Metody badań społecznych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3402-21MBS2 |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.2
|
Nazwa przedmiotu: | Metody badań społecznych |
Jednostka: | Instytut Stosowanych Nauk Społecznych |
Grupy: |
Przedmioty obligatoryjne dla II roku studiów niestacjonarnych (zaocznych) pierwszego stopnia |
Punkty ECTS i inne: |
7.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Celem zajęć jest opanowanie umiejętności i kompetencji dotyczących przygotowania i realizacji podstawowych procedur badań sondażowych i badań jakościowych oraz rozumienia ograniczeń interpretacyjnych danych uzyskiwanych w tych badaniach. |
Pełny opis: |
Cele nauczania: wyposażenie studentów w podstawy wiedzy teoretycznej dotyczącej zasad prowadzenia badań z zakresu nauk społecznych (socjologii i psychologii społecznej). Główne pozycje programowe: - Podstawowe założenia przyjmowane w naukach empirycznych. Relacja między pojęciem a rzeczywistością. Trudności związane ze skutecznym porozumiewaniem się ludzi. Warunki, jakie muszą być spełnione przez pojęcia stosowane w naukach empirycznych. Treści pojęć używanych w naukach społecznych. - Podstawowe elementy procesu badawczego. Badania opisowe i wyjaśniające. Hipotezy. - Operacjonalizacja definicji teoretycznych. Wskaźniki. Rodzaje zjawisk wykorzystywanych jako wskaźniki w naukach społecznych. Trafność i rzetelność wskaźników. Konsekwencje przyjęcia określonej definicji dla konstruowania narzędzia badawczego. - Podstawy pomiaru. Formalne własności danych. Zasady gromadzenia danych. Zmienne jakościowe i ilościowe. Różne poziomy pomiaru. Analizowanie danych: rozkład jednej zmiennej, analiza dwuzmniennowa. Konstruowanie indeksu. - Rangowanie i porównywanie parami. Skala Likerta. Thurstone'a metoda równych interwałów. Skala Guttmana. Dyferencjał semantyczny Osgooda. - Metody doboru próby. Próba a populacja. - Badania panelowe : ich istota, analiza trendu i analiza przepływu. - Obserwacja jako metoda badań. Rodzaje obserwacji. Metoda monograficzna. Socjometria. - Analiza treści. Założenia i ogólna problematyka analizy treści. Metody analizy treści. Analiza pól semantycznych jako przykład analizy treści. - Eksperyment w badaniach społecznych. Treści omawiane podczas wykładów są udostępniane studentom w postaci nagrań audio-wideo. W razie zaistnienia takiej potrzeby poszczególne zajęcia mogą być prowadzone w trybie zdalnym. Ćwiczenia: Celem zajęć jest opanowanie umiejętności i kompetencji dotyczących przygotowania i realizacji podstawowych procedur badań sondażowych i badań jakościowych oraz rozumienia ograniczeń interpretacyjnych danych uzyskiwanych w tych badaniach. Program zajęć. Badania reprezentacyjne; struktura procesu badawczego, konceptualizacja, operacjonalizacja i pomiar. Pytania badawcze, hipotezy. Wskaźniki. Zbieranie, przetwarzanie i analiza danych. Kwestionariusz ankiety i jego struktura. Badania pilotażowe i ich funkcje. Badania panelowe. Socjometria. Badania terenowe. Specyfika badań jakościowych. Formułowanie pytań badawczych. Metoda biograficzna i jej odmiany. Metoda teorii ugruntowanej. Techniki badań jakościowych - typy wywiadów: swobodny, pogłębiony, narracyjny, zogniskowany, grupowy. Techniki analizy danych jakościowych. Analiza pól semantycznych. Analiza dokumentów urzędowych. |
Literatura: |
