Filozofia dialogu międzyreligijnego – rozmowy i teoria

seminaria monograficzne

Zainteresowanie fenomenem religijności, orientację w nauczaniu chociaż jednej religii i znajomość podstawowych pojęć filozoficznych oraz umiejętność sprawnego czytania po angielsku.

w sali

Seminarium ma na celu analizę dialogu międzyreligijnego i jego podstaw filozoficznych. Zaczniemy od ogólnego obrazu dialogu międzyreligijnego oraz najważniejszych dokumentów dialogu chrześcijańsko-żydowskiego „Nostra aetate” (1965) i „Dabru emet” (2000). W pierwszym semestrze skupimy się na konkretnym dialogu – rozmowach kard. Jorge Bergoglia (obecnie papieża Franciszka) z rabinem Abrahamem Skorką, zapisanych w książce „W niebie i na ziemi” (2013). Następnie zapoznamy się z klasycznymi analizami teoretyka dialogu międzyreligijnego Raimunda Panikkara, a potem będziemy przerabiać trudniejsze teksty, a mianowicie kolejne rozdziały książki współczesnego teologa Perry’ego Schmidt-Leukela „Religious Pluralism and Interreligious Theology” (2017).

Seminarium ma na celu analizę dialogu międzyreligijnego i jego podstaw filozoficznych. Zaczniemy od ogólnego obrazu dialogu międzyreligijnego na podstawie fundamentalnie ważnych tekstów papieża Pawła VI oraz rabina Abrahama Joshuy Heschla. Następnie poznamy trzy z najważniejszych dokumentów dialogu chrześcijańsko-żydowskiego: pierwszy taki dokument, tzw. „10 punktów z Seelisberga” (1947) oraz wielkiej wagi deklaracje: katolicką „Nostra aetate” (1965) i żydowską „Dabru emet” (2000). W pierwszym semestrze skupimy się na konkretnym dialogu – rozmowach kard. Jorge Bergoglia (obecnie papieża Franciszka) z rabinem Abrahamem Skorką, zapisanych w książce „W niebie i na ziemi” (polskie wydanie 2013). Omawiają oni w kolejnych rozmowach wszelkie budzące kontrowersje tematy teologiczne i historyczne, w tym np. kwestie ateizmu, modlitwy, aborcji, eutanazji, globalizacji. W drugim semestrze zapoznamy się z klasycznymi analizami najważniejszego teoretyka dialogu międzyreligijnego Raimunda Panikkara, a potem będziemy przerabiać wyraźnie trudniejsze teksty, a mianowicie kolejne rozdziały książki współczesnego teologa Perry’ego Schmidt-Leukela „Religious Pluralism and Interreligious Theology” (2017). Wskazuje on obecność wątków sprzyjających dialogowi w każdej z wielkich tradycji religijnych. Dochodzi do koncepcji fraktalnej interpretacji różnorodności religii.

Program

1. Wstęp

2. Paweł VI, Ecclesiam suam (1964)

3. Heschel, Żadna religia nie jest samotną wyspą (1965)

4. 10 punktów z Seelisberga (1947)

5. Nostra aetate (1965)

6. Dabru emet (2000)

7. Jorge Bergoglio, Abraham Skórka, W niebie i na ziemi (2013): wstępy, 1. O Bogu, 2. O diable

8. B,S: 3. O ateistach, 4. O religiach, 5. O przywódcach duchowych, 6. O uczniach

9. B,S: 7. O modlitwie, 8. O winie, 9. O fundamentalizmie

10. B,S: 10. O śmierci, 11. O eutanazji, 12. O starych ludziach

11. B,S: 13. O kobiecie, 14. O aborcji, 15 O rozwodzie, 16. O małżeństwie osób tej samej płci

12. B,S: 17. O nauce, 18. O edukacji, 19. O polityce i władzy

13. B,S: 20. O komunizmie i kapitalizmie, 21. O globalizacji, 22. O pieniądzach, 23. O ubóstwie

14. B,S: 24. O Holokauście, 25. O latach 1970., 26. O konkwiście, socjalizmie, peronizmie

15. B,S: 27. O konflikcie arabsko-izraelskim, 28. O dialogu międzyreligijnym, 29. O przyszłości religii

16. Raimundo Panikkar, Religie świata w dialogu (1986, oryg. 1978): Wiara a wierzenie, doświadczenia wieloreligijne, 39-59.

