Antropologiczne i aksjologiczne problemy współczesności
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3800-NZ-S2-22 |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | Antropologiczne i aksjologiczne problemy współczesności |
Jednostka: | Wydział Filozofii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | seminaria monograficzne |
Skrócony opis: |
Wykład jest wprowadzeniem w klasyczną problematykę filozofii człowieka i filozofii wartości, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień filozofii religii. Omawiane są stanowiska w zakresie antropologii filoz. i aksjologii (w dużej części wybitnych filozofów polskich). Wskazane przez słuchaczy interesujące tezy następnie dyskutowane są w grupie. Spekulatywne twierdzenia filozofów mają charakter polemiczny, tym bardziej – że odnoszone są do zjawisk współczesności. Antagonistyczne stanowiska składające się na różne charakterystyki natury ludzkiej oraz świata wartości pozwalają wyrobić sobie zdanie własne w ważnych kwestiach światopoglądowych. |
Pełny opis: |
Tematy wykładów: - 1. Sytuacja duchowa epoki. - 2. Czy filozofia jest nauką? Swoistość filozofii. Filozofia a inne formy wiedzy. - 3. Antropogeneza i periodyzacja dziejów człowieka. Cz. 1. - 4 Antropogeneza i periodyzacja dziejów człowieka. Cz. 2: Trzy teorie języka. - 5. Unde malum? Zło w naturze ludzkiej. Zasada Sokratesa. - 6. Mit i pojęcie diabła. Współczesny spór melioryzmu z pejoryzmem (Rousseau kontra Schopenhauer i czterech wielkich manichejczyków polskich). - 7. O istocie miłości. Mit androgyna z Platońskiej Uczty. Stanowisko Arystotelesa. Spór o istotę miłości: Bierdiajew, Scheler i Ortega kontra Fromm. - 8. Wrodzone czy nabyte? Pojęcia natury ludzkiej i osobowości. Struktura ontologiczna osoby. Spór empiryzmu z natywizmem. - 9. O istocie religii. Czym jest i skąd się religia bierze? - 10. O istocie magii: magia a religia, okultyzm i fenomeny Ψ. Stanowisko Hume’a. - 11. Trzy pojęcia wolności: wolność metafizyczna, społeczna i moralna. - 12. Filozoficzny spór o legalność aborcji. - 13. Panorama filozofii współczesnej (główne nurty) i miejsce w niej metafizyki człowieka. Filozoficzne opozycje: naturalizm – transcendentalizm oraz racjonalizm – hermeneutyka. - 14. Filozoficzny spór o karę główną. Beccaria vs Kant. - 15. Co to są wartości? Podstawy aksjologii Henryka Elzenberga. - 16. Filozoficzny spór o legalność eutanazji. „Czy istnieją granice cierpienia? Kto miałby pomóc umrzeć?”. - 17. Metafizyka i antropologia Stanisława Lema. - 18. Filozoficzny spór o transplantacje: „Czy przeszczepy są ludożerstwem?”. [Ewentualnie: Główne stanowiska w filozofii religii. Filozoficzna krytyka religii (Wolter, Marks, Nietzsche i Freud, scjentyzm). / Główne stanowiska w filozofii religii. Filozoficzna apologetyka religii (Constant, Schopenhauer, Feuerbach, Otto, Lem i Wolniewicz) . |
Literatura: |
- K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii. Warszawa 1983; - Arystoteles, Etyka nikomachejska. Warszawa 1996; - św. Augustyn, Państwo Boże. Kęty 1998; - J.M. Bocheński, Logika i filozofia. Warszawa 1993; - B. Constant, O religii. Warszawa 2007; - T. Czeżowski, Główne zasady nauk filozoficznych. Wrocław 1959; - T. Czeżowski, Pisma z etyki i teorii wartości. Wrocław 1989; - H. Elzenberg, Kłopot z istnieniem. Kraków 1994; - H. Elzenberg, Z filozofii kultury. Kraków 1991; - L. Fleck, Psychosocjologia poznania naukowego. Lublin 2006; - A. Gehlen, W kręgu antropologii i psychologii społecznej. Warszawa 2001; - L. Gumplowicz, Filozofia społeczna. Warszawa 1913; - L. Gumplowicz, System socjologii. Warszawa 2013; - D. Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego. Warszawa 1977; - I. Kant, Metafizyka moralności. Warszawa 2005; - T. Kotarbiński, Drogi dociekań własnych. Warszawa 1986; - T. Kotarbiński, Myśli o ludziach i ludzkich sprawach. Wrocław 1986; - G. Leibniz, Teodycea. Warszawa 2001; - S. Lem, Dialogi. Kraków 1957; - S. Lem, Summa technologiae. Warszawa 2010; - B. Malinowski, Mit, magia, religia (Dzieła, t. 7). Warszawa 1990; - Cz. Miłosz, Ziemia Ulro. Kraków 2000; - P. Okołowski, Materia i wartości. Neolukrecjanizm St. Lema. Warszawa 2010; - P. Okołowski, Między Elzenbergiem a Bierdiajewem. Warszawa 2012; - P. Okołowski, Filozofia i los. Szkice tychiczne. Warszawa 2015; - Platon, Uczta. Warszawa 1982; - B. Russell, Dzieje filozofii Zachodu. Warszawa 2000; - A. Schopenhauer, O podstawie moralności. Warszawa 1994; - U. Schrade, Nurty filozofii współczesnej. Warszawa 2010; - W. Tatarkiewicz, O filozofii i sztuce. Warszawa 1986; - L. Wittgenstein, Tractatus logico-philosophicus. Warszawa 1997; - B. Wolniewicz, Filozofia i wartości. Warszawa 1993; - B. Wolniewicz, Filozofia i wartości, IV. Warszawa 2016. - B. Wolniewicz, Filozofia i wartości. Post factum. Komorów 2021. |
Efekty uczenia się: |
Nabyta wiedza: Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu filozofii w stosunku do nauk pozytywnych oraz o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filozofii; ma rozeznanie w klasycznej problematyce filozofii człowieka i filozofii wartości oraz zna zasadnicze jej rozwiązania (główne stanowiska). Nabyte umiejętności: Student słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych; poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną; trafnie definiuje pojęcia języka potocznego; analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia oraz wykrywa zależności pomiędzy ich tezami i założeniami; wykrywa proste zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a procesami społecznymi i kulturowymi; artykułuje własne poglądy w sprawach społecznych i światopoglądowych Nabyte kompetencje społeczne: Student kieruje się rzetelnością i uczciwością w sytuacji prowadzenia sporu filozoficznego. |
Metody i kryteria oceniania: |
sprawdzian pisemny. Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.