Technologie informacyjne w polityce publicznej. Krytyczna analiza profilowania bezrobotnych w Polsce

fakultatywne

Konieczna jest znajomość języka angielskiego umożliwiająca czytanie tekstów socjologicznych, politologicznych i antropologicznych w języku angielskim

Do udziału w zajęciach przydatne, choć nie obowiązkowe, jest ukończenie zajęć z zakresu metodologii badań społecznych.

Celem zajęć jest poznanie krytycznego nurtu analiz dotyczących używania technologii informacyjnych (IT) w polityce publicznej. Zajęcia przygotowują też studentów do prowadzenia badań.

Punktem wyjścia do naszych rozważań będą teksty, które ukazują moralny i polityczny komponent IT stosowanych przez państwo. Interesować nas będzie, w jaki sposób zbieranie danych, stosowanie miar oraz klasyfikacji służy narzucaniu obywatelom wartości, norm zachowań oraz tożsamości.

Następnie omawiane koncepcje będziemy odnosić do przypadku wykorzystania IT przez urzędy pracy. Instrument profilowania, którego zastosowanie poddamy analizie, to wspomagane komputerowo narzędzie statystyczne, które służy do kategoryzacji ludzi i wpływa na ich szanse dostępu do programów aktywizacji zawodowej. Ucząc się stosować różnorodne metody (np. wywiady, obserwację, analizę danych urzędowych), zrekonstruujemy milczące założenia, które towarzyszą temu narzędziu oraz zanalizujemy jego implikacje.

Celem zajęć jest, z jednej strony, poznanie krytycznego nurtu analiz polityki publicznej dotyczących używania klasyfikacji, miar i danych statystycznych zintegrowanych z oprogramowaniem komputerowym. Z drugiej strony, zajęcia przygotowują studentów do prowadzenia samodzielnych badań empirycznych.

Punktem wyjścia do naszych rozważań będą teksty, które ukazują moralny i polityczny komponent technologii informacyjnych stosowanych przez państwo. Interesować nas będzie, w jaki sposób zbieranie danych, stosowanie miar oraz klasyfikacji jest używane do narzucania przez politykę publiczną wartości, norm zachowań oraz tożsamości odbiorcom usług publicznych, przypisywania im pewnych immanentnych charakterystyk (np. niemoralności) czy „sortowania” ich na lepszych i gorszych obywateli.

Następnie, by przygotować studentów do prowadzenia samodzielnych badań empirycznych, omawiane koncepcje teoretyczne będziemy odnosić do przypadku wykorzystania nowych technologii informacyjnych przez urzędy pracy. Instrument profilowania, którego zastosowanie poddamy analizie, to wspomagane komputerowo narzędzie statystyczne, które służy do kategoryzacji ludzi i wpływa na ich szanse dostępu do programów aktywizacji zawodowej. Odwołując się do krytycznych nurtów badań polityki publicznej i ucząc się stosować różnorodne metody badawcze (np. wywiady, obserwację, analizę danych urzędowych), spróbujemy zrekonstruować milczące założenia normatywne, które towarzyszą temu narzędziu (np. wyobrażenia dotyczące „właściwych” i „niewłaściwych” zachowań i cech osoby bezrobotnej) oraz zanalizujemy jego implikacje społeczne i polityczne (np. utrudnienia przy realizacji praw przez osoby klasyfikowane jako „oddalone od rynku pracy” lub zagrożenia związane z automatyzacją procesu kategoryzacji obywateli).

Literatura (wybrane pozycje):

 Bowker, G. C. & Star, S. L. (1999) Sorting things out: classification and its consequences, MIT Press, Cambridge, Mass.

 Foucault, M. (1998) Nadzorować i karać: narodziny więzienia. (Warszawa: Fundacja Aletheia).

 Foucault M. (2000a). Rządomyślność, w: M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Warszawa, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 163−185.

 Foucault M. (2000b). Techniki siebie, w: M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism, Warszawa, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.

 Foucault M., Gordon C. (1980). Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings, 1972−1977. New York: Pantheon Books.

 Gilliom, J. (2001) Overseers of the poor: surveillance, resistance, and the limits of privacy, University of Chicago Press, Chicago.

 Hacking, I. (2007) Kinds of People. Moving Targets. British Academy Lectures.

 Hacking, I. (1995) Rewriting the Soul: Multiple Personality and the Politics of Memory. (New Jersey: Princeton University Press)

 Kaufmann, J.-C. (2010) Wywiad rozumiejący, Oficyna Naukowa, Warszawa.

 Kostera, M. (2003) Antropologia organizacji: metodologia badań terenowych, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa.

 Newman, J, Clarke, J (2009) Publics, Politics and Power: Remaking the Public in Public Services Remaking Citizens: Transformation and Activation. (London: Sage).

 Niklas, J., Sztandar-Sztanderska, K. & Szymielewicz, K. (2015) “Profiling the Unemployed in Poland. Social and Political Implications of Algorithmic Decision Making.”. Warszawa, Panoptykon Foundation

 Rose, N. (1999) Governing the Soul. The Shaping of the Private Slef. (London, New York: Free Association Books).

 Scott, J. C. (1998) Seeing like a state: how certain schemes to improve the human condition have failed, Yale University Press, New Haven.

 Sułek, A. (2002) Ogród metodologii socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.

 Wedel, J. R., Shore, C., Feldman, G. & Lathrop, S. (2005) “Toward an Anthropology of Public Policy”, Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 600, s. 30-51.

zob. opis w cyklu

Podstawą zaliczenia zajęć jest obecność na zajęciach (dopuszczam 2 nieobecności). Ocena opiera się na aktywności na zajęciach (30% oceny), wykonaniu zaplanowanych zadań badawczych (35%) i przygotowaniu raportu z badań (35% oceny).