Nahuatl klasyczny - poziom początkujący

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Konieczna dobra (przynajmniej bierna) znajomość języka angielskiego, mile widziana znajomość hiszpańskiego

Kurs obejmuje systematyczną naukę klasycznego języka nahuatl (azteckiego), jednego z najważniejszych języków tubylczych Nowego Świata. Powstał w nim największy na kontynencie amerykańskim korpus tekstów pisanych w okresie XVI-XVIII wieku, a liczne dialekty pozostają w użyciu do dziś. W trakcie zajęć uczestnicy poznają podstawy gramatyki i słownictwa umożliwiające tłumaczenie tekstów źródłowych z okresu kolonialnego. Teksty oryginalne – relacje historyczne, dokumentacja związana z różnymi aspektami życia oraz literatura indiańska – będą wprowadzane (najpierw w formie zaadaptowanej, później w wersji oryginalnej) już od pierwszego semestru nauki. Część zajęć poświęcona jest lekturze dokumentów piktograficzno-alfabetycznych i nauce podstaw paleografii. Kontynuacją kursu jest zaawansowane translatorium w kolejnym roku akademickim, uzupełnieniem zaś konwersatorium ze współczesnego Nahuatl de la Huasteca oraz wykład „Historia kultury iberoamerykańskiej. Spotkania Starego i Nowego Świata”.

Kurs obejmuje systematyczną naukę klasycznego języka Nahuatl (azteckiego) ze szczególnym naciskiem na tłumaczenie XVI-wiecznych tekstów źródłowych. W języku tym powstał największy na terenie obu Ameryk korpus źródeł tubylczych dokumentujących spotkanie świata indiańskiego z kulturą europejską oraz następujący po konkwiście okres kolonialny. Jako lingua franca prekolumbijskiej Mezoameryki i język imperium azteckiego stanowi on również klucz do poznania bogactwa kultur przedhiszpańskich. Mimo trwającej wiele stuleci hispanizacji Nahuatl pozostaje w użyciu po dziś dzień w wielu dialektach, które przetrwały w licznych tradycyjnych społecznościach na terenie Meksyku.

Celem zajęć jest zdobycie podstawowych umiejętności w zakresie samodzielnej lektury wczesnokolonialnych przekazów i dokumentów umożliwiających poznanie kultury Indian Nahua oraz złożonej rzeczywistości Nowej Hiszpanii. Uczestnicy poznają podstawy gramatyki i słownictwa umożliwiające tłumaczenie tekstów źródłowych z okresu kolonialnego. Teksty oryginalne – relacje historyczne, dokumentacja związana z różnymi aspektami życia oraz literatura indiańska – będą wprowadzane (najpierw w formie zaadaptowanej, później w wersji oryginalnej) już od pierwszego semestru nauki. Część zajęć poświęcona jest lekturze dokumentów piktograficzno-alfabetycznych i nauce podstaw paleografii. Kontynuacją kursu jest zaawansowane translatorium w kolejnym roku akademickim, uzupełnieniem zaś zajęcia ze współczesnego Nahuatl de la Huasteca oraz wykład „Historia kultury iberoamerykańskiej. Spotkania Starego i Nowego Świata”.

Zagadnienia gramatyczne:

 podstawy fonologii i transkrypcji

 rzeczownik (wydzielanie tematu i końcówki, tworzenie l.mn., wprowadzenie do rzeczowników złożonych)

 zaimki (zaimki osobowe, dzierżawcze, pytające, wskazujące)

 liczebniki

 czasownik (wprowadzenie, grupy, odmiana)

 czasy (czas teraźniejszy, przeszły niedokonany i dokonany, czas przyszły, zaprzeszły)

 dopełnienia (określone, nieokreślone, ożywione, nieożywione)

 wprowadzenie do składni

 podstawowe formy rzeczowników złożonych

 czasowniki nieregularne

 tryb warunkowy i przypuszczający

 tworzenie form tzw. aplikativu

 tworzenie form kauzatywnych czasowników

 tryb rozkazujący i tzw. optatywny

 sufiksy lokatywne

 strona bierna

 zdrobnienia, zgrubienia, formy rewerencyjne

Zadania:

 tłumaczenie tekstów adaptowanych

 tłumaczenie fragmentów tekstów oryginalnych

 integralne podejście do tekstu: paleografia, tłumaczenie, interpretacja

Słowniki:

