Biosocjologia - od socjobiologii do biosocjalności

obowiązkowe

Przegląd teorii, badań i trendów na przecięciu nauk przyrodniczych i społecznych od socjobiologii lat 1970. po współczesne kierunki ujmujące to, co społeczne i to, co biologiczne we wspólnych ramach.

Konwersatorium stanowi przegląd teorii, zagadnień badawczych, trendów i debat, jakie przez ostatnie dekady kształtowały przestrzeń pomiędzy naukami przyrodniczymi a naukami społeczno-kulturowymi, między biologią a socjologią, a zwłaszcza w łonie szeroko rozumianej antropologii. Pytaniem wyjściowym jest kontrowersja wilsonowskiej socjobiologii – czy formy społeczne i kulturowe stanowią adaptacyjną strategię dążących do reprodukcji genów, a zatem przedłużenie natury /biologii? Czy może kultura i społeczeństwo stanowią odrębne, niezależne i do biologii nieredukowalne zjawiska? A może – i to kierunek współczesny, któremu poświęcamy większość uwagi – paradygmat rozdzielający ‘naturę’ od ‘kultury’ już się wyczerpał i należy całość tego pola zagadnień przemyśleć na nowo. Zajęcia zorganizowane są w porządku zarówno historycznym jak i tematycznym i pojęciowym; wychodzimy od debaty wokół socjobiologii, śledzimy zmiany w naukach społecznych i naukach o życiu, które doprowadziły do nowego otwarcia w ich wzajemnych relacjach (krytyka podziału natura/kultura, ustalenia dotyczące dynamicznej natury genomu), omawiamy wybrane tematy – relacje organizmu i środowiska społecznego, epigenetyka, neuroplastyczność, koncepcja rasy czy płci), oraz wybrane pojęcia pomocne w nowym myśleniu o biosocjalności (np. Umwelt, biologie lokalne, postgenomika, biopolityczność, becoming vs being)

Wybrane pozycje:

- Remisiewicz, Ł. 2017 “Biologia w socjologii, trzy sposoby wiązania” Filozofia Nauki 1(97), s. 65-89.

- Wilson, Edward O., ‘Moralność genu’, “Od socjobiologii do socjologii’, ‘Socjobiologia zwierząt i człowieka’ w: Szacka, B. i J. Szacki, Człowiek, istota społeczna, Czytelnik, 1991. s. 277-308.

- Sahlins, Marshall. [1978.] “Krytyka wulgarnej socjobiologii” w: Człowiek istota społeczna

- Giddens, Anthony. 1998 [1982] “Socjologia: zagadnienia i problemy” [fragmenty] w: Socjologia. Zwięzłe lecz krytyczne wprowadzenie. Zysk i S-ka, Warszawa 1998

- Kohn, Eduardo. 2007. “How dogs dream: Amazonian natures and the politics of transspecies engagement” American Ethnologist 34(1)

- Mazur, Allan. 2005. Biosociology of Dominance and Deference. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.. Ch. 6 “Status signs”

- Mazur, Allan. 2005. Biosociology of Dominance and Deference. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.. Ch. 6 “Status signs”

- Foucault, “Right of death and power over life” w: The History of Sexuality Vol. 1 [fragmenty]

- Foucault, “Panoptycyzm” w Nadzorować i karać [fragmenty]

- Natterson-Horwitz and Bowers, Zoobioquity, rozdział: “The Coala and the clap, the hidden power of infection”

- Rabinow, Paul. 1998. “Artificiality and Englightenment - from sociobiology to biosociality”.

- Machalek, Richard. 2015. “Biosociological Theories.” In The Blackwell Encyclopedia of Sociology, edited by George Ritzer, wbeosb024.pub2. Oxford, UK: John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/9781405165518.wbeosb024.pub2.

