Wykład o Unii Europejskiej

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Przekazanie studentom wiedzy z zakresu historii integracji europejskiej, polityki społecznej i kulturowej Europy, oraz wybranych problemów współczesnej Europy. Wypracowanie umiejętności identyfikowania i analizowania przez studentów współczesnych problemów kulturowych, społecznych i politycznych występujących w krajach Unii Europejskiej.

Geneza i struktura integracji państw europejskich. Podstawowe procesy kształtujące politykę wspólnotową. Instytucje UE i ich zadania. Wielokulturowość w UE. Traktaty europejskie i ich wpływ na życie obywateli wspólnoty (w zakresie poczucia bezpieczeństwa w czterech obszarach: ochrony zdrowia, edukacji, gospodarki i obronności). Polska w Unii Europejskiej. Konwencje o prawach człowieka, problem tożsamości, unifikacji wzorów kultury i sposobów postępowania. Wpływ ideologii na edukację. Unia Europejska a reszta Europy. Współczesne wyzwania stojące przed UE.

Zagadnienia

1. Geneza procesów integracyjnych

2. Współczesne procesy integracyjne

3. Charakter instytucji integracji europejskiej: uniwersalny, militarno-polityczny i gospodarczo-polityczny

4. Stadia procesów integracyjnych: strefa wolnego handlu, unia celna, wspólny rynek, unia gospodarczo-walutowa, unia polityczna

5. Zasadnicze modele integracji europejskiej: konfederacja (model międzyrządowy) i federacja (model wspólnotowy)

6. Główne etapy integracji europejskiej:

- etap pierwszy (1945-1957): powstanie trzech Wspólnot Europejskich: EWWiS, EWG i Euratomu

- etap drugi (1958-1969): budowa podstaw integracji

- etap trzeci (1970-1991): rozszerzanie i zacieśnianie więzi gospodarczych pomiędzy państwami członkowskimi

- etap czwarty (1992-2004): stopniowe wprowadzanie w życie Unii Europejskiej -od Traktatu z Maastricht poprzez Traktat Amsterdamski i Traktat z Nicei

- etap piąty (po 2004 r.): rozszerzenie na Wschód i przyjęcie Traktatu Lizbońskiego

7. Perspektywy rozwoju Unii Europejskiej: wizje przyszłej Europy

8. System instytucjonalny UE - wprowadzenie

9. Rada Europejska - Geneza i ewolucja, skład i kompetencje

10. Rada Unii Europejskiej - Geneza i ewolucja, charakter, skład, kompetencje

11. Komisja Europejska - Geneza i ewolucja, charakter, skład, kompetencje

12. Parlament Europejski - Geneza i ewolucja, charakter, skład, kompetencje

13. Trybunał Sprawiedliwości UE - Geneza i ewolucja, charakter, skład, kompetencje

14. Trybunał Obrachunkowy Unii Europejskiej

15. Europejski Bank Centralny - Geneza i ewolucja, charakter, skład, kompetencje

16. Organy pomocnicze Wspólnot Europejskich:

17. Uwarunkowania międzynarodowego wymiaru integracji europejskiej;

18. Funkcjonowanie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE.

19. UNIA EUROPEJSKA W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH - analiza jakościowa i ilościowa

20. STOSUNKI TRANSATLANTYCKIE - wymiar polityczny i proces instytucjonalizacji

21. STOSUNKI TRANSATLANTYCKIE - wymiar ekonomiczny

22. POLITYKA UNII EUROPEJSKIEJ WOBEC REGIONU MORZA ŚRÓDZIEMNEGO - Partnerstwo Eurośródziemnomorkie

23. UNIA EUROPEJSKA WOBEC KONFLIKTÓW NA BLISKIM WSCHODZIE

24. ROSJA W POLITYCE UNII EUROPEJSKIEJ - wymiar polityczny i ekonomiczny

25. UKRAINA I BIAŁORUŚ W POLITYCE UNII EUROPEJSKIEJ - wymiar polityczny i ekonomiczny

26. UNIA EUROPEJSKA WOBEC SYTUACJI NA BAŁKANACH - konflikt w b. Jugosławii, kryzys w Albanii, Kosowo, kraje bałkańskie a ich akcesja do UE

27. STOSUNKI UNIA EUROPEJSKA - AZJA

28. UNIA EUROPEJSKA A AMERYKA ŁACIŃSKA

29. WSPÓŁPRACA UNII EUROPEJSKIEJ Z KRAJAMI AFRYKI, KARAIBÓW I PACYFIKU

Nakład pracy studenta:

wykład – 14 h udziału w zajęciach /16 h pracy na platformie

przygotowanie do wykładu - 30 h

przygotowanie do egzaminu – 30 h

razem – 90 h

Literatura podstawowa

- O.Barburska, D.Milczarek, Historia integracji europejskiej w zarysie, Warszawa 2013

