Socjologia rodziny

obowiązkowe

w sali

Przedmiot wprowadza w podstawowe pojęcia z zakresu socjologii rodziny. Przekazuje wiedzę dotyczącą rodziny z punktu widzenia znaczenia rodziny dla jej członków, funkcjonowania w społeczeństwie, uwarunkowań dokonujących się przemian.

Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami z zakresu socjologii rodziny. Program zawiera kilka wątków tematycznych. Teoretyczne podstawy socjologii rodziny - socjologia rodziny a inne nauki, przedmiot socjologii rodziny, metodologiczne podejścia w badaniach nad rodziną. Rodzina w środowisku społecznym - związek rodziny ze społeczeństwem, wpływ procesów indywidualizacji na rodzinę, socjologiczne podejście do rodziny - cechy grupy i instytucji, społeczno-demograficzne uwarunkowania przemian rodziny. Pojęcie rodziny - analiza definicji. Rodzina i jej rozwój - fazy życia rodziny i ich znaczenie. Rodzina jako środowisko wychowawcze - postawy rodzicielskie, style wychowania. Małżeństwo - teorie doboru, zmiany znaczenia i oczekiwań wobec związku, relacje między małżonkami. Realizacja ról w rodzinie. Zagrożenia dla funkcjonowania rodziny związane z warunkami życia. Rodzina miejsce traumatycznych doświadczeń.

Ćwiczenia służą pogłębieniu i rozszerzeniu tematyki wykładów. Pozwalają studentom na przedyskutowanie m.in. takich zagadnień jak: zmiany w realizacji funkcji, przemiany życia rodzinnego i pojawienie się alternatywnych form, więzi społeczne w rodzinie, prawne aspekty życia małżeńskiego i rodzinnego, koncepcje wyjaśniające przemoc w rodzinie.

" Tyszka Z., Wachowiak A., Podstawowe pojęcia i zagadnienia socjologii rodziny. Poznań 1997, s. 21-30

" Kwak A., Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja. Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa 2005, s. 12-32; 50-69

" Graniewska D., Rodzina a bezrobocie. Sytuacja w Polsce [w] Z. Tyszka (red), Współczesne rodziny polskie - ich stan i kierunek przemian. Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2001, 333-341

" Adamski F., Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Wydawnictwo UJ, Kraków 2002, s. 27-33

" Kwak A., Rodzina i jej przemiany. ISNS UW, Warszawa 1994, s. 9-26

" Dyczewski L, Rodzina, społeczeństwo, państwo. KUL, Lublin 1994, s. 11-27

" Tyszka Z., System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy życia rodzinnego. Wyd. UAM, Poznań 2001, R.5, 69-87

" Ziemska M., Rodzina a osobowość, Warszawa 1975, s. 35-41

" Ziemska M., Zmiany w relacjach małżeńskich w cyklu życia rodziny [w] M. Ziemska (red), Rodzina współczesna. Wyd. UW, Warszawa 2001, s. 44-56

" Kotlarska-Michalska A., Ważność problematyki "doboru małżeńskiego" w socjologicznych badaniach nad małżeństwem. Rocznik Socjologii Rodziny 1994, T.VI, s. 221-233

" Taranowicz I., Małżeństwo partnerskie - mity czy rzeczywistość. Roczniki Socjologii Rodziny 1991, T. III, s. 227-244

" Kotlarska-Michalska A., Małżeństwo jako związek, wspólnota, instytucja społeczna, podsystem i rodzaj stosunku społecznego. Roczniki Socjologii Rodziny 1998, 49-66

" Ziemska M., Postawy rodzicielskie. Wiedza Powszechna, Warszawa 1973, s. 31-75

" Praszkier R., W głąb szczerości. Nasza Księgarnia, Warszawa 1988, s. 83-108

" Harwas-Napierała B., Modele ról płciowych i ich psychologiczne konsekwencje dla małżeństwa i rodziny [w] H. Liberska, M. Matuszewska (red), Małżeństwo: męskość, kobiecość, miłość, konflikt. Wydawnictwo Fundacji Humaniora. Poznań 2001, 75-94

" Pospiszyl I., Przemoc w rodzinie. Warszawa 1994, R. IV, [Uwarunkowania przemocy w rodzinie]

