Edukacja różnojęzyczna i wielokulturowa

obowiązkowe

w sali

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z koncepcją edukacji różnojęzycznej, z podstawowymi dokumentami związanymi z tą tematyką, przekazanie wiedzy na temat instytucji promujących taką edukację i zapoznanie z ofertą edukacyjnych programów europejskich. Zajęcia ułatwiają rozwijanie posiadanej kompetencji różnojęzycznej i wielokulturowej, uwrażliwienie na występującą wokół nas różnorodność kulturową i językową, a w konsekwencji akceptację przejawów inności zarówno językowej jak i kulturowej. W trakcie pracy nad materiałami dydaktycznymi proponującymi aktywności rozwijające kompetencję różnojęzyczną i wielokulturową u uczniów, przyszli nauczyciele nabywają podstawowe umiejętności w zakresie edukowania uczniów w tej dziedzinie poprzez analizę materiałów i dydaktycznych i scenariuszy projektów edukacyjnych.

W trakcie zajęć studenci będą zdobywać wiedzę, ćwiczyć umiejętności i przeprowadzać refleksję nad swoją biografią językową oraz nad sposobami poszerzania kompetencji różnojęzycznej i międzykulturowej swojej i swoich przyszłych uczniów.

W ramach zajęć będą omawiane następujące tematy:

1. Wprowadzenie do tematyki zajęć. Prezentacja studentów pod kątem ich biografii językowej.. Uzasadnienie konieczności edukacji różnojęzycznej

2. Autobiografia językowa studentów jako element stymulacji budowania kompetencji różnojęzycznej (własnej i uczniów) i refleksji na temat czynników wpływających na motywację/demotywację do poznawania języków

3. Strategie uczenia się języków, wymiana doświadczeń w zakresie dostępu do materiały służących do samokształcenia językowego

4. Różnorodność językowa na świecie/w Europie

5. Definicja polityki językowej. Polityka językowa Unii Europejskiej i Rady Europy. Prezentacja polityki językowej i najważniejszych aspektów kulturowych w wybranych krajach

6. Konwencje Rady Europy chroniące języki mniejszości: Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych i Europejska Karta Języków Regionalnych i Mniejszościowych

7. Geneza edukacji różnojęzycznej - podstawowe dokumenty i akcje instytucji europejskich w dziedzinie różnojęzyczności. Główne idee dokumentów europejskich w dziedzinie podejść pluralistycznych do języków i kultur. Przydatność znajomości tych dokumentów w pracy nauczyciela

8. Podstawowe założenia Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ) i projektów uzupełniających ten dokument w zakresie podejść pluralistycznych (CARAP/FREPA: Opis Pluralistycznych Podejść do Języków i Kultur),

9. Pojęcie różnojęzyczności według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego – definicja i charakterystyka kompetencji różnojęzycznej i różnokulturowej. Korzyści wynikające z kształtowania tej kompetencji

10. Zasoby wewnętrzne i zewnętrzne niezbędne do rozwijania kompetencji pluralistycznych w zakresie języków i kultur, wyznaczniki (deskryptory) kompetencji

różnojęzycznej i międzykulturowej w zakresie wiedzy (K), postaw (A) i umiejętności (S). Zasoby różnojęzyczne: prasa w różnych językach, publikacje dwujęzyczne. Zapoznanie się z sylwetkami słynnych poliglotów i znanych tłumaczy polskiej literatury na różne języki obce

11. Materiały dydaktyczne do kształtowania kompetencji różnojęzycznej i wielokulturowej opracowane w ramach projektów europejskich. Projekty realizowane na zajęciach przez studentów poprzednich lat – prezentacja, analiza

12. Działalność Europejskiego Centrum Języków Nowożytnych Rady Europy w Grazu (ECML).

13. Europejskie programy edukacyjne - program unijny Erasmus+, prezentacja wybranych projektów edukacyjnych Komisji Europejskiej

14. Edukacja międzykulturowa, materiały przydatne w jej rozwijaniu

15. Podsumowanie zajęć i ewaluacja.

Przedstawione poniżej pozycje bibliograficzne i dokumenty są prezentowane na zajęciach. Zadaniem studenta jest zapoznanie się z tymi materiałami w czasie zajęć (a w razie nieobecności na zajęciach - w bibliotece, lub poprzez konsultację wersji elektronicznej i podanych stron internetowych).