- Jakob von Uexkull, 1934. A Stroll Through the Worlds of Animals and Men: A Picture Book of Invisible Worlds

- Winner, Langdon. 1985. “Technologies as forms of life” w The Whale and the Reactor pp. 10-14

- Ingold, Tim. 2018 [2000] “Budować, mieszkać, żyć. Jak zwierzęta i ludzie zadomawiają się w świecie” w: Splatać otwarty świat, Instytut Architektury, Kraków, s. 35-69

- Lock, Margaret and Vinh-Kim Nguyen, An Anthropology of Biomedicine, pp. 84-94

- Niewöhner and Lock, 2018. “Situating local biologies: anthropological perspectives on environment/human entanglements,” BioSocieties (2018)

- Fox Keller, Evelyn. “The Postgenomic Genome.” In Postgenomics: Perspectives on Biology after the Genome, edited by Sarah S. Richardson and Hallam Stevens, 9–31. Durham: Duke University Press, 2015.

- “Remaking Local Biologies in an Epigenetic Time.” 2014. Somatosphere (blog). August 8, 2014. http://somatosphere.net/2014/remaking-local-biologies-in-an-epigenetic-time.html/.

- Valdez, Natali. 2018. “The Redistribution of Reproductive Responsibility: On the Epigenetics of ‘Environment’ in Prenatal Interventions: The Redistribution of Reproductive Responsibility.” Medical Anthropology Quarterly 32 (3): 425–42. https://doi.org/10.1111/maq.12424.

- Meloni, Maurizio, and Giuseppe Testa. 2014. “Scrutinizing the Epigenetics Revolution.” BioSocieties 9 (4): 431–56. https://doi.org/10.1057/biosoc.2014.22.

- Fausto-Sterling, Anne. 2008. “The Bare Bones of Race.” Social Studies of Science 38 (5): 657–94. https://doi.org/10.1177/0306312708091925.

- Jackson, John P., and David J. Depew. 2017. “Introduction: In the Footsteps of Franz Boas.” In Darwinism, Democracy, and Race: American Anthropology and Evolutionary Biology in the Twentieth Century, 1–31. London ; New York: Routledge, Taylor & Francis Group.

- Gravlee, Clarence C., and William W. Dressler. 2005. “Skin Pigmentation, Self-Perceived Color, and Arterial Blood Pressure in Puerto Rico.” American Journal of Human Biology 17 (2): 195–206. https://doi.org/10.1002/ajhb.20111.

- Fausto-Sterling, Anne. 2019. “Gender/Sex, Sexual Orientation, and Identity Are in the Body: How Did They Get There?” The Journal of Sex Research 56 (4–5): 529–55. https://doi.org/10.1080/00224499.2019.1581883.

- Rippon, Gina. 2019. The Gendered Brain: The New Neuroscience That Shatters the Myth of the Female Brain. London: The Bodley Head.

- Rose, Nikolas S., and Joelle M. Abi-Rached. 2013. Neuro: The New Brain Sciences and the Management of the Mind. Princeton, N.J: Princeton University Press.

- Schreiber, Darren. 2017. “Neuropolitics: Twenty Years Later.” Politics and the Life Sciences 36 (2): 114–31. https://doi.org/10.1017/pls.2017.25.

- Randall, Kevin. 2015. “Neuropolitics, Where Campaigns Try to Read Your Mind.” The New York Times, November 3, 2015, sec. World. https://www.nytimes.com/2015/11/04/world/americas/neuropolitics-where-campaigns-try-to-read-your-mind.html.

- Fuentes, Agustín. 2013. “Blurring the Biological and Social in Human Becomings.” In Biosocial Becomings: Integrating Social and Biological Anthropology, edited by Tim Ingold and GisliEditors Palsson, 42–58. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139198394.004.

KW_10 Zna podstawową terminologię i metodologię nauk humanistycznych, przyrodniczych i społecznych P6S_WG

KW_04 Rozumie reguły funkcjonowania podstawowych instytucji społecznych: politycznych, gospodarczych, kulturalnych, które zajmują się zwierzętami P6S_WK

KU_01 Potrafi, z perspektywy różnych dyscyplin, analizować podstawowe zjawiska dotyczące relacji człowiek-zwierzę

KU_06 Potrafi komunikować się w języku obcym nowożytnym oraz korzystać z obcojęzycznych materiałów źródłowych

KK_02 Jest gotów do merytorycznego argumentowania w debatach naukowych i sporach ideologicznych z poszanowaniem odmiennych poglądów

Projekt tematyczny w formie pracy pisemnej lub prezentacji