" Pospiszyl I., Przemoc w rodzinie [w] E. Milewska, A. Szymanowska (red), Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych. CMPP-P MEN, Warszawa 2000, s.185-197

" Kwak A., Społeczny wymiar choroby w rodzinie. Auxilium Sociale. Wsparcie Społeczne 2000, 3-4, s. I-IX

" Taranowicz I., Rola rodziny w opiece nad człowiekiem przewlekle chorym [w] Z. Tyszka (red,) Rodzina w czasach szybkich przemian. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2002, s. 209-227 [seria Roczniki Socjologii Rodziny]

" Wrzesień W., Żurek A., Wzory współzależności pomiędzy jednostką a rodziną. Roczniki Socjologii Rodziny. Wyd. Nauk.UAM, Poznań 1999, T.XI, s. 73-86

" Giddens A., Socjologia. PWN, Warszawa 2004, s.192-220

" Kwak A., Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja. Wyd. Akademickie "Żak", Warszawa 2005, s.70-96

" Giza-Poleszczuk A., Małżeństwo według Europejczyków (w) A.Jasińska-Kania, M.Marody (red) Polacy wśród Europejczyków. Wydawnictwo Naukowe "Scholar", Warszawa 2002, s.238-248

" Kotlarska- Michalska A., Poczucie osamotnienia w małżeństwie (w) H. Liberska, M. Matuszewska (red) Małżeństwo: męskość, kobiecość, miłość, konflikt. Wyd. Fundacji Humaniora. Poznań 2001, s.155-170

" Goldenberg H., Goldenberg I., Terapia rodzin. Wydawnictwo UJ, Kraków 2006, s.24-53

" Filipiak G., Funkcja wsparcia społecznego w rodzinie. Roczniki Socjologii Rodziny 1999, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1999, s.131-144

" Titkow A., Duch-Krzystoszek D, Budrowska B., Nieodpłatna praca kobiet. Mity, realia, perspektywy. Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2004, s.17-36 i 205-232

" Browne K., Herbert M., Zapobieganie przemocy w rodzinie. WSiP, Warszawa 1999, s. 32-44

* Giza-Poleszczuk A., Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej. Wyd. UW, Warszawa 2005

Szukalski P., Demograficzne przemiany rodziny - wyzwania dla współczesnych społeczeństw. Ruch prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2004, LXVI(4), s. 169-186

Wiedza:

• zna i stosuje adekwatnie aparat pojęciowy związany z tematyką małżeństwa i rodziny

• zna i opisuje mechanizmy i kierunek przemian rodziny

• wie jak analizować wyniki badań oraz dane statystyczne dotyczące rodziny

• ma pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych – szczególnie w odniesieniu do rodziny

• ma rozszerzoną wiedzę o relacjach między strukturami społecznymi a rodziną

• posiada pogłębioną wiedzę o funkcjonowaniu człowieka w rodzinie w warstwie teoretycznej i empirycznej

Umiejętności:

• potrafi wykorzystywać interdyscyplinarne aspekty wiedzy o rodzinie

• potrafi analizować zmienne życia rodzinnego w oparciu o kilka perspektyw badawczych, potrafi badać zmienne dotyczące małżeństwa i rodziny

• potrafi opisać znaczenie rodziny dla jej członków i dla społeczeństwa

• potrafi analizować i wyjaśniać procesy przemian społecznych w odniesieniu do rodziny

• potrafi identyfikować zagrożenia dla funkcjonowania rodziny

Kompetencje:

• jest przygotowany do podejmowania merytorycznej dyskusji dotyczącej sytuacji rodziny

• potrafi wskazywać obszary zagadnień dotyczące problematyki rodziny, które można objąć badaniami

• potrafi samodzielnie uzupełniać nabytą wiedzę z wykorzystaniem podejścia interdyscyplinarnego

• potrafi tworzyć projekty badawcze dotyczące problemów małżeństwa i rodziny

• egzamin pisemny

• ćwiczenia - zaliczenie na ocenę, kontrola obecności, aktywność na zajęciach, realizacja wymagań wynikających z toku zajęć, przygotowanie projektu badawczego/prezentacji w grupach/indywidualna, analiza i omówienie projektu badawczego