Wymagane jest przeczytanie podanych w bibliografii artykułów i zapoznanie się z wybranymi stronami internetowymi

„Autobiografia Spotkań Międzykulturowych” (wersja polska)

http://www.coe.int/t/dg4/autobiography/Source/AIE_pl/AIE_autobiography_pl.pdf

Autobiography of Intercultural Encounters (AIE)

http://www.coe.int/t/dg4/autobiography/default_en.asp

Candelier M. Schröder-Sura, A. “Wspieranie rozwoju kompetencji różnojęzycznych i międzykulturowych w klasie szkolnej”, w: Języki Obce w Szkole, 2012/04

http://jows.pl/node/322

„Jak uczyć się języków obcych” publikacja UE, 2010

http://bookshop.europa.eu/pl/jak-uczy-si-j-zyk-w-obcych-pbNC7809568/

Olszewska A., Zawadzka, A., „Przespaceruj się w moich butach – o spotkaniach międzykulturowych” Instytut Spraw Publicznych, 2009

http://www.archiwum.isp.org.pl/publikacja/wyszukiwarka/379/znajdz

Zielińska J., Woynarowska-Sołdan M. (2009): Rozwijanie kompetencji różnojęzycznej i różnokulturowej. Doświadczenia z realizacji projektu Ja-Ling in "Europejski Wymiar Edukacji - program Comenius w Polsce", FRSE, 2012

http://issuu.com/frse/docs/europejski_wymiar_edukacji_internet_1_3_/1

Projekt Europejskiego Centrum Języków Nowozytnych Rady Europy

FREPA/CARAP

DE- Referenzrahmen für plurale Ansätze zu Sprachen und Kulturen

http://carap.ecml.at/CARAP/tabid/2332/language/de-DE/Default.aspx

FREPA w j, polskim

https://www.ore.edu.pl/2017/12/polska-wersja-publikacji-rady-europy-system-opisu-pluralistycznych-podejsc-do-jezykow-i-kultur/

Materiały dydaktyczne:

Zeszyty ćwiczeń dla uczniów i przewodniki dla nauczyciela do rozwijania kompetencji różnojęzycznej i różnokulturowej): publikacje sponsorowane przez Ja-Ling COMENIUS 95040-CP-1-2001-DE-COMENIUS-C21)

Zielińska J., Woynarowska-Sołdan M, Lutyńska K. (2004): Zwierzęta mówią.

Zielińska J., Woynarowska- Sołdan M., Trawińska M. (2004): Piosenka pt. „Panie Janie” w różnych językach.

Zielińska J., Woynarowska-Sołdan M., Wojciechowska K. (2004): Międzynarodowa klasa.

Zielińska J., Pilichowska E, Woynarowska-Sołdan M. (2004): Jak się nie bać wielojęzycznego wilka.

Gwiazdecka E., Zielińska J., (2011): Baśniowy świat języków, Fundacja As

Dodatkowe materiały do konsultacji:

Candelier M. (dir.) (2003): Janua Linguarum - The Gateway to languages. The introduction of language awareness into the curriculum: Awakening to languages, ECML, Graz.

http://www.ecml.at/doccentre/abstract.asp?r=58&l=e

Guide for the development of language education policies in Europe, (2007), Language Policy Division, Council of Europe, Strasbourg, www.coe.int/lang

http://www.coe.int/t/dg4/linguistic/Source/Guide_Main_Beacco2007_EN.doc

Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie (ESOKJ), (2003), CODN,

Gemeinsamer europäischer Referenzrahmen für Sprachen:

Lernen, lehren, beurteilen

http://www.goethe.de/z/50/commeuro/i3.htm

http://commonweb.unifr.ch/pluriling/pub/cerleweb/portfolio/downloadable-docu/Referenzrahmen2001.pdf

Komorowska H. „Europejski system opisu kształcenia językowego” w pracy nauczyciela, Języki Obce w Szkole, nr 6, CODN, Warszawa, str. 76-79

http://codn.codn.edu.pl/portfolio/doc/2003_06_74_80.pdf

Murkowska A, Zielińska J. (2003): Różnojęzyczność i wielokulturowość w kształceniu nauczycieli języków obcych, Języki Obce w Szkole nr 6 „My w Europie”, CODN Warszawa, str. 107-111.

Newby D. (dir.), Europejskie portfolio dla studentów – przyszłych nauczycieli języków obcych, (2007), CODN, Warszawa.

http://www.ecml.at/mtp2/publications/C3_Epostl_E_internet.pdf

Europejskie Portfolio Językowe

Europejskie Portfolio Językowe (EPJ) w wersji elektronicznej dostępne na stronie ORE (Ośrodek Rozwoju Edukacji)

Europejskie Portfolio Językowe

Europejskie Portfolio Językowe (EPJ) w wersji elektronicznej dostępne na stronie ORE (Ośrodek Rozwoju Edukacji)

http://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1600&Itemid=1571

Głowacka B. (2005): Czego Janek się nauczy … Przewodnik metodyczny dla nauczycieli do Europejskiego Portfolio Językowego dla uczniów od 10 do 15 lat, Wydawnictwo CODN, Warszawa.

Europejskie Portfolio Językowe dla dzieci od 6 do10 lat (2006), Wydawnictwo CODN, Warszawa.

Europejskie Portfolio Językowe dla uczniów od 10 do 15 lat (2004), Wydawnictwo CODN, Warszawa.

Europejskie Portfolio Językowe dla dorosłych (2005), Wydawnictwo CODN, Warszawa.

Europejskie Portfolio Językowe dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i studentów, (2005). CODN, Warszawa.

Moje pierwsze europejskie portfolio językowe, dla dzieci od 3 do 6 lat: (2007), CODN, Warszawa.

Pamuła M., Rzyska J., Dobkowska M., (2007), Moje pierwsze europejskie portfolio językowe, dla dzieci od 3 do 6 lat - Poradnik dla rodziców i nauczycieli Wydawnictwo CODN, Warszawa.

Newby D. (dir.), Europejskie portfolio dla studentów – przyszłych nauczycieli języków obcych, (2007), Wydawnictwo CODN, Warszawa.

http://archive.ecml.at/mtp2/publications/C3_EPOSTL_D_internet.pdf (wersja niemiecka)

Publikacje Komisji Europejskiej

Schprachenlehrnen für alle

http://ec.europa.eu/languages/documents/publications/learn_de.pdf

Po europejsku. Języki w Unii Europejskiej (2008)

http://ec.europa.eu/publications/booklets/move/74/index_pl.htm

Wersja niemiecka:

Viele Sprachen für ein Europa. Sprachen in der Europäischen Union (2008)

http://ec.europa.eu/archives/publications/booklets/move/74/index_de.htm

Języki otworzą Ci drzwi (2008)

http://ec.europa.eu/archives/publications/booklets/others/77/index_pl.htm

Wersja niemiecka

Sprachen bringen dich weiter (2008)

http://ec.europa.eu/archives/publications/booklets/others/77/index_de.htm

Glosariusz w trzech językach (EN, FR, DE)

Jakość w edukacji i w kształceniu

http://ec.europa.eu/languages/index_de.htm

Publikacje Rady Europy

White Paper on Intercultural Dialogue

http://www.coe.int/t/dg4/intercultural/source/white%20paper_final_revised_en.pdf

Mehrsprachigkeit – Sprachen ohne Grenzen – Projekt Goethe Institut

http://www.goethe.de/ges/spa/prj/sog/deindex.htm

WIEDZA

K_W01 ma uporządkowaną podstawową wiedzę z zakresu różnorodności językowej i kulturowej j oraz z europejskiej polityki językowej zorientowaną na zastosowania praktyczne w sferze edukacji językowej w przedszkolu oraz na pierwszym i drugim etapie edukacyjnym

K_W03 zna podstawową terminologię z zakresu dziedziny edukacji różnojęzycznej i wielokulturowej

