Flora and Fauna

Zajęcia terenowe odbywające się na terenie stacji terenowych Uniwersytetu Warszawskiego na Pojezierzu Mazurskim: w Pilchach (część florystyczna) i w Urwitałcie (część faunistyczna). Celem zajęć jest poznanie różnorodności flory pod kątem jej zmienności sezonowej i przestrzennej oraz różnorodności fauny w podstawowych w krajobrazie nizin Polski środowiskach lądowych i słodkowodnych. Studenci będą mogli nauczyć się oznaczania roślin i zwierząt za pomocą kluczy i przewodników terenowych oraz poznać najpospolitsze gatunki roślin (drzew, krzewów i roślin zielnych) i zwierząt (ptaków, ryb i płazów oraz lądowych i wodnych bezkręgowców).

Zajęcia odbywają się na terenie stacji terenowych Uniwersytetu Warszawskiego na Pojezierzu Mazurskim: w Pilchach (część florystyczna) i w Urwitałcie (część faunistyczna). Zajęcia odbywają się w dwóch terminach: w drugiej połowie czerwca i pierwszej połowie lipca. Zajęcia trwają 13 dni i obejmują część florystyczną (6 dni) i część faunistyczną (6 dni) przedzielone wolna od zajęć niedzielą. Zaliczenie zajęć związane jest z zaliczeniem sprawdzianów cząstkowych. Zapisy na konkretny termin dokonywane są osobiście - obowiązuje limit miejsc. Studenci zobowiązani są do potwierdzenia udziału w zajęciach do końca maja i do pokrycia kosztów wyżywienia w trakcie zajęć.

Program zajęć:

A. Część botaniczna (Flora)

Zajęcia prowadzą pracownicy Zakładu Filogenetyki Molekularnej i Ewolucji oraz Zakładu Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska. Celem jest zapoznanie studentów z różnorodnością flory pod kątem jej zmienności sezonowej i przestrzennej oraz podstawowymi czynnikami, kształtującymi tę różnorodność. Studenci będą mogli nauczyć się oznaczania roślin za pomocą różnych kluczy i przewodników terenowych oraz poznać najpospolitsze gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych.

Tematyka zajęć:

1. Siedliska i rośliny lasów (ols, grąd, bór).

2. Siedliska i rośliny łąk, pastwisk i suchych murawek.

3. Torfowiska niskie i wysokie.

4. Rośliny wodne.

5. Rośliny synantropijne (ruderalne i segetalne).

Zajęcia w pracowni:

1. Nauka oznaczania roślin za pomocą różnych kluczy.

2. Nauka rozpoznawania głównych rodzin okrytozalążkowych, reprezentowanych we florze Polski.

Do zaliczenia części florystycznej wymagana jest znajomość 100 gatunków roślin naczyniowych wybranych przez studenta, umiejętność posługiwania się kluczem do oznaczania, charakterystyka głównych rodzin roślin kwiatowych reprezentowanych w naszej florze i praktyczna umiejętność rozpoznawania roślin, należących do tych rodzin, znajomość charakterystyki podstawowych zbiorowisk i ich siedlisk.

B. Część zoologiczna (Fauna)

Zajęcia prowadzone są przez pracowników Zakładu Ekologii i Zakładu Hydrobiologii UW.

Celem zajęć jest: zapoznanie studentów z różnorodnością taksonomiczną najważniejszych grup fauny w lądowych i słodkowodnych środowiskach Polski; nauka rozpoznawania i oznaczania najważniejszych grup i przedstawicieli fauny, charakterystycznych dla poszczególnych środowisk; poznanie podstaw biologii poszczególnych grup fauny spotykanych w terenie, utrwalenie znajomości nomenklatury zoologicznej i taksonomii zwierząt; Nauka metodyki badań zoologicznych w terenie a także korzystania z kluczy i przewodników.

Tematyka zajęć:

W trakcie ćwiczeń studenci uczestniczą w trzech blokach ćwiczeniowych poświęconych różnym grupom fauny. Każdy z nich obejmuje wycieczki terenowe związane ze zbieraniem materiału i obserwacjami w terenie, wykłady i pokazy multimedialne oraz zajęcia w pracowni przy wykorzystaniu hodowli. Każdy z bloków ćwiczeniowych kończy się pisemnym sprawdzianem. Poszczególne dwudniowe zajęcia poświęcone są:

1. Lądowym bezkręgowcom.

2. Wodnym bezkręgowcom.

3. Kręgowcom (ptaki, ryby i płazy).

Do zaliczenia części faunistycznej wymagana jest umiejętność rozpoznawania poszczególnych grup zwierząt z wymaganą dokładnością (np. rodzin i rodzajów w przypadku większości bezkręgowców a gatunków w przypadku kręgowców). Student powinien wykazać się umiejętnościami pacy w terenie, korzystania z kluczy do oznaczania i atlasów oraz wiedzą na temat podstaw biologii wybranych grup fauny.

Dostarczona przez prowadzących w trakcie zajęć.

Po zaliczeniu zajęć student:

1. Umie posługiwać się różnorodnymi kluczami do oznaczania roślin i zwierząt oraz przewodnikami do rozpoznawania pospolitych organizmów.

2. Potrafi opisać zespoły florystyczne i faunistyczne najważniejszych w krajobrazie nizinnym lądowych i wodnych środowisk.

3. Zna biologię najważniejszych przedstawicieli flory i fauny i metody znalezienia i zebrania ich w terenie.

Praca studenta oceniana jest na podstawie wyników testów pisemnych oraz aktywności w trakcie zajęć terenowych i laboratoryjnych. Pozytywne oceny ze wszystkich sprawdzianów cząstkowych, obecność na wszystkich zajęciach i aktywność są warunkiem zaliczenia.