Laboratorium. Zmiany na Podlasiu pod wpływem migracji

monograficzne

Temat grupy dotyczy jednego z ważniejszych współczesnych zjawisk społecznych - migracji. W czasie badań przyjrzymy się dynamice migracji zagranicznych i ich konsekwencjom, zwracając szczególną uwagę na wpływ migracji na kraj pochodzenia. W wyniku migracji zachodzą głębokie zmiany społeczne, które będziemy starali się uchwycić. Migracja zmienia hierarchię społeczną, role odgrywane przez kobiety i mężczyzn, relacje rodzinne i przyjacielskie, stosunki ekonomiczne, krajobraz kulturowy i naturalny, normy i wartości kulturowe, praktyki społeczne, gusta i upodobania.

Zmiany te można zaobserwować przebywając w społecznościach, które posiadają znaczną grupę emigrantów. Długotrwała obserwacja pozwala zrozumieć w pełni zjawisko migracji i jego konsekwencje oraz dynamikę tych zmian. Poprzez mieszkanie w danej społeczności, wywiady i rozmowy nieformalne z jej mieszkańcami i odwiedzającymi emigrantami, a także uczestniczenie w codziennym życiu, poznamy jej specyfikę i zmiany, jakie zachodzą pod wpływem migracji.

Teren badań będzie obejmował Podlasie ze względu na specyfikę tego regionu - duży odsetek osób, które pracowały przez jakiś czas za granicą, a także długą tradycję emigracji zarobkowej z tego regionu (głównie do Stanów Zjednoczonych). Miejscem wyjazdu będzie najprawdopodobniej Suchowola i okoliczne wsie na Białostocczyźnie. Wyjazd ten pozwoli nam poznać jeden aspekt migracji - zmiany w społeczności, z ktorej ludzie wyjeżdżają. Dzięki temu będziemy mogli poznać przyczyny migracji, a także przekonać się czy i jak emigracja wpływa na rodzinną miejscowość emigranta (rozwój miejscowości, budowa domów oraz inne inwestycje za pieniądze przysyłane z zagranicy, wpływ na poglądy rodziny i znajomych emigranta). Zbadanie miejsca pochodzenia imigrantów jest szczególnie ważne dla zrozumienia transnarodowych więzi tworzonych przy dlugotrwałych wyjazdach.

Jednym z wątków badań będzie przyjrzenie się, jak nowe technologie zmieniają sposób podtrzymywania więzi społecznych - przyjrzymy się, jak ludzie używają internetu i telefonów komórkowych w kontaktach z krewnymi za granicą. Nowe technologie stwarzają inne możliwości utrzymywania kontaktów z rodziną czy znajomymi w kraju pochodzenia, ale stanowią też nowe wyzwanie, zmieniając relacje społeczne i codzienne praktyki.

Koniecznym warunkiem uczestniczenia w grupie jest dobra znajomość języka angielskiego (pozwalająca na czytanie tekstów antropologicznych), ze względu na to, że większość obowiązkowej literatury dostępna jest tylko w języku angielskim. Dobre zrozumienie tekstów będzie podstawą zaliczenia semestru, ponieważ bez tego nie jest możliwe przeprowadzenie dobrych badań etnograficznych.

Cała wymieniona w bibliografii literatura angielskojęzyczna jest dostępna.

Przewidywana wielkość grupy: 12 osób.

1. Cele:

- zapoznanie studentów z metodą badań terenowych oraz późniejszą analizą materiału terenowego

- wytworzenie umiejętności stworzenia dobrego opisu etnograficznego, poznanie specyfiki pisarstwa antropologicznego

- przybliżenie studentom problemu migracji oraz najnowszych teorii używanych w badaniach nad migracją

- poznanie specyfiki migracji z Podlasia, porównanie z innymi grupami imigrantów

- analiza zmian społecznych i kulturowych w społeczności lokalnej pod wpływem migracji, z uwzględnieniem więzi transnarodowych łączących emigrantów z krajem pochodzenia

2. W wyniku badań grupy będą mogły powstać prace laboratoryjne na temat m.in.:

-Kobiety a migracja. Zmiana ról społecznych

- Internet i podtrzymywanie kontaktów z rodziną

- Wpływ imigrantów na rozwój danej społeczności lokalnej

- Imigracja a kościół

- Specyfika rodziny imigranckiej

- Status społeczny i prestiż

- Materialny aspekt migracji. Paczki z zagranicy

- Domy budowane przez emigrantów

- Doświadczenie emigracji i powrotu do kraju pochodzenia

- Wpływ emigrantów na lokalną politykę

- Lokalne historie sukcesów i porażek imigrantów

Basch, Linda, Nina Glick Schiller & Cristina Szanton Blanc

1994 Nations Unbound: Transnational Projects, Postcolonial Predicaments and Deterritorialized Nation-States. New York: Gordon and Breach Publishers.

Espiritu, Yen Le

2003 Home Bound: Filipino American Lives Across Cultures, Communities, and Countries. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.

Hage Ghassan (ed.)

2002 Arab-Australians Today. Citizenship and Belonging. Melbourne: Melbourne University Press.

Kołbon, Izabela

2006 "Transnacjonalizm: nowa mantra czy inspirująca koncepcja?", w: Kultura profesjonalna etnologów w Polsce. Wrocław: Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 201-234.

Lamvik, Gunnar M.

2002 The Filipino Seafarer: A Life between Sacrifice and Shopping. Norwegian University of Science and Technology, Dept. of Social Anthropology.

Levitt, Peggy

2001 Transnational Villagers. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.

Olwig Karen Fog

2003 Children's Places of Belonging in Immigrant Families of Carribean Background, in K. F. Olwig ad E. Gullov (eds) Children's Places. Cross-cultural Perspectives. Routledge, (p. 217 - 235).

Salazar Parrenas, Rhacel

2001 Servants of Globalization: Women, Migration and Domestic Work. Stanford, California: Stanford University Press.

Schwartz, Jonathan Matthew

1990 "On the Representation of Immigrants in Denmark: A Retrospective", in Flemming Rogilds (ed) Every Cloud Has a Silver Lining. Copenhagen: Akademisk Forlag. Studies in Cultural Sociology no. 28 (pp.42-52).

Snel, Erik and Richard Staring

2001 "Poverty, Migration, and Coping Strategies: An Introduction". Focaal - European Journal of Anthropology nr 38 (pp. 7-22).

Vertovec, Steven

2004 Trends and Impacts of Migrant Transnationalism. Oxford: Oxford University, Centre on Migration, Policy and Society. Working Paper No. 3.