Dydaktyka przedmiotu Wiedza o społeczeństwie w szkołach ponadpodstawowych

fakultatywne

Podstawowa wiedza z zakresu socjologii kontroli społecznej i socjalizacji;

Przedmiot obowiązkowy w ramach specjalizacji nauczycielskiej, stanowi przygotowanie do prowadzenia zajęć edukacyjnych z przedmiotu wiedzy o społeczeństwie w szkołach ponadpostawowych/ponadgimnazjalnych oraz do innych ról nauczyciela w szkole (opiekuńczych i wychowawczych). Przedmiot zostanie podzielony na 3 moduły, 2 ćwiczeniowe o charakterze bardziej praktycznym, i 1 konwersatoryjny o charakterze bardziej analitycznym.

Moduł 1 – uczenie i wychowywanie w szkole ponadpostawowej: cele, metody, procesy, trudności, roztrzygnięcia (semestr zimowy)

moduł 2 – uczenie Wiedzy o społeczeństwie: program, źródła, pomoce dydaktyczne, trudności (semestr zimowy).

Moduł 3 – społeczny kontekst uczenia wiedzy o społeczeństwie w szkole ponadpostawowej (i różne odpowiedzi na ten kontekst)

(semestr letni)

Moduł 1: Uczenie i wychowywanie w szkole ponadpodstawej: cele, metody, trudności, dylematy, warunki prawny i instycjonalny

ma na celu zapoznać uczestników i uczestniczki zajęć ze wszystkimi najważniejszymi procesami i aktorami pracy edukacyjnej (dydaktycznej i pedagogicznej) w szkole ponadpostawowej. Ta część ma przybliżyć przyszłych nauczycieli z najważniejszymi apektami ich przyszłego zawodu obejrzanymi z różnych perspektyw.

Cele nauczania przedmiotu „Wiedza o społeczeństwie”

Przegląd rozwiązań międzynarodowych

Wiedza a umiejętności

Style nauczania, style uczenia się

Uczenie się indywidualne uczenie się w grupie

Metody uczenia Wiedzy o społeczeństwa

Praca z tekstem ; praca z danymi ; praca z filmem

Ocenianie

Prawo dotyczące oceniania i klasyfikacji

Prawa ucznia i inne dokumenty prawne regulujące stosunki nauczyciel_ka/uczeń_nnica

Projekt edukacyjny; wyjazd edukacyjny

Wychowywanie (formalnie i merytorycznie)

Procesy grupowe w klasie i w szkole

Sytuacje konfliktowe

Cele wychowawcze

Ocena ze sprawowania

Różne role wychowawcy

Relacje z rodzicami

Relacji ze społecznym otoczeniem szkoły

Podział ról w szkole: zadania Dyrekcji, wychowawców_czyń, Rady Pedagogicznej

Podstawy prawa oświatowego (Karta Nauczyciela, awans zawodowy, najważniejsze rozporządzenia regulujące pracę w szkole)

Specjalne potrzeby edukacyjne

Moduł 2: Przedmiot „wiedza o społeczeństwie” - program, zasoby, metody, trudności.

Ma na celu szczegółowe przedstawienie i omówienie zakresu wiedzy i umiejętności zawartych w przedmiocie „wiedza o społeczeństwie”

Podstawa programowa (a właściwie 2 podstawy programowe)

Cele ogólne i szczegółowe ;

Podręczniki – analiza krytyczna

Struktura egzaminu maturalnego (analiza arkuszy)

Opracowanie własnych celów uczenia

Przegląd pomocy dydaktycznych i źródeł i sposoby pracy z nimi

Opracowanie własnego planu nauczania

Opracowanie Przedmiotowych Zasad Oceniania

Projekty edukacyjne

Wyjazdy edukacyjne

Prace domowe

Trudności: tematy ważne a egzamin zewnętrzny

Egzamin maturalny a wychowanie obywatelskie

Motywowanie uczniów_uczennic

Wykształcenie postawy pro-społecznej

Moduł 3: społeczne konteksty działania szkoły i różne reakcje na nie

szkoła a normy społeczne (socjalizacja do czego? Ukryty program szkoły)

szkoła a państwo

szkoła a rynek pracy

szkoła a nierówności społeczne

szkoła a inny_a

szkoła jako mikro-społeczeństwo (wcale nie koniecznie mikro) i jak ma być urządzone

modele i dylematy szkolnictwa „progresywnego”

odzyskać szkołę – nowe pomysły na szkołę

Moduł 1:

B. Niemierko Między ocenianiem a dydaktyką, Warszawa, WSiP, 1997

Kruszewski K.(red) Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. PWN, Warszawa 2004.