- A.Blair, The European Union since 1945, Harlow 2010

- M.Gilbert, European Integration. A Concise History, Lanham 2012

- T.Judt, Powojnie. Historia Europy od roku 1945, Poznań 2008

- A.Landuyt, European integration between history and new challenges, Bologna 2014

- K.Łastawski, Historia integracji europejskiej, Warszawa 2011

- J. Barcz, Unia Europejska na rozstajach: Traktat z Lizbony: dynamika i główne kierunki reformy ustrojowej, EuroPrawo, 2010

- A.Doliwa-Klepacka, Z.M.Doliwa-Klepacki, Struktura organizacyjna (instytucjonalna) Unii Europejskiej, Białystok 2009

- S. Hix, & B. Høyland, The Political System of the European Union (3rd ed.), Basingstoke, Palgrave Macmillan, 2011

- J. Maliszewska-Nienartowicz, System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej, TNOiK, Toruń 2010

- Nugent, N., The Government and Politics of the European Union, seventh edition, Houndmills, Palgrave Macmillan, 2010

- J. Peterson, J. M. Shackleton (eds.), The Institutions of the European Union, third edition, Oxford, Oxford University Press, 2012

- M. Rewizorski, B. Przybylska-Maszner, System instytucjonalny Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony. Aspekty polityczne i prawne, Warszawa 2012

- E. Haliżak, S. Parzymies (red.), Unia Europejska. Nowy typ wspólnoty międzynarodowej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Fundacja Studiów Międzynarodowych, Warszawa 2002

- S. Parzymies (red.), Dyplomacja czy siła? UE w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2009,

- K. Zajączkowski, Ameryka Łacińska w polityce Unii Europejskiej, (w:) M.F. Gawrycki (red.), Ameryka Łacińska we współczesnym świecie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006

K. Zajączkowski, Unia Europejska – Afryka Subsaharyjska: stosunki u progu XXI w., „Studia

- P.J. Borkowski, Polityka Sąsiedztwa Unii Europejskiej, Warszawa 2009, ROZDZIAŁY 4 i 9.3

- K. Zajączkowski, Międzynarodowy potencjał gospodarczy Unii Europejskiej w dobie wyzwań globalnych w: B. Góralczyk (red.), Unia Europejska jako aktor na scenie globalnej. Razem czy osobno?,Warszawa 2014.

- B. Góralczyk, K. Zajączkowski, J. Zajączkowski, European Union and Asia, Latin America and Sub-Saharan Africa – Different Regions, Particular Policies (autor części dotyczącej regionu Ameryki Łacińskiej oraz Afryki Subsaharyjskiej) w: D. Milczarek, A. Adamczyk, K. Zajączkowski (red.), Introduction to European Studies. A New Approach to Uniting Europe, Warsaw 2013, s. 581-626.

- J. Zając (red.), Unia Europejska w regionie śródziemnomorskim: między polityką wspólną a interesami państw członkowskich,Warszawa 2014

- T. Rynarzewski, K. Nawrot, K. Zajączkowski, E. Cieślik, Potencjał gospodarczy i możliwości rozwojowe Afryki. Polska perspektywa, PWE, Warszawa 2017

Po zakończeniu procesu uczenia student powinien:

w zakresie WIEDZY znać:

- podstawowe elementy pojęcia "Europy"

- genezę idei zjednoczenia Europy

- główne etapy europejskich procesów integracyjnych w przeszłości oraz współcześnie

- podstawowe uwarunkowania mechanizmów funkcjonowania Unii Europejskiej

- czynniki mogące wpływać na przyszły kształt procesów integracji w Europie

w zakresie UMIEJĘTNOŚCI potrafić:

- wyjaśnić genezę współczesnych procesów integracyjnych w Europie

- rozpoznawać główne nurty, kierunki oraz modele europejskich procesów integracyjnych

- dokonywać analizy ewolucji integracji europejskiej z perspektywy historyczno-politologicznej,

- podawać krytyce prace naukowe oraz przekazy medialne dotyczące funkcjonowania UE

w zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH umieć:

- samodzielnie formułować opinie na temat genezy oraz współczesnego przebiegu europejskich procesów integracyjnych

- krytycznie analizować różnorodne przekazy dotyczące historycznych oraz aktualnych wydarzeń w Europie

- samodzielne i ustawiczne poszukiwać informacji oraz wiedzy na temat historii i współczesności zjednoczonej Europy.

Ocena zaliczeniowa będzie wystawiona w stopniach na podstawie aktywnego udziału we wszystkich zajęciach (student wykazuje zainteresowanie przedmiotem, odnosi się krytycznie do przedstawianych tekstów). Każdy wykład kończy się jednym poleceniem do wykonania przez studentów. Dopuszczalne są dwie nieobecności. Każdą następną nieobecność należy zaliczyć, omawiając na dyżurze lektury wskazane przez prowadzącego.