, dyskutowania, formułowania sądów i argumentacji; • interpretuje dzieła literackie tego okresu, zarówno w dyskusji, jak i pisemnie, uwzględniając kontekst historyczny i kulturowy; • umie przedstawić cechy charakterystyczne literatury okresu romantyzmu na Węgrzech, potrafi przedstawić tło historyczne, które znalazło swoje odzwierciedlenie w twórczości poetów i epików tego okresu. • Wymienia, umiejscawia na osi czasu i przedstawia sylwetki i dorobek czołowych węgierskich twórców okresu romantyzmu· zna i rozumie elementarne zjawiska zachodzące w obszarach literatury, kultury i historii oraz elementarną terminologię używaną w opisie literatury, kultury i historii oraz rozumie jej źródła oraz zastosowania (K_W05) - ma elementarną wiedzę o metodologii badań nad literaturą i kierunkach badań w literaturoznawstwie (K_W06) - ma uporządkowaną wiedzę z zakresu historii literatury węgierskiej, potrafi ją odnieść do procesów i faktów z historii Węgier w kontekście europejskim (K_W07) - potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury (literatura, sztuka) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod (K_U03) - potrafi - z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów - wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację niezbędną do udziału w zajęciach (K_U04) - posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników w zakresie niezbędnym do udziału w dyskusji na zajęciach i przygotowania własnych prac (K_U05) - posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułowania wniosków (K_U06) - potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje kompetencje badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (K_U13) |
Metody i kryteria oceniania: |
- Kontrola obecności, - Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć – przeczytanie za pomocą słownika z góry podanych przez wykładowcy utworów literackich) - aktywność na zajęciach może podnieść końcową ocenę o 20 %, - zaliczenia pisemne (na końcu I i II semestru), które są warunkiem przystąpienia się do egzaminu ustnego. |
Praktyki zawodowe: |
nie dotyczy |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT WYK
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin, 20 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Csilla Gizińska | |
Prowadzący grup: | Csilla Gizińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie lub ocena
Wykład - Zaliczenie lub ocena |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Uwagi: |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin, 20 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Csilla Gizińska | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie lub ocena
Wykład - Zaliczenie lub ocena |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Uwagi: |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.