G. Fenstermacher, J. Solis, Style nauczania, WSiP, Warszawa,

W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, PWN Warszawa, 2002

Wybrane dokumenty programowe MEN

Prawo oświatowe

Opisy dobrych (i złych) praktyk

Moduł 2:

Wybrane dokumenty MEN i CKE

Podręczniki

Artkyły prasowe, dane statystyczne

Materiały CEO i innych organizacji pozarządowych

Moduł 3:

R. Meighan Socjologia Edukacji Toruń, 1993

E. Gellner Narody i nacjonalizm, Warszawa, 1991

P. Bourdieu, J. C. Passeron Reprodukcja elementy teorii systemu nauczania, Warszawa, 2012

P. Bourdieu Medytacje Paskalianskie, Warszawa 2006

Wybrane fragmenty pism C.Freineta, J. Korczaka, J. Kuronia, A. Neilla, J. Dewey'a;

I. Illich Odszkolnić społeczeństwo, Warszawa, 2010;

J. Ranciere The ignorant schoolmaster, California, 1991;

J. Masschelein, M. Simons, In Defense of the school, Leuven, 2013.

Films Klasa (Entre les murs) ; Niebieskoocy (Blue-eyed)

Literatura może zostać aktualizowana w trakcie roku akademickiego.

K_W04 posiada pogłębioną wiedzę o strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach

K_W06 jest refleksyjny i krytyczny wobec problemu zróżnicowania społecznego i nierówności społecznych

K_W09 posiada pogłębioną wiedzę na temat mechanizmów dynamiki grupy społecznej oraz obustronnych zależności między grupą a jednostką

K_W18 posiada pogłębioną wiedzę o wybranych instytucjach i organizacjach odpowiedzialnych za transmisję norm i reguł w społeczeństwie takich jak: systemy edukacyjne, prawo, moralność, religia, itp.

K_U15 potrafi określić wpływ procesów grupowych na zachowanie jednostki

K_U16 umie zinterpretować rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa

K_K01 potrafi inicjować, planować, organizować i zarządzać pracą zespołu zadaniowego

K_K03 potrafi zainicjować i czynnie uczestniczyć w projektach społecznych

K_K04 potrafi w podstawowym zakresie przewidywać skutki projektów społecznych

K_K05 potrafi gromadzić, wyszukiwać, syntetyzować, a także krytycznie oceniać informacje na temat zjawisk społecznych

K_K10 samodzielnie wyznacza kierunki własnego rozwoju i dokształcania się

K_K14 bierze odpowiedzialność za projektowane i wykonywane zadania

dodatkowo efekty szczegółowe:

- umie sformułować cele kształcenia i dobrać do nich odpowiednie metody i pomoce dydatkyczne;

- zna podstawę programową, odróżnia poziom podstawowy od rozszerzonego

- zna podręczniki przeznaczone do nauczania wiedzy o społeczeństwie na etapie ponadpodstawowym; analizuje ich treść pod kątem potrzeb dydaktycznych;

- zna zasady konstruowania lekcji wiedzy o społeczeństwie;

- umie określić swoje najważniejsze cele edukacyjne i wychowawcze;

- rozumie znaczenie procesów grupowych i społecznych dla przebiegu procesu edukacyjnego i wychowawczego;

- formułuje zasady oceniania zgodne z celami kształcenia i wychowania;

- Rozumie zależności między szkołą (konkretnym jej modelem) a innymi społecznymi instytucjami i dominującymi normami społecznymi;

- Rozumie jak rzeczywistość szkolna zależna jest od procesów społecznych i ideologii;

- Rozumie i analizuje krytyczne założenia różnych modeli szkół;

- Potrafi opracować i zaplanować projekt edukacyjny i wyjazd edukacyjny;

- Rozumie uwarunkowania pozalekcyjnych form edukacji obywatelskiej. Docenia znaczenie aktywności nauczyciela w środowisku społecznym.

Moduł 1:

Obecność (dopuszczalne 2 nieobecności)

Czytanie lektur/literatury, przygotowywanie się do zajęć i aktywne uczestnictwo w nich

Zadania pisemne (kilka w semestrze)

Moduł 2:

Obecność (dopuszczalne 2 nieobecności)

Czytanie lektur/literatury, przygotowywanie się do zajęć i aktywne uczestnictwo w nich

Realizowanie praktycznych zadań pisemnych i ustnych (krytyczna analiza dokumentów programowych i podręczników, przykładowe lekcje, projekty wyjazdów, systemów oceniania, koncepcje projektów edukacyjnych).

Moduł 3:

Obecność (dopuszczalne 2 nieobecności)

Czytanie lektur/literatury, przygotowywanie się do zajęć i aktywne uczestnictwo w nich

Referowanie wybranych tekstów/zagadnień

Praca semestralna

Ocena