Płeć i wieś

fakultatywne

zdalnie

Celem konwersatorium jest poznanie współczesnych koncepcji i badań na temat specyfiki i zróżnicowania społeczności wiejskich z perspektywy płci społeczno-kulturowej. Szczególną uwagę poświęcimy ujęciom wsi w teorii feministycznej, a także upłciowionym wzorcom konstruowania reprezentacji natury. Zajmiemy się różnicą płciową w wiejskich społecznościach, zwłaszcza w obszarze władzy, w jej zróżnicowanych instytucjach. Omówimy specyfikę i przemiany modeli oraz praktyk wiejskich rodzin i gospodarstw domowych, kwestie podziału pracy, w tym pracy opiekuńczej. Przedyskutujemy upłciowione przemiany wiejskich rynków pracy. Przyjrzymy się specyfice kontroli społecznej w małych społecznościach, ciągłości i zmianie jej form w odniesieniu do zagadnień życia intymnego, kwestii nienormatywności, odmienności. Omówimy wzorce sprawczości, indywidualne i zbiorowe formy oporu. A także polityczne, regionalne, ekonomiczne i klasowe uwarunkowania tych przemian różnicujące wsie i doświadczenia jej mieszkańców.

Celem konwersatorium jest poznanie współczesnych koncepcji i badań na temat specyfiki i zróżnicowania społeczności wiejskich z perspektywy płci społeczno-kulturowej. Szczególną uwagę poświęcimy ujęciom wsi w teorii feministycznej, a także upłciowionym wzorcom konstruowania reprezentacji natury. Przedyskutujemy współczesne odsłony ‘lęków i fantazji’ anty-modernizacyjnych lokujących wyobrażenia męskości i wiejskości w przestrzeni wieś-miasto. Zajmiemy się różnicą płciową w wiejskich społecznościach, zwłaszcza w obszarze władzy, w jej zróżnicowanych instytucjach i na mapach swoistego wiejskiego podziału na sfery publiczną-prywatną. Omówimy specyfikę i przemiany modeli oraz praktyk wiejskich rodzin i gospodarstw domowych, kwestie podziału pracy, w tym pracy opiekuńczej. Przedyskutujemy upłciowione przemiany wiejskich rynków pracy. Przyjrzymy się specyfice kontroli społecznej w małych społecznościach, ciągłości i zmianie jej form w odniesieniu do zagadnień życia intymnego, kwestii nienormatywności, odmienności. Omówimy wzorce sprawczości, indywidualne i zbiorowe formy oporu. A także polityczne i klasowe uwarunkowania tych przemian różnicujące wsie i doświadczenia jej mieszkańców. Problemy te zostaną pokazane z perspektywy aktorów, rodzin i zbiorowości w relacji do szerszych struktur ekonomicznych i regionalnych, w oparciu o istotne teksty teoretyczne i empiryczne z badań międzynarodowych i polskich.

1. Bell D. (2006). Queer country revisited, in: Bock Bettina B. & Shortall Sally (eds.), Rural Gender Relations: Issues and Case Studies, str. 345-355. 2. Borys Monika. 2013. Rasa, klasa, płeć i wieś. Feministyczne epistemologie marginesu. Monika Borys. Praktyka Teoretyczna, nr 4. 3. Cambpell H., Bell M., Finney M. 2006. Country Boys. Masculinity and Rural Life. The Pensylvania State University Press. 4. Connell R. Socjologia płci. Płeć w ujęciu globalnym. Wydawnictwo Naukowe PWN. 5. Fidelis Małgorzata. 2015. Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce. Wydawnictwo W.A.B. Warszawa. 6. Gertrud Huwelmeier. 2000. Gendered houses: kinship, class and identity in a German village, in: eds Victoria Ana Goddard, Gender, Agency and Change. Anthropological Perspectives. Routledge. 7. Gospodarczyk M. 2019. Rolnicy, kowboje i drwale. Koncepcje wiejskich męskości w obszarze badań nad wsią. Studia Socjologiczne, nr 4 8. Gorlach K., Drąg Z. 2011. Kobiety na kombajnach: właścicielki gospodarstw rolnych w Polsce współczesnej, w: Krystyna Slany, Justyna Struzik, Katarzyna Wojnicka (red) Gender w społeczeństwie polskim, Kraków: NOMOS 9. Halamska Maria (red). 2011. Wieś jako przedmiot badań naukowych na początku XXI wieku. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa. 10. Linda Marie Bye (2009) ‘How to be a rural man’: Young men’s performances and negotiations of rural masculinities, in: Journal of Rural Studies 25, pp. 278–288. 11. Little J. 2002. Gender and Rural Geography. Identity, Sexuality and Power in the Countryside. Prentice Hall. 12. Matysiak, Ilona. 2019. Młodzi i wykształceni w procesie przemian polskiej wsi. Wydawnictwo Scholar. 13. Michalska S. 2018. Rodzina wiejska w genderowej perspektywie, czyli o sytuacji kobiet. W: Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi. Wydawnictwo Naukowe Scholar. 14. Murphy K. 2010. Fears and Fantasies: Modernity, Gender, and the Rural-Urban Divide. New York: Peter Lang.

15. Pini, Barbara, Leach Belinda. 2011. Reshaping Gender and Class in Rural Spaces. Ashgate. 16. Sadura, P., Murawska, K., Włodarczyk, Z. 2017. Wieś w Polsce 2017: diagnoza i prognoza. Fundacja Pole Dialogu. 17. Shortall, Sally. 2000. Women and Farming. Property and Power. Palgrave McMillian. 18. Urbańska, Sylwia. 2020. "Gender, Families, Social Change, and the Rural–Urban Discourse: The Polish Peasant in Europe and America as a Study of Fears and Fantasies Related to Modernisation", w: Stan Rzeczy.

K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia wybranych subdziedzin socjologii (np. socjologii migracji, rodziny, płci, zagadnień opieki) K_W02 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii, jest refleksyjny i krytyczny wobec różnych stanowisk K_W04 jest refleksyjny i krytyczny wobec problemu zróżnicowania społecznego i nierówności społecznych K_W06 posiada pogłębioną wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym i jego przemianach, tożsamości kulturowej, interakcji i komunikacji międzykulturowej K_W10 posiada pogłębioną wiedzę na temat najważniejszych międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych odnoszących się do wybranych obszarów rzeczywistości społecznej lub wybranych subdyscyplin socjologii K_W13 jest refleksyjny i krytyczny w interpretacji procesów zachodzących w społeczeństwie polskim i globalnym oraz ich konsekwencji w zakresie postaw i instytucji społecznych K_U03 potrafi samodzielnie formułować i weryfikować sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U04 potrafi posługiwać się kategoriami teoretycznymi oraz metodami badawczymi do opisu i analizy zmian społecznych i kulturowych we współczesnych społeczeństwach oraz ich konsekwencji K_K03 potrafi gromadzić, wyszukiwać, syntetyzować, a także krytycznie oceniać informacje na temat zjawisk społecznych K_K04 potrafi argumentować stawiane tezy posługując się dowodami naukowymi K_K08 jest świadomy istnienia dylematów etycznych związanych z pracą socjologa K_K09 jest otwarty na różne perspektywy teoretyczne i metodologiczne badań społecznych

Metody i kryteria oceniania: bieżące przygotowanie do zajęć (znajomość tekstów) oraz aktywny udział w dyskusjach, praca pisemna na zakończenie semestru. Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 Zasady zaliczania poprawkowego: takie same jak w I terminie