(in Polish) Bezpieczeństwo energetyczne Polski

Bezpieczeństwo energetyczne jest kluczowe dla funkcjonowania każdego państwa ale i ludzi. Konieczność ustalenia sposobów jego zapewniania stała się szczególnie widoczna wobec zagrożeń ostatnich lat (zmiany środowiskowe, pandemia COVID-19, wojna na Ukrainie). Wszystkie one – i te niewymienione – wskazują na strategiczny charakter konieczności dbania o ciągły dostęp do zasobów energetycznych oraz modelowania efektywnego sposobu ich wykorzystania.

Przedmiot oparty jest o dwie metody dydaktyczne: edukację partycypacyjną z elementami Problem-Based Learning. Oznacza to, że choć w sposób moderowany przez prowadzących, to studenci w dyskusji wyznaczają kierunek przedmiotu, wskazując obszary kluczowe do zbadania w celu odpowiedzenia na główne pytanie: Jak zapewnić bezpieczeństwo energetyczne Polsce?

Rozłożona na etapy i oparta o zmodyfikowany schemat procesu projektowania praca indywidualna i w grupach ma doprowadzić do przygotowania modeli zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polsce.

Całość prac podporządkowana jest odpowiedzeniu na pytanie „Jak zapewnić bezpieczeństwo energetyczne Polsce?” Jest to ostateczne pytanie, na które wspólnie szukamy odpowiedzi podczas trwających jeden semestr zajęć. Ponieważ kurs koncentruje się wokół wyodrębnionego tutaj, kluczowego dla nas wszystkich, aktualnego pytania o energię, która ma dla nas wymiar codzienny, do realizacji kursu dobrano innowacyjne metody dydaktyczne: edukację partycypacyjną (w której uczestnicy procesu sami wyznaczają obszary konieczne do zbadania w celu odpowiedzenia na główne pytanie postawione na początku zajęć lub szukają sposobu na rozwiązanie zdefiniowanego problemu) oraz Problem-Based Learning, który w przypadku tego kursu przejawiać się będzie akademicką moderacją działania uczestników przez prowadzących kurs. Ukierunkowanie rozwoju kursu (czyli wprowadzenie Problem-Based Leraning do elementów edukacji partycypacyjnej) może okazać się pomocne czy nawet konieczne wobec rozległości tematu badanego (bezpieczeństwa energetycznego) i wielu obszarów, które może włączać. Połączenie tych dwóch metod gwarantuje zbalansowanie formuły kursu, a którym ciężar pracy merytorycznej jest podzielony w równych częściach pomiędzy prowadzących i uczestników.

Przedmiot strukturyzowany jest nie listą zagadnień i zalecaną literaturą – te określone zostaną przez uczestników w trakcie zajęć, ponieważ to uczestnicy w wyniku dyskusji wskazują elementy konieczne do zbadania i ustalają kierunek dalszych studiów. Strukturę zajęciom nadaje zmodyfikowany schemat procesu projektowania: kurs rozpoczyna się od identyfikacji i definiowania kluczowych pojęć, następnie przechodzi do zbierania informacji i prowadzenia badań (ciężar szukania i opracowywania informacji spoczywa przede wszystkim na uczestnikach kursu, choć proces jest moderowany przez prowadzących), potem następuje faza budowania i testowania modeli bezpieczeństwa energetycznego, która jest podsumowana weryfikacją modeli przez eksperta zewnętrznego. Po otrzymaniu informacji zwrotnej, autorzy doskonalą modele i przygotowują ostateczną prezentację. Zweryfikowany model procesu projektowania zastosowany do strukturyzowania tego kursu wygląda następująco:

Rozkład godzinowy poszczególnych etapów przedstawia się następująco:

Etap I - DEFINIOWANIE

Zajęcia 1: Przedstawienie założeń kursu i metod pracy, oczekiwań względem uczestników i kryteriów zaliczenia. Przedstawienie pytania badawczego i dyskusja na temat jego elementów. Zadanie: znalezienie i zapoznanie się z literaturą pomagającą definiować bezpieczeństwo energetyczne.

Zajęcia 2: Definiowanie bezpieczeństwa i innych pojęć podstawowych dla badania zagadnienia.

Zajęcia 3: Identyfikacja „co potrzeba wiedzieć, żeby odpowiedzieć na pytanie”.

Etap II - ZBIERANIE INFORMACJI

Zajęcia nr 4, 5, 6, 7, 8

Ten etap kończy się przygotowaniem przez uczestników „policy paper” (5 str.) na temat kluczowych elementów determinujących bezpieczeństwo energetyczne Polski (na ocenę – 50% oceny końcowej).

Etap III - BURZA MÓZGÓW, IDEATHON

Zajęcia 9: jakie elementy zostały wyodrębione podczas studiów? Jak się łączą? Jaka jest zależność pomiędzy nimi? (Mind-mapping) Jak zbudować model? Zagrożenia dla modelu – analiza ryzyka.

Początek formowania zespołów do dalszej pracy – ciąg dalszy kursu będzie oparty o pracę zespołów.

Etap IV - BUDOWANIE I TESTOWANIE MODELI

Zajęcia 10 i 11: budowanie modelu, przygotowanie scenariusza, crash-test modelu. Praca w grupach. Przygotowanie 5 min. prezentacji modelu (nie na ocenę).

Etap V - FEEDBACK

Zajęcia 12: prezentacja modeli, testowanie pomysłów przy pomocy informacji zwrotnej od ekspertów zewnętrznych.

Etap VI - DOSKONALENIE

Zajęcia 13: doskonalenie modeli bezpieczeństwa energetycznego Polski w grupach.

PREZENTACJA I PODSUMOWANIE

Zajęcia 14: prezentacje modeli (prezentacja i jej 5 str. opis stanowi 50% oceny końcowej)

Zajęcia 15: podsumowanie/zaliczenie

Określana przez uczestników w trakcie realizacji przedmiotu.

Po odbyciu zajęć student potrafi (wiedza):

- zdefiniować bezpieczeństwo energetyczne

- określić elementy wpływające na bezpieczeństwo energetyczne

- określić zasoby energetyczne Polski

- określić źródła i sposoby pozyskiwania zasobów energetycznych na świecie

- określić pozytywne i negatywne skutki użycia poszczególnych zasobów energetycznych w kontekście ekonomicznym, społecznym, ekologicznym

- zaproponować model użycia zasobów dostępnych w Polsce w sposób najbardziej efektywny wobec wybranych przez siebie kryteriów

- zaproponować odpowiedź na pytanie „Jak zapewnić bezpieczeństwo energetyczne Polsce”

Nabywane kompetencje miękkie:

- definiowanie części problemów badawczych

- stawianie pytań cząstkowych do pytania badawczego

- określić rodzaj i pochodzenie źródeł informacji potrzebnych do udzielenia odpowiedzi na pytanie

- znaleźć i określić wartość źródeł informacji

- praca w zespole

- definiowanie postulatów w dyskusji

- przygotowanie formy wypowiedzi typu „policy paper”

- przygotowanie prezentacji pomysłu („idea pitch”)

Na ocenę końcową składają się dwie oceny cząstkowe:

- za indywidualnie przygotowany po zajęciach nr 8 „policy paper” nt. „Kluczowe determinanty bezpieczeństwa energetycznego Polski” (50%)

- za grupowo przygotowany i zaprezentowany materiał przedstawiający model bezpieczeństwa energetycznego Polski (prezentacja oraz na piśmie przekazane ppt i 5 stron opisu) (50% oceny końcowej)