Dynamika państwa opiekuńczego: od Beveridge’a do kryzysu

fakultatywne

Pierwszeństwo dla uczestników modułu „Problemy społeczne, sprawy publiczne”

Przydatna co najmniej bierna znajomość języka angielskiego – w stopniu wystarczającym do przeczytania i zrozumienia tekstów w tym języku

Kurs będzie poświęcony trendom zmian instytucji opiekuńczych odpowiedzialnych za realizację socjalnych funkcji państwa. Przedmiotem rozważań będą także argumenty „za” i „przeciw” socjalnym interwencjom oraz skutki, jakie każda z tych polityk przynosi dla stabilności ładu społecznego.

W pierwszej części kursu omówione zostaną kwestie związane z konceptualizacją pojęć państwa opiekuńczego, systemu zabezpieczenia społecznego oraz różnych modeli państwa opiekuńczego. W kolejnym kroku przedstawiona zostanie sekwencja zdarzeń w wymiarze politycznym i gospodarczym, które towarzyszyły rozwojowi różnych instytucji państwa opiekuńczego. Polityczny podział Europy sprawił, że w naszej części kontynentu ukonstytuowało się ;socjalistyczne państwo opiekuńcze’ i temu zagadnieniu poświęcone będą trzy kolejne zajęcia. Kryzys państwa opiekuńczego w połowie lat 70. sprawił, że uaktywniła się jego krytyka. Przedstawienie różnych argumentów krytycznych wobec polityki państwa opiekuńczego to kolejny blok zagadnień będących przedmiotem kursu. W szczególności będziemy starali się odpowiedzieć na pytanie jakie działania w obliczu kryzysu państwa opiekuńczego podjęto, jakie były tego skutki i dlaczego wielu zamierzeń nie udało się zrealizować (resistance to change).

R. E. Goodin: “Reasons for Welfare: The Political Theory of the Welfare State…”, Princenton University Press, 1988;

P. Flora, A. J. Heidenheimer (eds.): “The Development of Welfare State in Europe and America”, Transaction Publisher, London 1987;

T.H. Marshall: “Citizenship and Social Classs, Pluto Press, London 1992”;

“Historia, kryzys i przyszłość państwa opiekuńczego”, skrypt;

W. Narojek: „Socjalistyczny Welfare State”, Krytyka, Warszawa 1991;

G. Magnuszewska-Otulak:’ Rozwój zabezpieczenia społecznego w W. Brytanii’ – Raport Beveridge’a, IPiSS, Warszawa 1992;

M. Księżopolski: „Modele polityki społecznej”, IPiSS, Warszawa 1999;

G. Esping-Andersen: „trzy światy kapitalistycznego państwa dobrobytu”, Difin, Warszawa 2010;

K_W05 posiada podstawową wiedzę strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach

K_W07 jest świadomy istnienia różnych rodzajów organizacji społeczeństwa w przeszłości i współcześnie

K_W09 posiada podstawową wiedzę na temat narzędzi i celów polityki społecznej

K_U06 potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach

K_U15 potrafi na podstawie posiadanej wiedzy omówić działania prezentowane jako rozwiązania konkretnych problemów społecznych (w skali mikro i makro)

K_U16 potrafi na podstawie posiadanej wiedzy sformułować ogólną ocenę działania podjętego w celu rozwiązania konkretnych problemów społecznych

K_K04 potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych

K_K06 potrafi argumentować stawiane tezy

K_K07 umie dokonać krytycznej analizy źródeł

Egzamin ma formę pisemnego testu. Zakres materiału obowiązującego na egzaminie obejmuje treść wykładów oraz lektury. Egzamin poprawkowy będzie miał charakter ustny.

Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur) – 2h tygodniowo oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (egzaminu) – 15h