Wstęp do filozofii

obowiązkowe

Wprowadzający kurs z filozofii dla studentów kognitywistyki. Uczestnicy zajęć poznają wybrane zagadnienia filozoficzne, nurty myśli i metody. W ramach zajęć studenci będą czytać zarówno teksty historyczne, przedstawiające klasyczne problemy i koncepcje filozoficzne, jak i prace współczesne. W trakcie zajęć będziemy ćwiczyć umiejętności interpretacji tekstu i argumentacji.

Zajęcia będą wprowadzeniem do lektury tekstów filozoficznych i dyskusji nad stawianymi w filozofii od wieków pytań ontologicznych, epistemologicznych i aksjologicznych. Głównym celem zajęć jest wykształcenie umiejętności: interpretacji, argumentacji, dyskusji, stawiania pytań, krytyki.

Na zajęciach omówione zostaną główne problemy i koncepcje filozoficzne, które w dużym stopniu ukształtowały współczesny dyskurs naukowy. W wyborze tematów zajęć zostanie położony nacisk na problemy związane z szeroko rozumianym problemem poznania i umysłu.

W ramach zajęć studenci będą czytać zarówno teksty historyczne, przedstawiające problemy i koncepcje filozoficzne, jak i prace współczesne zawierające krytykę stanowisk historycznych oraz ukazujące aktualny horyzont danego zagadnienia.

Szacowana liczba godzin, które student powinien przeznaczyć na osiągnięcie efektów uczenia się: 30h (w sali) + 45h pracy własnej.

Wybrane tematy zajęć

OD 2020/2021

Tematy zajęć:

1. Czym jest filozofia? - wprowadzenie

2. Język a świat:

a) B. Russell, Prawda i fałsz, w: tegoż, Problemy filozofii.

3. Dyskusja i definiowanie:

a) Platon, Eutyfron,

4. Argumentacja (na podstawie M. Tokarz, Argumentacja, Perswazja, Manipulacja; K. Szymanek Sztuka argumentacji; T. Hołówka Kultura logiczna w ćwiczeniach)

5. Argumentacja 2

6. Spory Filozoficzne: Argumenty za istnieniem Boga oraz problem zła

a) J. Mackie, Zło a wszechmoc, w: Filozofia religii, red. Chwedeńczuk, Warszawa 1997

b) R. Swinburne, Wiedza z doświadczenia a zagadnienie zła, tamże.

7. Spory Filozoficzne. Źródła wiedzy: racjonalizm

a) Kartezjusz, Medytacje o filozofii pierwszej

8. Spory Filozoficzne. Źródła wiedzy: empiryzm

a) J. Locke, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego (fragm.): T.1, Ks. I: Rozdz. I-III; Ks. II Rozdz.: I, II, III, IV, VI, VIII, IX, XI

9. Argumentacja 3: debata oksfordzka na wybrany temat

10. Jak działa nauka: hipotezy, testowanie, wyjaśnianie

a) F. Bacon – Novum Organum, s.66-69

b) C. G. Hempel Filozofia nauk przyrodniczych (fragm.), rozdz. 2-3.

11. Jak działa nauka: paradygmaty i rewolucje

a) T. Kuhn. Struktura rewolucji naukowych, rozdz. II, III, IX, X.

12. Filozofia – metody i cele. Analiza językowa

a) Austin J. L., Zmysły i dane zmysłowe, wykład III i IV

13. Filozofia – metody i cele. Fenomenologia

a) R. Sokolowski, Wprowadzenie do fenomenologii, rozdz. 1-4

14. Filozofia – metody i cele. Szkoła krytyczna

a) M. Horkheimer Społeczna funkcja filozofii

15. Pisanie eseju argumentacyjnego - warsztaty

OD 2016/2017

1. Filozofia i jej dziedziny

2. Racjonalizm

3. Empiryzm

4. Percepcja

5. Umysł i ciało

6. Problem indukcji

7. Co możemy wiedzieć? Rodzaje wiedzy

8. Źródła i granice poznania

9. Nauka i jej metody

10. Wiedza moralna

11. Dowody na istnienie Boga i problem zła

12. Wartości i działanie moralne

OD 2014/2015

1. Koncepcje i metody uprawiania filozofii

2. Empiryzm, sceptycyzm, racjonalizm

3. Percepcja

4. Źródła poznania moralnego

5. Problem indukcji

6. Co możemy wiedzieć? Rodzaje wiedzy

7. Źródła i granice poznania

8. Nauka i jej metody

9. Czy umysł to komputer?

10. Świadomość, tożsamość i strumień przeżyć

11. Dowody na istnienie Boga i problem zła

12. Wartości i działanie moralne

OD 2020/2021

Wybrana literatura:

Austin J. L., Zmysły i dane zmysłowe, wykład III i IV

R. Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii

J. Locke, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego (fragm.)

T. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych (fragm.)

