Kontrkultura – anatomia zjawiska

fakultatywne

Celem kursu jest socjologiczna analiza fenomenu kontrkultury, począwszy od kontestujących tradycyjną kulturę Zachodu ruchów, beatników i hippisów, przez fascynację dalekowschodnią duchowością i mistyką, ruch New Age, aż po naukowe badania nad odmiennymi stanami świadomości i środkami psychodelicznymi. W ramach zajęć prześledzimy społeczno–kulturowe przeobrażenia oraz konsekwencje fenomenu kontrkultury, co oznacza wyjście poza stereotypową i powierzchowną jej charakterystykę, utożsamiającą zjawisko kontrkultury z obsesyjną fascynacją duchowością, Orientem, samodoskonaleniem, egzotyką, eksperymentami z LSD, nihilizmem kultury rockowej etc. Lektury tekstów źródłowych mają pomóc w zrozumieniu konsekwencji, wywołanych przez radykalny sprzeciw wobec społeczno – kulturowego mainstreamu lat sześćdziesiątych oraz powiązać te zjawiska z narodzinami masowego ruchu feministycznego, dostrzeżeniem i zainteresowaniem problematyką mniejszości etnicznych, religijnych czy seksualnych.

Celem kursu jest socjologiczna analiza fenomenu kontrkultury, począwszy od kontestujących tradycyjną kulturę Zachodu ruchów, beatników i hippisów, przez fascynację dalekowschodnią duchowością i mistyką, ruch New Age, aż po naukowe badania nad odmiennymi stanami świadomości i środkami psychodelicznymi. W ramach zajęć prześledzimy społeczno–kulturowe przeobrażenia oraz konsekwencje fenomenu kontrkultury, co oznacza wyjście poza stereotypową i powierzchowną jej charakterystykę, utożsamiającą zjawisko kontrkultury z obsesyjną fascynacją duchowością, Orientem, samodoskonaleniem, egzotyką, eksperymentami z LSD, nihilizmem kultury rockowej etc. Lektury tekstów źródłowych mają pomóc w zrozumieniu konsekwencji, wywołanych przez radykalny sprzeciw wobec społeczno – kulturowego mainstreamu lat sześćdziesiątych oraz powiązać te zjawiska z narodzinami masowego ruchu feministycznego, dostrzeżeniem i zainteresowaniem problematyką mniejszości etnicznych, religijnych czy seksualnych. Analiza fenomenu kontrkultury ma na celu pogłębienie przez studenta wiedzy o tym zjawisku, przede wszystkim zaś ukazać ma kontrkulturę nie jako zanegowanie czy wyjście poza samą kulturę, ale jako proces jej twórczych przekształceń.

A. Toffler, Trzecia fala, Poznań 2006; F. Capra, Punkt zwrotny, Warszawa 1987; M. Ferguson, The Aquarian Conspiracy, Los Angeles 1980; F. Capra, Tao fizyki, Kraków 1994; J. Kerouac, Włóczędzy Dharmy, Warszawa 2006; E. Fromm, Mieć czy być?, Poznań 2005; A. Camus, Człowiek zbuntowany, Warszawa 1998; H. Marcuse, Eros i cywilizacja, Warszawa 1998; Warszawa 1996; W. Reich, Mordercy Chrystusa, Warszawa 1995; R. Bly, Żelazny Jan, Poznań 1993; J. Campbell, Potęga mitu, Kraków 2007; A. Huxley, Drzwi percepcji, Niebo i piekło, Warszawa 1991; A. Huxley, Filozofia wieczysta, Warszawa 1989; G. Bateson, Umysł i przyroda, Warszawa 1990; H. Jonas, Religia gnozy, Kraków 1995; M. Eliade, Traktat o historii religii, Warszawa 2009; A. Jawłowska, Drogi kontrkultury, Warszawa 1975; Uważność na targowisku. Globalny rynek i masowa konsumpcja a świadome życie, (red.) A. H. Badiner, Warszawa 2004; B. Dobroczyński, Trzecia rzesza popkultury i inne stany, Kraków 2004; S. Grof, Poza mózg. Narodziny, śmierć i transcendencja w psychoterapii, Kraków 2010; S. Grof, LSD Psychotherapy, Pomona 1980; T. Leary, Doświadczenie psychodeliczne, Kraków 2017; R. Kimball, Długi marsz. Jak rewolucja kulturala lat 60. zmieniła Amerykę, Elbląg 2008, Ch. Reich, Zieleni się Ameryka, Warszawa 1976; Maj ‘ 68. Rewolta, red. D. Cohn – Bendit, Warszawa 2008; R. Vaneigem, Rewolucja życia codziennego, Gdańsk 2004; Kontrkultura. Co nam z tamtych lat? (red. W. Burszta, M. Czubaj, M. Rychlewski), Warszawa 2005; Kultury kontestacji. Dziedzictwo kontrkultury i nowe ruchy społecznego sprzeciwu, (red. T. Maślanka, R. Wiśniewski), Warszawa 2015; T. Maślanka, Kontrkultura. Źródła i konsekwencje radykalizmu społeczno – kulturowego w perspektywie socjologii kultury, Kraków 2017; P. Berman, Opowieść o dwóch utopiach. Ewolucja polityczna pokolenia ’68, Kraków 2008; Ch. Lasch, Kultura narcyzmu, Warszawa 2015; L. Burska, Awangarda i inne złudzenia. O pokoleniu ’68 w Polsce, Gdańsk 2012; M. Bock – Cote, Multikulturalizm jako religia polityczna, Warszawa 2017

K_W11 rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne

K_W13 jest świadomy znaczenia grupy w budowaniu społecznej tożsamości człowieka

K_W34 zna najważniejsze procesy i idee społeczne XIX, XX i XXI w., które ukształtowały oblicze współczesnego świata

K_U07 potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach

K_U19 umie opisać rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa

K_U20 potrafi przeczytać ze zrozumieniem tekst naukowy i wskazać jego główne tezy, argumenty autora oraz poddać je dyskusji

K_K06 potrafi argumentować stawiane tezy

K_K07 umie dokonać krytycznej analizy źródeł

kolokwium, udział w dyskusji,

Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur, sporządzanie notatek) – 4h oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (kolokwium) – 10h