 Alonso de Molina Vocabulario en lengua castellana y mexicana, y mexicana y castellana, Editorial Porrua, Meksyk

 Francis Karttunen An Analytical Dictionary of Nahuatl, University of Oklahoma Press

Opracowania:

 Arthur J.O. Anderson, Grammatical examples, exercises, & review for use with Rules of the Aztec language, University of Utah Press, Salt Lake City 1973

 J. Richard Andrews, Introduction to classical Nahuatl, University of Texas Press, Austin 1975, 2005

 R. Joe Campbell, Frances Karttunen, Foundation course in Nahuatl grammar, Institute of Latin American Studies, The University of Texas Press, Austin 1989

 James Lockhart, Nahuatl as Written: Lessons in Older Written Nahuatl, with Copious Examples and Texts, Stanford Univ. Press, 2001

 James Lockhart, We People Here, Nahuatl Accounts of the Conquest of Mexico, Wipf & Stock Publishers, 2004

Student w zakresie wiedzy:

-- zdobędzie podstawową znajomość klasycznego języka nahuatl (konwencje pisowni, fonologia, gramatyka i podstawy słownictwa), która może być następnie pogłębiana w trakcie poziomu średniego oraz zaawansowanego translatorium

- zdobędzie podstawową wiedzę o rodzajach oraz specyfice przedmiotowej i metodologicznej dyscypliny związanej z kulturą nahua i kulturą kolonialnej Mezoameryki

- przyswoi sobie podstawową wiedzę na temat kolonialnego piśmiennictwa w języku nahuatl (gatunki, konwencje, tematyka)

- pozna zagadnienia związane z przekazem międzykulturowym i zmianami zachodzącymi w języku pod wpływem intensywnego kontaktu z innym językiem na przykładzie nahuatl i hiszpańskiego

- ma świadomość znaczenia kompleksowej natury języka w badaniach filologicznych i kulturoznawczych

K_W04 – H1AW02

K_W08 - H1AW04

K_W17 – H1A_W09

w zakresie umiejętności:

- potrafi tłumaczyć proste lub adaptowane teksty źródłowe z języka nahuatl na język polski

- nabędzie podstawowe umiejętności w zakresie analizy tekstów oryginalnych

- potrafi uczestniczyć w dyskusji na tematy kulturo- i językoznawcze, w tym przedstawiać logiczną argumentację i wyciągać krytyczne wnioski

K_U10 - H1A_U08, H1A_U10

w zakresie kompetencji społecznych:

- rozwinie świadomość znaczenia kompleksowej natury języka w badaniach filologicznych i kulturoznawczych

- zrozumie potrzebę i zasady pracy zespołowej w grupie interdyscyplinarnej

- pozna i zrozumie podstawowe wyzwania związane z badaniem kultury i relacji międzycywilizacyjnych

- zrozumie wagę zachowania bogactwa, integralności oraz świadomości dziedzictwa kulturowego, w tym poszczególnych tradycji Śródziemnomorza

K_K01 – H1A_K02

K_K07 – H1A_K04

K_K08 – H1A_K05

Ocenie podlega regularne, aktywne uczestnictwo w zajęciach, stopień przygotowywania się do zajęć oraz umiejętność tłumaczenia. Ta ostatnia weryfikowana jest podczas formalnego zaliczenia/egzaminu i polega na tłumaczeniu z języka nahuatl zdań zawierających określone konstrukcje gramatyczne oraz fragmentu tekstu. Egzamin różni się od zaliczenia (oba w formie pisemnej) stopniem trudności zadań gramatycznych i tekstu do samodzielnego tłumaczenia. Podczas tłumaczenia tekstu oryginalnego studenci korzystają ze słowników (XVI-wiecznego Diccionario de la lengua nahuatl Alonso de Moliny oraz współczesnego An Analytical Dictionary of Nahuatl Francis Kartunnen). Dopuszcza się 2 nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze.