Historia filozofii analitycznej

obowiązkowe

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi problemami i metodami filozofii analitycznej.

Sylabus ćwiczeń znajduje się na podstronie danej grupy ćwiczeniowej.

Program zajęć składa się z siedmiu części:

1. Narodziny filozofii analitycznej (G. Frege, B. Russell, G.E. Moore)

2. Ludwig Wittgenstein

3. Neopozytywizm i jego krytycy (M. Schlick, R. Carnap, A.J. Ayer, K.R. Popper, W.V.O. Quine)

4. Oxfordzka filozofia języka potocznego (G. Ryle, J.L. Austin, P. Strawson)

5. Wybrane zagadnienia z filozofii języka

6. Neopragmatyzm (H. Putnam, N. Goodman, R. Rorty)

7. Wybrane zagadnienia z filozofii umysłu

1. G. Frege, "Sens i znaczenie", [w:] tenże, "Pisma semantyczne", przeł. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1977.

2. G. Frege, "Myśl. Studium logiczne", [w:] tenże, "Pisma semantyczne", przeł. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1977.

3. B. Russell, "Denotowanie", przeł. J. Pelc, [w:] J. Pelc (red.), "Logika i język", PWN, Warszawa 1967.

4. B. Russell, "Problemy filozofii", przeł. W. Sady, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.

5. G.E. Moore, "Status danych zmysłowych", przeł. A. Jedynak, [w:] B. Chwedeńczuk (red.), "Fragmenty filozofii analitycznej. Filozofia percepcji", Fundacja Aletheia, Warszawa 1995.

6. L. Wittgenstein, "Tractatus logico-philosophicus", przeł. B. Wolniewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.

7. L. Wittgenstein, "Dociekania filozoficzne", przeł. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1972.

8. L. Wittgenstein, "O pewności", przeł. B. Chwedeńczuk, Wydawnictwo KR, Warszawa 2001.

9. S. Kripke, "Wittgenstein o regułach i języku prywatnym", przeł. K. Posłajko i L. Wroński, Fundacja Aletheia, Warszawa 2007.

10. K. Ajdukiewicz, "O tzw. neopozytywizmie", [w:] tenże, "Język i poznanie", tom II, PWN, Warszawa 1985.

11. K. Popper, "Logika odkrycia naukowego" (Część I. Wstęp do logiki nauki), przeł. U. Niklas, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

12. K. Popper, "Wiedza obiektywna" (3. Epistemologia bez podmiotu poznającego), przeł. A. Chmielewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

13. A.J. Ayer, "Problem poznania" (Rozdział II. Sceptycyzm a pewność), przeł. E. König-Chwedeńczuk, PWN, Warszawa 1965.

14. W.V.O. Quine, "O tym, co istnieje", [w:] tenże, "Z punktu widzenia logiki", przeł. B. Stanosz, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.

15. W.V.O. Quine, "Dwa dogmaty empiryzmu", [w:] tenże, "Z punktu widzenia logiki", przeł. B. Stanosz, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.

16. W.V.O. Quine, "Epistemologia znaturalizowana", [w:] tenże, "Granice wiedzy i inne eseje filozoficzne", przeł. B. Stanosz, PIW, Warszawa 1986.

17. G. Ryle, "Czym jest umysł?" (s. 41 – 116), przeł. W. Marciszewski, PWN, Warszawa 1970.

18. J.L. Austin, "Jak działać słowami", [w:] tenże, "Mówienie i poznawanie", przeł. B. Chwedeńczuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.

19. S. Kripke, "Nazywanie a konieczność", przeł. B. Chwedeńczuk, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.

20. H. Putnam, "Znaczenie wyrazu <<znaczenie>>", [w:] tenże, "Wiele twarzy realizmu i inne eseje", przeł. A. Grobler, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.

21. H. Putnam, "Wiele twarzy realizmu" (Wykład I), [w:] tenże, "Wiele twarzy realizmu i inne eseje", przeł. A. Grobler, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.

22. N. Goodman, "Jak tworzymy świat" (Przedmowa; I. Słowa, dzieła, światy; V. Zagadka percepcji; VI. Wytwarzanie faktów), przeł. M. Szczubiałka, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.

23. R. Rorty, "Pragmatyzm, relatywizm i irracjonalizm", [w:] tenże, "Konsekwencje pragmatyzmu", przeł. Cz. Karkowski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1998.

24. D. Davidson, "Zdarzenia mentalne", przeł. T. Baszniak, [w:] tenże, "Eseje o prawdzie, języku i umyśle", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.

25. J.R. Searle, "Umysł, mózg i nauka" (1. Problem psychofizyczny; 2. Czy komputery mogą myśleć?; 3. Nauka o poznawaniu), przeł. J. Bobryk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.

WIEDZA:

Student ma usystematyzowaną wiedzę na temat jednego z dwu podstawowych nurtów w dwudziestowiecznej refleksji filozoficznej. Wie, jak doszło do jego powstania, zna poszczególne fazy rozwoju, widzi, jakie są między nimi zależności. Dobrze zna i rozumie pojęcia, strategie argumentacyjne i metody badawcze charakterystyczne dla filozofii analitycznej.

UMIEJĘTNOŚCI:

Student potrafi interpretować i konfrontować problemy pochodzące z różnych tekstów filozoficznych. Umie analizować argumentację filozoficzną, wskazywać składające się na nią tezy i założenia, ustalać logiczne i argumentacyjne relacje między elementami filozoficznego wywodu. Jest w stanie ocenić teoretyczną wagę konkurencyjnych stanowisk. Wie też, jak stosować metody wypracowane w obrębie filozofii analityczne do badania różnorodnych filozoficznych zagadnień.

KOMPETENCJA SPOŁECZNE:

„Myśli skądinąd mętne i niewyraźne filozofia ma rozjaśnić i ostro odgraniczyć” (L. Wittgenstein, „Tractatus logico-philosophicus”)

„Byleś myślał rzetelnie, mówił, a nie bełkotał” (T. Kotarbiński, „O Kazimierzu Twardowskim”)

Podstawową kompetencją społeczną, którą nabywają uczestnicy zajęć jest zdolność jasnego, precyzyjnego myślenia. Pozwala ona świadomie kształtować interakcje z otoczeniem i właściwie dobierać środki do realizacji stawianych przed sobą celów. Chroni też przed postawą dogmatyczną. Student jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów. Potrafi samodzielnie ocenić rzetelność tych danych oraz argumentów i tym samym uodparnia się na różnego typu manipulacje.

Poza tym, student ma potrzebę zrozumienia otaczającej go rzeczywistości, opisania jej za pomocą dobrze zdefiniowanych terminów. Stara się wnieść w życie społecznej pojęciowy ład.

Zaliczenie przedmiotu studenci uzyskują na podstawie egzaminu ustnego. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń.

Sylabus ćwiczeń (w tym kryteria oceniania) znajduje się na podstronie danej grupy ćwiczeniowej.