Historia starożytna II [2900-L-HST2] Semestr letni 2022/23
Ćwiczenia, grupa nr 8

Literatura jest podana do poszczególnych tematów.

1. 1. Pierwsze zajęcia poświęcone będą prezentacji najważniejszych pomocy wykorzystywanych w drugim semestrze, omówieniu tematyki zajęć i kryteriów ich zaliczania.

2. Kampania wyborcza w Rzymie (3 kolejne zajęcia)

Źródła: Cyceron, Ad Atticum I 1 (w: Cyceron, Listy do Attyka, Księga I-II, Warszawa 2016 [2017], Biblioteka Antyczna 53; B; Mały poradnik wyborczy, w: Wybór źródeł do historii starożytnej, red. A. Chankowski, Warszawa 1995, ss. 138-152; ikonografia na rewersach wybranych monet).

Literatura: K. Kumaniecki, Literatura rzymska. Okres cyceroński, Warszawa 1977, 180-189, ss. 384- 398; Wstęp do podanego wyżej tłumaczenia listów Cycerona; J. Wikarjak, „Kampania przedwyborcza Cycerona w roku 65/64 p.n.e.”, Menander 19 (1964), ss. 241-254.

Główne zagadnienia:

Kariera Cycerona; postać Attyka; listy prywatne jako źródło historyczne – korespondencja Cycerona z Attykiem; przebieg prywatnej kampanii wyborczej; przebieg wyborów na najwyższych urzędników w Rzymie; moneta Nervy.

3. Śmierć Germanika (3 kolejne zajęcia).

Źródła: Tacyt, Roczniki, ks. II 53-88; III 1-19; Uchwała senatu rzymskiego w sprawie Gnejusza Pizona ojca, Poznań 1998, przekład i komentarz P. Sawiński et al.

Literatura: Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu I/II, Warszawa 2001, ss. 115-119 (o Tacycie), ss. 130-153; i 199-229 (o inskrypcjach).

Główne zagadnienia: Postać Tacyta (jego kariera, dzieła, Tacyt jako historyk); Postać Germanika w przekazie Tacyta. Jego choroba i śmierć; Działania Pizona na wschodzie; Przebieg procesu Pizona – analiza mowy Tyberiusza.; Rodzina Pizona – jak zachowywała się żona Pizona?; Okoliczności śmierci Pizona.; Inskrypcja zawierająca uchwałę senatu w sprawie Pizona – opis zabytku'; Analiza senatus consultum de Pisone patre – porównanie z przekazem Tacyta; Próba interpretacji wydarzeń.

4. Ideologia władzy Augusta w świetle ikonografii (2 zajęcia)

Źródła: gemma Augustea; Swetoniusz, Żywoty Cezarów, wiele wydań (August i Tyberiusz)

Literatura: P. Zanker, August i potęga obrazów, Poznań 1999, 171-239; A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 1999, ss. 391-398.

Główne zagadnienia:

Problemy: co to jest gemma; analiza pasa górnego zabytku – interpretacja; rodzina Augusta i kwestia sukcesji władzy (Swetoniusz); analiza dolnego pasa zabytku – interpretacja; podboje Augusta.

5. Cursus honorum – kariery urzędnicze w okresie wczesnego cesarstwa (2, ewentualnie 3 zajęcia)

Źródła: wybór inskrypcji łacińskich (każda grupa otrzyma do opracowania jedną inskrypcję).

Literatura: Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu I/II, op. cit., ss. 115-120 (Tacyt) oraz ss. 186-252 (Inskrypcje łacińskie); G. Alföldy, Historia społeczna starożytnego Rzymu , Poznań 1991, ss. 132-208; A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2004, ss. 425-435 (z tekstem w ramce!)

6. Kult nowego bóstwa: Aleksander z Abonutejchos i kult Glykona (3 zajęcia)

Źródła: Lukian, ‘Aleksander czyli rzekomy prorok’ (tłumaczenia w Lukian, Pisma wybrane, W-wa 1957, od s. 193); źródła ikonograficzne i numizmatycze – rzeźby Glykona z Tomis, Aten, Efezu; monety z Ionopolis (Imperium Romanum, s. 148); inskrypcja ku czci Miletosa (Imperium Romanum, s. 71).

Literatura, C. P. Jones, Culture and Society in Lucian, Cambridge, MA, 1986, rozdział 12 (książka jest dostępna w Lektorium IH)

Główne zagadnienia: założenie nowego kultu w Abonutejchos w świetle przekazu Lukiana, działalność wyroczni, zasięg geograficzny jej oddziaływania, typ pytań, z którymi zwracali się przybysze do wyroczni; mysteria w Abonutejchos; prorok Aleksander – działalność religijna, publiczna (analiza monet z Abonutejchos/Ionoppolis), i prywatna; (analiza inskrypcji z Kaisareia Troketta; zajęcia: Glykon w źródłach ikonograficznych.

Krytyczna analiza tekstu, dyskusja na podstawie przeczytanych lektur źródłowych i literatury przedmiotu, praca w grupie - grupowe przygotowanie jednej prezentacji.

Ocenie podlega przygotowanie do zajęć i udział w dyskusji. Na ostatnich zajęciach odbędzie się krótkie kolokwium z mapy.

Każdy student może mieć jedną nieobecność, której nie musi zaliczać. Każda następna nieobecność powinna zostać zaliczona w czasie indywidualnej rozmowy z prowadzącą. Liczba nieobecności w semestrze nie może przekraczać trzech, potem decyzję o zaliczeniu przedmiotu podejmuje KJD Wydziału Historii.

dr hab. Krystyna Stebnicka