LITERATURA OBOWIĄZKOWA DO EGZAMINU: Mayntz R., Holm K., Hubner P. ( 1985): Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej. PWN, Warszawa, s.11-130, 156- 224, 233-239 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: Babbie E. Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa,2003 /w tym instrukcja użytkowania SPSS/ Brzeziński J. (1978): Elementy metodologii badań psychologicznych. PWN, Warszawa, s.18- 59, 257-306, 60- 103 Coleman J.S. (1979): Metoda analizy panelowej. W: Sułek A. (red.): Logika analizy socjologicznej. Wybór tekstów. UW, Warszawa, s.227- 246 Dukaczewska- Nałęcz A. Zogniskowane wywiady grupowe- jakościowa technika badawcza. [W:] Spojrzenie na metodę. Domański H., Lutyńska K., Rostocki A.W. [Red.], IFiS PAN, Warszawa,1999 Dyoniziak R. Sondaże a manipulowanie społeczeństwem. Adam Marszałek, Toruń, 2004 Fankfort- Nachmias Ch., Nachmias D. (2001): Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej. PWN, Warszawa Fieldwork jest sztuką. Paweł B. Sztabiński, Zbigniew Sawiński, Franciszek Sztabiński [Red.], IFiS PAN, Warszawa Fiske J. Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem. Astrum, 1999 Gruszczyński L. A., Kwestionariusze w socjologii. Budowa narzędzi do badań surveyowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego., Katowice, 2003 Hammersley M., Atkinson P. (2000): Metody badań terenowych. Zysk i S- ka, Poznań Helling I. Metoda badań biograficznych, [W:] Metoda biograficzna w socjologii. Włodarek J., Ziółkowski M. [ Red.], PWN, Warszawa 1990 Kaczmarek S. (2002): Badania marketingowe. Metody i techniki. PWE, Warszawa Kłosiński M. (1994): Semantyczna analiza pojęć "bezrobocie" i "bezrobotny" ("bezrobotni") w wypowiedziach prasowych. "Kultura i Społeczeństwo" nr. 3, s. 151- 161 Konecki K. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. PWN, Warszawa, 2000 Lutyńska K. Wywiad kwestionariuszowy. IFiS PAN, Warszawa, 1985 Lutyński J. Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1994 Nowak S. (1985): Metodologia badań społecznych. PWN, Warszawa Robin R. (1980): Badanie pól semantycznych: doświadczenia Ośrodka Leksykologii Politycznej w Saint- Cloud. W: Głowacki M. (red.) Język i społeczeństwo. Czytelnik, Warszawa Shively W. Ph. (2001): Sztuka prowadzenia badań politycznych. Zysk i S- ka, Poznań Sułek A. (1979): Eksperyment w badaniach społecznych. PWN, Warszawa Sułek A. (1990): W terenie, w archiwum i w laboratorium. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa Sułek A. (2001): Sondaż polski. IFiS PAN, Warszawa Sztabiński P, Sztabiński F., Sawiński Z. (2004): Nowe metody, nowe podejścia badawcze w naukach społecznych. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa Teoria i praktyka socjologii empirycznej.(1990), Anna Giza- Oleszczuk, Edmund Mokrzycki (red.), IFiS PAN, Warszawa Podręcznik ankietera. Sawiński Z., Sztabiński P.B., Sztabiński [ Red. ], SMG/ KRC Poland Media SA, IFiS PAN, Warszawa, 2000 Podręcznik socjologicznych badań ankietowych. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1992 Przybyłowska I. Wywiad swobodny ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych. "Przegląd Socjologiczny " t. XXX Z metodologii i metodyki socjologicznych badań terenowych. Wartość poznawcza danych uzyskiwanych w badaniach surveyowych. Gostkowski Zygmunt [Red.]., IFiS PAN, Warszawa, 1989 |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykład - testowy egzamin pisemny, przystosowany do przeprowadzenia w trybie stacjonarnym albo zdalnym. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń i obecność na co najmniej 80% wykładów. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 20 godzin, 25 miejsc
Wykład, 20 godzin, 25 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Marek Kłosiński | |
Prowadzący grup: | Marek Kłosiński, Marcin Sińczuch | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 20 godzin, 20 miejsc
Wykład, 20 godzin, 40 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Marek Kłosiński, Marcin Sińczuch | |
Prowadzący grup: | Marek Kłosiński, Marcin Sińczuch | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.