Historia społeczna Europy

obowiązkowe

zdalnie

Analiza najważniejszych zjawisk społeczno-politycznych w Europie przede wszystkim w obszarze XIX i XX w. Na jej podstawie student

pozna, zrozumie i będzie w stanie krytycznie odnosić się do dziejów Europy w XIX i XX w.

W ramach wykładu analizowane są następujące zagadnienia:

1. Świat przed I wojną światowa. Mocarstwa europejskie ich polityka, pola konfliktu, postawy polityczne i społeczne Europejczyków.

2. Polityczne i społeczne następstwa I wojny światowej. Ład powersalski. Konferencja w Wersalu, jej znaczenie i postanowienia; nowa mapa Europy; powojenna rola mocarstw, problem Niemiec, rewizjonizm powersalski; rewolucja w Rosji i jej konsekwencje. Swoistość społeczna i etniczna Europy Środkowo-Wschodniej.

3. Powojenne wyzwania dla demokracji, rozczarowanie porządkiem demokratycznym a polityczne skutki wojny, kryzys gospodarczy i jego konsekwencje społeczne.

4. Faszyzm, narodowy socjalizm, komunizm. Pojęcie faszyzmu i narodowego socjalizmu (nazizmu), źródła sukcesów, systemy autorytarne, podobieństwa i różnice reżimów niedemokratycznych. Komunizm w ZSRR i Europie. Społeczny wymiar totalitaryzmów.

5. II Wojna Światowa. Przyczyny, układ sił, wojna totalna, holocaust i represyjność systemów okupacyjnych,

6. Polityczny finał II wojny. Konferencje w Jałcie i Poczdamie, system pojałtański, problem Niemiec. Społeczne skutki wojny

7. Europa środkowo-wschodnia po zakończeniu wojny. Stalinizm i uzależnienie od ZSRR, sowietyzacja, represje, polityka gospodarcza i społeczna.

8. Zimna wojna. Powstanie bloków polityczno-militarnych, przejawy konfliktów i rywalizacji; rola propagandy.

9. Destalinizacja. Znaczenie XX Zjazdu KPZR, przemiany w bloku komunistycznym, powstanie węgierskie, reakcje Zachodu.

10. Znaczenie dekolonizacji dla Europy Zachodniej. Rozkład imperium brytyjskiego; modele dekolonizacji: Wlk. Brytania i Francja.

11. Lata 60-te na Zachodzie i w bloku komunistycznym. Rok 1968, Praska Wiosna, stosunki radziecko-chińskie, osłabienie przywództwa Moskwy w bloku wschodnim; postawy społeczne.

12. Polityka koegzystencji i konferencja w Helsinkach. Niemiecka Ostpolitik, polepszenie w stosunkach Wschód-Zachód; "trzeci koszyk", ruchy dysydenckie.

13. Życie polityczne i społeczne w Europie Zachodniej w latach 70 i 80 tych.; państwo opiekuńcze; media i ich znaczenie w życiu politycznym.

14. Kryzys i upadek systemu komunistycznego. Przyczyny, sytuacja w ZSRR; "jesień ludów" w Europie Środkowo-Wschodniej; zjednoczenie Niemiec; konflikt w Jugosławii.

Nakład pracy studenta:

wykład - 30 h

przygotowanie do wykładu - 45 h

przygotowanie do egzaminu - 45 h

razem - 120 h

• Batowski H.: Między dwiema wojnami 1919-1939: zarys historii dyplomatycznej, Kraków, Wyd. Literackie, 1988

• Borejsza W. J. (red): Faszyzmy europejskie 1922-1945 w oczach współczesnych i historyków, Warszawa, Czytelnik 1979

• Bullock A.: Hitler. Studium tyranii, Warszawa, Czytelnik 1969 (1975)

• Cziomer E.: Historia Niemiec 1945-1991, Kraków, Wyd. UJ 1992

• Davies N.: Europa - rozprawa historyka z historią, Kraków, Wyd. Znak 1998

• Furet F.: Przeszłość pewnego złudzenia. esej o idei komunistycznej w XX w., Warszawa 1996

• Grunberger R. Historia społeczna III Rzeszy, Warszawa 1987

• Kaelbe H., Społeczna historia Europy, Warszawa 2010.

• Kitchen M.: Historia Europy 1919-1939, Wrocław, Ossolineum 1992

• Krasuski J.: Europa Zachodnia. Dzieje polityczne 1945-1993, Warszawa, WSiP 1995

• Laquer W.: Historia Europy 1945-1992, Londyn, Plus 1993

• Palmer A.: Kto był kim w polityce światowej od 1860 r., Warszawa 1997

• Tuchman B. T.: Wyniosła wieża. Świat przed I Wojną Światową 1890 - 1914, Warszawa 1987

• Skrzypek A., Historia społeczna Europy w XIX i XX w., Poznań 2009

• Timothy Garton Ash, Wiosna obywateli, Londynq 1990

• Jan Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 1999

• Zbigniew Brzeziński, Wielkie bankructwo. Narodziny i śmierć komunizmu w XX wieku, Paryż 1990

• Antoni Czubiński, Europa XX wieku. Zarys historii politycznej, Poznań 1998.

• Eric Hobsbawm, Wiek skrajności, Warszawa 1999

• Martin McCauley, Rosja, Ameryka i zimna wojna 1949-1991, Wrocława 2001

• Leksykon historii powszechnej 1900-1945, red. S. Sierpowski, Poznań 1996.

• Edward Radziński, Stalin, Warszawa 1996

• Wojciech Roszkowski, Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 2002

• Gordon Smith, Życie polityczne w Europie Zachodniej, Londyn 1992

• Józef Smaga, Narodziny i upadek ZSRR, Kraków 1992

• Jerzy Krasuski, Historia Niemiec, Wrocław 1998

Po zakończeniu zajęć student:

- zna kluczowe wydarzenia historii Europy XX w. oraz rozumie zróżnicowanie państw europejskich

- rozumie znaczenie historii dla studiów europejskich,

- potrafi analizować przyczyny i przebieg procesów historycznych w Europie

- potrafi interpretować wybrane wydarzenia i procesy z historii Europy

- potrafi dokonać doboru odpowiednich metod opisu oraz analizy problemów historycznych i społecznych w Europie

- potrafi prognozować procesy i zjawiska społeczne

- jest przygotowany do inicjowania i aktywnego uczestniczenia w pracy zespołów interdyscyplinarnych

- jest świadomy zróżnicowania w Europie ze względu na historię kontynentu.

Egzamin ustny lub pisemny