J. Mackie, Zło a wszechmoc, w: Filozofia religii, red. Chwedeńczuk, Warszawa 1997

C. Popper Wiedza hipotetyczna. Moje rozwiązanie problemu indukcji

Platon, Eutyfron

M. Horkheimer, Społeczna funkcja filozofii.

B. Russell, Prawda i fałsz, w: tegoż, Problemy filozofii.

R. Sokolowski, Wprowadzenie do fenomenologii, rozdz. 1-4

F. Bacon – Novum Organum (fragm)

C. G. Hempel Filozofia nauk przyrodniczych (fragm.), rozdz. 2-3.

Wybrana literatura pomocnicza:

B. Russell, "Problemy filozofii", Warszawa 2003.

J. Hospers, „Wprowadzenie do analizy filozoficznej”, Warszawa 2001.

K. Ajdukiewicz, "Zagadnienia i kierunki filozofii", Antyk 2003.

T. Nagel, "Co to wszystko znaczy? Bardzo krótkie wprowadzenie do filozofii", Warszawa 1993.

K. Szymanek Sztuka argumentacji

Pełna lista lektur zostanie podana na zajęciach.

OD 2016/2017

Wybrana literatura:

1. R. Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii

2. J. Locke, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego (fragm.)

3. D. Hume Badania dotyczące zasad moralności (fragm.)

4. D. Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego (fragm.)

5. I. Kant, Prolegomena, (fragm.)

6. M. Merleau-Ponty, Fenomenologia percepcji (fragm.)

7. W. James, Wstęp do psychologii (fragm.)

8. T. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych (fragm.)

9. J. Mackie, Zło a wszechmoc, w: Filozofia religii, red. Chwedeńczuk, Warszawa 1997

10. C. Popper Wiedza hipotetyczna. Moje rozwiązanie problemu indukcji

11. M. Horkheimer, Społeczna funkcja filozofii.

Wybrana literatura pomocnicza:

1. B. Russell, "Problemy filozofii", Warszawa 2003.

2. J. Hospers, „Wprowadzenie do analizy filozoficznej”, Warszawa 2001.

3. K. Ajdukiewicz, "Zagadnienia i kierunki filozofii", Antyk 2003.

4. T. Nagel, "Co to wszystko znaczy? Bardzo krótkie wprowadzenie do filozofii", Warszawa 1993.

Pełna lista lektur zostanie podana na zajęciach.

OD 2014/2015

Wybrane teksty źródłowe:

1. R. Descartes, Medytacje o pierwszej filozofii

2. J. Locke, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego (fragm.)

3. D. Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego (fragm.)

4. C. Popper, Wiedza hipotetyczna. Moje rozwiązanie problemu indukcji

5. D. Hume, Badania dotyczące zasad moralności (fragm.)

6. I. Kant, Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, (fragm.)

7. T. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych (fragm.)

8. J. Searle, Czy komputery mogą myśleć?

9. M. Merleau-Ponty, Fenomenologia percepcji (fragm.)

10. W. James, Wstęp do psychologii (fragm.)

11. M. Horkheimer, Społeczna funkcja filozofii

Wybrana literatura pomocnicza:

1. B. Russell, "Problemy filozofii", Warszawa 2003.

2. J. Hospers, „Wprowadzenie do analizy filozoficznej”, Warszawa 2001.

3. K. Ajdukiewicz, "Zagadnienia i kierunki filozofii", Antyk 2003.

4. T. Nagel, "Co to wszystko znaczy? Bardzo krótkie wprowadzenie do filozofii", Warszawa 1993.

Pełna lista lektur zostanie podana na zajęciach.

Nabyta wiedza:

- zna polską i angielską podstawową terminologię filozoficzną [K_W01, K_W03]

- wie, jakie istnieją podstawowe dyscypliny filozoficzne i rozumie relacje między nimi [K_W02, K_W04, K_W05, K_W12]

- zna i rozumie tezy głównych stanowisk filozoficznych w dziedzinie epistemologii, etyki i filozofii umysłu [K_W04, K_W05, K_W08, K_W12]

Nabyte umiejętności:

potrafi analizować informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych [K_U02, K_U19]

- potrafi interpretować omawiane teksty filozoficzne i odnosić poruszaną w nich problematykę do oceny sytuacji życia codziennego [K_U05, K_U06, K_U17, K_U22]

- potrafi wyjaśnić, na czym polega rola refleksji filozoficznej w kognitywistyce [K_U01]

- analizuje argumentacje, potrafi zidentyfikować podstawowe tezy i założenia [K_U05, K_U06, K_U11]

- potrafi zaprezentować argumentację i bronić ją przed krytyką [K_U05, K_U06]

Nabyte kompetencje społeczne:

- jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany poglądów pod wpływem argumentacji [K_K01, K_K07, K_K08, K_K09, K_K10]

- potrafi prowadzić rzeczową i kulturalną dyskusję [K_K05, K_K08, K_K10, K_K11]

OD 2020/2021

praca pisemna

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2

OD 2014/2015

Aktywność na zajęciach, praca pisemna.