Miejsce człowieka w świecie. Filozofia hellenistyczna

seminaria monograficzne

w sali

Omawiane teksty należą do grecko-rzymskiej tradycji filozoficznej. Celem seminarium jest zaprezentowanie wybranych tekstów źródłowych, dotyczących problematyki człowieka w jego relacji do samego siebie, wspólnoty i świata. Zajęcia będą kontynuowane w kolejnym semestrze w zakresie filozofii Indii i Chin. Oba semestry można zaliczyć oddzielnie, zachęca się jednak do zaliczenia całości, gdyż zajęcia z obu semestrów będą się dopełniać.

Omawiane teksty należą do grecko-rzymskiej tradycji filozoficznej. Celem seminarium jest zaprezentowanie wybranych tekstów źródłowych, dotyczących problematyki człowieka w jego relacji do samego siebie, wspólnoty i świata. W pierwszym semestrze nacisk zostanie położony na filozofię hellenistyczną i jej grecko-rzymską kontynuację, w drugim – na filozofię indyjską i chińską.

Przez sięgnięcie do zachodnich i wschodnich starożytnych tradycji filozoficznych seminarium umożliwia uczestnikom uzyskanie możliwie szerokiej perspektywy odnośnie do omawianego zagadnienia. Dzięki lekturze i analizie wybranych tekstów źródłowych możliwe będzie ukazanie wielości i odmienności odpowiedzi na pytania, które w myśli Zachodu i Wschodu były podobnie formułowane. Poruszone zostaną takie zagadnienia, jak status podmiotowości, relacja jednostki do społeczeństwa, jej obowiązki wobec samej siebie i współobywateli czy koncepcje wychowawcze. Pierwszy semestr poświęcony będzie autorom epoki hellenistycznej i ich kontynuatorom z czasów Cesarstwa Rzymskiego. Omówione zostaną poglądy m.in. starych stoików (w tym „Państwo” Zenona z Kition, zagadnienie emocji), Muzoniusza Rufusa, Seneki, Epikteta, epikurejczyków i sceptyków. W drugim semestrze przedstawione zostaną najważniejsze, najbardziej reprezentatywne dla omawianych zagadnień teksty należące do filozoficznej tradycji Indii i Chin.

Oba semestry można zaliczyć oddzielnie, zachęca się jednak do zaliczenia całości, gdyż zajęcia z obu semestrów będą się dopełniać.

Literatura podstawowa:

Foucault M., Hermeneutyka podmiotu, tłum. M. Herer, Warszawa 2012.

Hadot P., Czym jest filozofia starożytna, tłum. P. Domański, Warszawa 2000.

Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tłum. P. Domański, Warszawa 2003.

Sellars J., Lekcje stoicyzmu, tłum. M. Rogalski, Warszawa 2021.

Stróżyński M., Filozofia jako terapia w pismach Marka Aureliusza, Plotyna i Augustyna, Poznań 2014.

Literatura uzupełniająca:

Annas J.E., Hellenistic Philosophy of Mind, L.A./London 1994.

The Cambridge Companion to Ancient Ethics, Ch. Bobonich (ed.), Cambridge 2017.

The Cambridge Companion to Epicureanism, J. Warren (ed.), Cambridge 2009.

The Cambridge Companion to the Stoics, B. Inwood (ed.), Cambridge 2003.

Graver M., Stoicism and Emotion, Chicago 2009.

Long A.A., Hellenistic Philosophy. Stoics, Epicureans, Sceptics, Berkeley/L.A. 1974

Teksty źródłowe:

Epiktet, Diatryby, Encheiridion, tłum. L. Joachimowicz, Warszawa 1961.

Muzoniusz Rufus, Diatryby (Wykłady stoickie), tłum. K. Łapiński, Wrocław 2021.

Lukrecjusz, O naturze rzeczy (różne przekłady).

Cyceron, O najwyższym dobru i złu, tłum. W. Kornatowski [Pisma filozoficzne, t. III], Warszawa 1961.

Seneka, Dialogi, tłum. L. Joachimowicz (różne wydania).

Listy do Lucyliusza, tłum. W Kornatowski (różne wydania).

Źródła do epikurejskiej etyki wychowawczej, wybór i wprowadzenie M. Wasilewski, Gorzów Wlkp. 2020.

Nabyta wiedza:

Uczestnicy seminarium rozwijają posiadaną wiedzę na temat greckich i rzymskich koncepcji opisujących postawy człowieka wobec świata zewnętrznego.

Nabyte umiejętności:

Uczestnicy potrafią zinterpretować teksty źródłowe omawiane podczas seminarium, dokonać selekcji najważniejszych zagadnień oraz zrozumieć kluczowe różnice między prezentowanymi ujęciami. Studenci potrafią również w sposób klarowny sformułować swoje stanowisko wobec omawianych problemów.

Nabyte kompetencje społeczne:

Uczestnicy zyskują świadomość różnorodności tradycji filozoficznych i odmienności właściwych im sposobów myślenia, dzięki czemu potrafią w lepszy sposób funkcjonować w środowiskach wielokulturowych

Udział w dyskusjach, praca roczna lub referat

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2