Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Laboratorium. Etnografia krajobrazu

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3102-LL086
Kod Erasmus / ISCED: 14.7 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Laboratorium. Etnografia krajobrazu
Jednostka: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej
Grupy: Laboratoria etnograficzne
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

monograficzne

Skrócony opis:

W trakcie zajęć laboratoryjnych będziemy traktowali krajobraz jako "żywy" społeczny konstrukt, podlegający dynamicznym zmianom. Pejzaż ukazujący się zewnętrznemu obserwatorowi jako niezmienny i "wieczny", potraktujemy jako "płynny". Płynność zostaje osiągnięta w wyniku dialektyki społecznej praktyki i doświadczenia członków społeczności lokalnej. Jednocześnie będziemy starali się zbudować definicję krajobrazu, który na podstawie wstępnych założeń roboczo definiujemy jako światopogląd, przestrzeń, a także niewidoczną "siłę" wpływającą na ludzką tożsamość. Powiązanie krajobrazu z problematyką społeczności lokalnej pozwoli umieścić przedmiot naszego zainteresowania w szerszym kontekście tematów i problemów naukowych realizowanych w czołowych ośrodkach antropologicznych w Europie.

Miejsce badań: południowe obszary Polski (Podhale, Gorce).

Pełny opis:

Badania nad krajobrazem w historii antropologii, możemy odnieść do trzech zasadniczych perspektyw. Opisy krajobrazu występują już w klasycznych "wielkich" monografiach etnograficznych (prace Malinowskiego, Evans-Pritcharda, Levi-Straussa etc). W Argonautach, Nuerach czy Smutku tropików - posługując się metaforą teatralną - krajobraz przypomina wielką scenę, na której mieszkają "tubylcy"; jest tłem opisywanych przez antropologów zjawisk. Z czasem pejzaż stał się przedmiotem bardziej szczegółowych analiz. Krajobraz przedstawiano przede wszystkim w kategoriach fizyczno-geograficznych (ukształtowanie powierzchni, formy przestrzenne, określone "miejsca") - albo w kategoriach czysto użytkowych (warunki do hodowli, rolnictwa etc.). Niezależnie od przyjętej orientacji teoretycznej krajobraz był traktowany jako coś neutralnego bądź pasywnego, oczekującego na ludzką interwencję (Hirsch, Parkin). Dopiero od lat 80. XX wieku antropologowie zaczęli dostrzegać, że ludzka percepcja świata i materialna "walka" z tym światem są ze sobą wzajemnie powiązane, a nawet więcej - są warunkowane przez krajobraz. Zmiana paradygmatu szybko ujawniła, że dawna perspektywa traktująca naturę jako coś obiektywnego - pociągająca za sobą arbitralny podział na to co naturalne i uwarunkowane kulturowo - była konsekwencją kolonialnej wizji antropologicznego badania "obcych" społeczeństw (Hirsch, Humphrey, O'Hanlon). Przywołajmy jeszcze nurt odwołujący się do założeń fenomenologicznych, który akcentował istnienie krajobrazu jako ponadmaterialnego bytu, żywego organizmu podlegającego ludzkim negocjacjom (Tilley).

W zachodniej literaturze antropologicznej w studiach nad krajobrazem autorzy podejmują tak ważne zagadnienia jak: wzajemne zależności pomiędzy organizmami a środowiskiem, pośrednicząca rola kultury w relacjach ludzi ze środowiskiem (Ingold), "wynajdywanie" przyrody (Macnaghten, Urry), ideologia krajobrazu naładowana afektywnym, symbolicznym znaczeniem (Edensor) czy społeczne konstruowanie krajobrazu związane z kosmologią (Humphrey, Vitebsky).

W trakcie zajęć laboratoryjnych będziemy traktowali krajobraz jako "żywy" społeczny konstrukt, podlegający dynamicznym zmianom. Pejzaż ukazujący się zewnętrznemu obserwatorowi jako niezmienny i "wieczny", potraktujemy jako "płynny". Płynność zostaje osiągnięta w wyniku dialektyki społecznej praktyki i doświadczenia członków społeczności lokalnej. Jednocześnie będziemy starali się zbudować definicję krajobrazu, który na podstawie wstępnych założeń roboczo definiujemy jako światopogląd, przestrzeń, a także niewidoczną "siłę" wpływającą na ludzką tożsamość. Powiązanie krajobrazu z problematyką społeczności lokalnej pozwoli umieścić przedmiot naszego zainteresowania w szerszym kontekście tematów i problemów naukowych realizowanych w czołowych ośrodkach antropologicznych w Europie.

Celem zajęć laboratoryjnych jest przygotowanie Państwa do realizacji projektu badawczego, obejmującego zarówno pracę w "gabinecie" etnograficznym, jak również badania empiryczne. Prace teoretyczne będą polegały na formułowaniu ogólnych założeń, przygotowaniu bibliografii zagadnienia, definiowaniu pojęć, operacjonalizacji teorii i analizie zjawiska. Z kolei "w terenie" będą mogli Państwo doświadczyć trudów pracy etnograficznej: przełamania osobistych barier, mieszkania w obcym miejscu, prowadzenia wnikliwych obserwacji, długich rozmów i wywiadów, wspólnego wędrowania, nieustannego sporządzania i czytania notatek. Najważniejsza będzie jednak nauka szczególnego rodzaju dialogu opartego na wsłuchaniu się w to, co ludzie mają nam do powiedzenia. Dzięki tak rozumianej rozmowie i zmysłowi obserwacji etnografia staje się strategią umożliwiającą negocjowanie wiedzy między antropologiem a jego rozmówcami.

Literatura:

Szczegółową literaturę dotyczącą tematu przedstawię Państwu na zajęciach, po wykrystalizowaniu się składu uczestników grupy laboratoryjnej.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)