K_W04 ma podstawową wiedzę o prawnych i ekonomicznych uwarunkowaniach funkcjonowania instytucji europejskich związanych z edukacją i polityką językową

K_W05 ma podstawową wiedzę o na temat oferty edukacyjnej instytucji europejskich promujących nauczanie, uczenie się języków oraz edukację dla wielojęzyczności i wielokulturowości

K_W21 ma elementarną wiedzę na temat pedagogiki projektu

K_W25 ma podstawową wiedzę o możliwościach percepcji uczniów określonej grupy docelowej w zakresie edukacji językowej oraz na temat narzędzi w zakresie samooceny w zakresie kompetencji różnojęzycznej promowanych przez instytucje europejskie

UMIEJĘTNOŚCI

K_U01 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów w celu przygotowania projektu związanego z edukacją różnojęzyczną i wielokulturową

K_U02 umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności profesjonalne związane z edukacją językową, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT)

K_U03 samodzielnie planuje i realizuje typowe projekty związane z edukacją językową

K_U04 posiada podstawowe umiejętności organizacyjne pozwalające na planowanie i realizację zadań związanych z wprowadzaniem do programu nauczania języków obcych elementów różnojęzycznych i wielokulturowych

K_U12 posiada umiejętność przygotowania prezentacji przygotowanego projektu edukacyjnego w języku polskim i języku obcym

K_U24 potrafi pracować w zespole pełniąc różne role; umie przyjmować i wyznaczać zadania, ma elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację celów związanych z projektowaniem

K_U25 potrafi dokonać analizy własnych działań w pracy projektowej i wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K_K01 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie i rozwijania kompetencji różnojęzycznej zarówno u siebie jak i u uczniów

K_K02 potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role

K_K04 ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy

K_K03 potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonych przez siebie lub innych zadań w celu przygotowania wartościowego i spójnego projektu wprowadzającego elementy różnojęzyczne do środowiska szkolnego i pozaszkolnego

K_K07 ma świadomość zakresu swojej kompetencji różnojęzycznej, rozumie potrzebę ciągłego jej rozwijania, dokonuje samooceny w tej dziedzinie i doskonali swoje umiejętności językowe, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia w tym zakresie

K_K08 ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań psychologicznych i pedagogicznych w środowisku szkolnym i pozaszkolnym związanych z edukacją językową

K_K12 jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących zadania związane z edukacją językową w celu promowania i upowszechniania wielojęzyczności

Metody i kryteria oceniania: Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest:

- obecność na zajęciach,

- przygotowanie do zajęć: znajomość zalecanych pozycji bibliograficznych (broszur, artykułów i stron internetowych), przygotowanie wymaganych prezentacji, dokumentacja z zajęć

- aktywność (uczestnictwo w dyskusji i w refleksji),

- prezentacje związane z tematyką zajęć,

- przygotowanie i prezentacja projektu międzykulturowego

Kryteria oceny zajęć:

Ocenie podlegają:

- Bieżące przygotowanie do zajęć, aktywność na zajęciach, dokumentacja z zajęć - 20% oceny końcowej

- Prezentacje śródsemestralne i kontrole bieżące – 60 % oceny końcowej

- Projekt edukacyjny – 20 %

Kryteria oceny prezentacji i opracowania projektu międzykulturowego

- związek opracowania z instrukcją

- wnikliwość i kulturowy charakter interpretacji

- kompozycja opracowania (logika, styl, przejrzystość, odnośniki do źródeł informacji)

- jakość indywidualnego komentarza każdego członka grupy projektowej

- sposób prezentacji rezultatów projektu

Nakład pracy studenta:

– 30 godzin uczestnictwa w zajęciach (kontaktowych),

– 15 godzin pracy własnej (przygotowanie pracy zaliczeniowej, praca konieczna do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się).

2 ECTS – przyznawane jak poniżej:

- godziny kontaktowe, obecność na zajęciach i aktywny w nich udział = 1,5 ECTS

- przygotowanie obowiązkowych prezentacji, przygotowanie projektu końcowego = 0,5 ECTS