17. Panikkar, Reguły gry w spotkaniu religijnym + Epoché w spotkaniu religijnym, 63-90.

18. Perry Schmidt-Leukel, Religious Pluralism and Interreligious Theology (2017): 1. A Preliminary Orientation

19. S-L: 2. Pluralist Awakenings in Christianity

20. S-L: 3. Judaism and the Many Covenants

21. S-L: 4. Submission to a Divinely Willed Diversity: Islamic Pluralism

22. S-L: 5. Is Hinduism a Pluralist Religion?

23. S-L: 6. The Difficult Road to Pluralism in Buddhism

24. S-L: 8. From Religious Pluralism to Interreligious Theology

25. S-L: 9. Interreligious Theology: Principles and Methodology

26. S-L: 10. The Prophet and the Son

27. S-L: 11. The Son and the Buddha

28. S-L: 12. The Buddha and the Prophet

29. S-L: 13. Toward an Interreligious Theology of Creation

30: S-L: 14. A Fractal Interpretation of Religious Diversity

Wykorzystane źródła:

www.ccjr.us/dialogika-resources/documents-and-statements

„Żadna religia nie jest samotna wyspą. Abraham Joshua Heschel i dialog międzyreligijny”, WAM, Kraków 2005.

Jorge Bergoglio, Abraham Skórka, W niebie i na ziemi, Znak, Kraków 2013.

Grzegorz Ignatowski „Kościoły wobec przejawów antysemityzmu”, Łódź 1999.

Raimundo Panikkar, „Religie świata w dialogu”, PAX 1986 (oryg. 1978).

Perry Schmidt-Leukel, Religious Pluralism and Interreligious Theology, Orbis Books 2017.

Poza wymienioną wyżej literaturą jako pozycje pomocnicze polecamy

Martin Buber, „Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych”, PAX Warszawa 1992.

Catherine Cornille (ed.) „The Wiley-Blackwell Companion to Inter-Religious Dialogue”, 2013

James L. Heft, Reuven Firestone, Omid Safi (eds), “Learned Ignorance. Intellectual humility among Jews, Christians, and Muslims”, New York: Oxford University Press, 2011.

Sławomir Żurek (red.) „Dialog chrześcijańsko-żydowski – dialog międzyreligijny czy ekumeniczny? Christian-Jewish Dialogue – interreligious or ecumenical dialogue?”, Towarzystwo naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 2020.

Nabyta wiedza:

Osiągnięcie szerokiej wiedzy o głównych problemach filozofii dialogu międzyreligijnego i najważniejszych osiągnięciach w dialogu chrześcijańsko-żydowskim;

Nabyte umiejętności:

Umiejętność samodzielnej interpretacji tekstu, komentowania i konfrontowania tez pochodzących z różnych dokumentów;

Nabyte kompetencje społeczne:

Znajomość zakresu posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumienie potrzeby ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego.

W celu zaliczenia seminarium uczestnicy będą zobowiązani czytać omawiane teksty, uczestniczyć w dyskusji, wygłosić referat i koreferat, a ponadto napisać krótką pracę semestralną w każdym semestrze na temat uzgodniony z prowadzącymi. (Zaproponowanie tematu do 30.11.2022. Oddanie pracy do 25.01.2023. Zaproponowanie tematu drugiej pracy semestralnej do 30.04.2023. Oddanie pracy do 15.06.2023.)

Ocena na podstawie aktywności oraz jakości referatów i prac seminaryjnych.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze