Wstęp do nauki o państwie i prawie oraz podstawy prawoznawstwa

obowiązkowe

w sali

Przedmiot poświęcony jest omówieniu kluczowych i podstawowych pojęć związanych z naukami prawnymi oraz wybranych instytucji prawnych, a także omówieniu podstawowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem i istotą państw współczesnych.

Poruszane zagadnienia:- Czym jest prawo? Próby odpowiedzi: szkoła prawnonaturalna, prawnopozytywna, realizmu prawniczego i in. Prawo a sprawiedliwość. Prawo wśród innych systemów normatywnych. - Państwo i prawo: wzajemne relacje. - Państwo – próby zdefiniowania fenomenu. - Państwo na przestrzeni wieków. - Globalizacja a państwo współczesne.- Zagadnienie suwerenności państwa.- Zagadnienie organizacji władz państwowych. - Pionowy i poziomy podział władzy. - Państwa unitarne, federacje, konfederacje, regiony autonomiczne, samorząd terytorialny.- Zagadnienie realizacji idei pionowego i poziomego podziału władz w Polsce. Zasygnalizowanie podstawowej problematyki dot. funkcjonowania polskiej administracji rządowej i samorządu terytorialnego. - Partie polityczne i grupy interesu i ich wpływ na władzę publiczną.- Pojęcie demokratycznego państwa prawnego. - Historyczne i współczesne sposoby tworzenia prawa pozytywnego. Prawo zwyczajowe, prawo stanowione, umowy prawotwórcze, prawo precedensowe, opinie uczonych. - Pojęcia: norma, przepis, akt normatywny. Język prawny a prawniczy.- Źródła współczesnego prawa polskiego.- Akt normatywny: charakter i struktura wewnętrzna na przykładzie ustawy. - Hierarchia aktów normatywnych powszechnie obowiązujących w Polsce i charakterystyka poszczególnych ich rodzajów. Polski tryb ustawodawczy. Prawo polskie a prawo europejskie. Prawo powszechnie obowiązujące a prawo wewnętrzne.- Promulgacja i dzienniki promulgacyjne. Struktura wewnętrzna i Dziennika Ustaw. Prawidłowe przywoływanie przepisu ze wskazaniem dziennika promulgacyjnego. - Przepisy wyróżnione ze względu na ich funkcje w akcie normatywnym. - Norma prawna a przepis. Charakter i koncepcje struktury normy prawnej. Elementy normy prawnej według poszczególnych koncepcji. - Nakaz, zakaz, dozwolenie: mocne i słabe; kompetencja. - Rodzaje norm prawnych.- System norm prawnych. Założenia i rzeczywistość. Wady w systemie prawa i sposoby ich usuwania w procesie stanowienia i stosowania prawa. -Wykładnia prawa: założenia, koncepcje, rodzaje, sposoby dokonywania. - Obowiązywanie prawa: problem koncepcji i problemy praktyczne. Prawo w czasie i przestrzeni.- Stosowanie a przestrzeganie prawa. - Odpowiedzialność prawna. Pojęcie, rodzaje i zasady odpowiedzialności prawnej.- Stosunki prawne: pojęcie i rodzaje. Powstanie i ustanie stosunków prawnych. Rodzaje faktów prawnych. Czynności prawne jako typ czynności konwencjonalnych. Elementy stosunku prawnego. Osoby fizyczne i osoby prawne. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.

Od roku akademickiego 2019/2020

Treści programowe dla przedmiotu: Przedmiot poświęcony jest omówieniu kluczowych i podstawowych pojęć związanych z naukami prawnymi oraz wybranych instytucji prawnych, a także omówieniu podstawowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem i istotą państw współczesnych.

1. Tatiana Chauvin, Tomasz Stawecki, Piotr Winczorek, „Wstęp do prawoznawstwa”, Warszawa 2009 (podręcznik),2. Piotr Winczorek, „Nauka o państwie”, Warszawa 2005 – (wybrane części),3. Hubert Izdebski, „Fundamenty współczesnych państw”, Warszawa 2007 – (wybrane części).

WIEDZA i UMIEJĘTNOŚCI:1.Wiedza:Uzyskanie przez studentów wiedzy na temat podstawowej terminologii związanej z naukami prawnymi i wybranymi instytucjami prawnymi, a także zagadnieniami związanymi z funkcjonowaniem i istotą państw współczesnych, a także instytucjami i zjawiskami stanowiącymi „otoczenie” funkcjonowania państw współczesnych. Przy tej okazji student powinien dowiedzieć się o zmianach jakie następują w państwie współczesnym wskutek m.in. procesów globalizacyjnych, integracyjnych. 2. Umiejętności:Efektem wykładu powinno być zdobycie podstawowej indywidualnej umiejętności posługiwania się aktami normatywnymi, odnajdowania konkretnych przepisów i wyprowadzania z nich norm prawnych oraz prowadzenia samodzielnej refleksji uczestnika na temat zagadnień związanych z funkcjonowaniem władzy publicznej, pozwalającej Studentowi na kontynuowanie nauki w ramach innych, specjalistycznych przedmiotów.

Od roku akademickiego 2019/2020

Absolwent zna i rozumie

ma podstawową wiedzę o metodologii nauk prawnych; rozumie związki między państwem a prawem

ma podstawową wiedzę o strukturach państwowych i samorządu terytorialnego oraz podstawowych elementach tych struktur

zna podstawowe zasady poszukiwania właściwych aktów prawnych regulujących poszczególne rodzaje stosunków społecznych i gospodarczych oraz sposoby i źródła wyszukiwania danych statystycznych

zna podstawowe regulacje prawne dotyczące organów i struktur państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego

zna ewolucję regulacji prawnych i systemów organizacji ustroju, zadań i kompetencji oraz spraw finansowych administracji publicznej

Absolwent potrafi

posługiwać się aktami prawnymi i dokumentami strategicznymi opracowanymi na różnych szczeblach zarządzania sprawami publicznymi (właściwie je identyfikować i interpretować)

prawidłowo posługiwać się poszczególnymi systemami normatywnymi oraz wybranymi normami i regułami (prawnymi, zawodowymi, moralnymi) w celu rozwiązania konkretnego zadania z zakresu funkcjonowania administracji publicznej

Przedmiot kończy się egzaminem: egzamin w formie pisemnej-testowej (do 30 pytań). Egzamin w formie pisemnej-testowej.