Philosophy of Sciences and Mathematics up to the 19th century
General data
| Course ID: | 1000-00FN1-OG |
| Erasmus code / ISCED: |
11.1
|
| Course title: | Philosophy of Sciences and Mathematics up to the 19th century |
| Name in Polish: | Filozofia nauk ścisłych i matematyki do XIX w. |
| Organizational unit: | Faculty of Mathematics, Informatics, and Mechanics |
| Course groups: |
General university courses General university courses at Faculty of Mathematics, Informatics, and Mechanics General university courses in the humanities |
| ECTS credit allocation (and other scores): |
6.00
|
| Language: | Polish |
| Type of course: | general courses |
| Prerequisites (description): | The lecturer occasionally uses mathematics (e.g., calculus) beyond the scope of Polish secondary schools. However, to get credits in the course one needs no special knowledge. |
| Mode: | Classroom |
| Short description: |
The lecturer presents selected concepts in the history of philosophy, selected philosophical problems in physics and astronomy, and the most important problems of the philosophy of mathematics up to the second half of the 19th century. |
| Full description: |
1) Basic notions of philosophy. Ontology, epistemology, the philosophy of nature. Greek roots of philosophy and science. Arche, logos. Philosophy stemming from wonder and philosophy stemming from distrust. Selected characters and problems in the history of philosophy. Thales, Ionic philosophers of nature, Pythagoreans, Heraclitus, Parmenides and Zeno of Elea, Eubulides and aporiae, Democritus, the sophists, Socrates, Plato, Aristotle, the skeptics. The Middle-Age: the role of convents and universities. The universals debate, Robert Bacon, Ockham; Francis Bacon, Descartes, Pascal, Leibniz; Locke, Berkeley, Hume, d'Alembert. Determinism, the principle of causality, Laplace, Kant and the Critique of Pure Reason; Bolzano, Comte and positivism, J. St. Mill, dialectic materialism. 2) Problems of the philosophy of mathematics. Various formulations of the principle of parallelism (relations between ontogenesis and philogenesis). Mathematics and music. Difficulties with basic mathematical notions - historical examples. Potential and actual infinity. Platonic approach to geometry. Euclid, his work and influence. Difficulties related to the analysis of the infinitely small and the notion of function. Philosophical problems of probability theory. The change in the approach to algebra, geometry and analysis in the 19th century; non-euclidean geometries. The notion of a model and its evolution. Klein's Erlanger Program. 3) Selected philosophical problems of astronomy and physics. Ancient conception of the world and mechanics; Eudoxos, Aristotle, Ptolemy, Archimedes. Copernicus, his predecessors and followers, Tycho Brahe, Kepler. The work of Galileo and Newton; their influence on the comprehension of the world. Computational transformations from Kepler's laws to Newton's gravitation law. The problem of an inertial system. Inertial mass and gravitational mass. Incomprehensible effectiveness of mathematics in the scientific description of the world. The philosophical meaning of variational theorems. Problems related to the second principle of thermodynamics (entropy, thermal death) and statistical mechanics. |
| Bibliography: |
Wilder, R.L. 1968, Evolution of Mathematical Concepts: An Elementary Study, Wiley, New York. Youschkevitsch (Juszkiewicz), A.P.: 1976, The concept of function up to the middle of the 19th century, Archive for History of Exact Sciences 16, s. 37-85. |
| Learning outcomes: |
(in Polish) W zakresie wiedzy: • zna główne prądy filozoficzne starożytnej Grecji i późniejsze; • zna przełomowe osiągnięcia matematyczne od Talesa po XIX wiek; • zna najważniejsze odkrycia astronomiczne i ich wpływ na stosunek człowieka do wszechświata; • zna w zarysie rozwój mechaniki i innych działów fizyki od starożytności po XIX wiek. W zakresie umiejętności: • potrafi samodzielnie napisać esej dotyczący filozofii nauki; • wykazuje się świadomością, że rozwój nauki nie jest prostą kumulacją, lecz ścieraniem się różnych koncepcji, kwestionowaniem dawniejszych poglądów, pokonywaniem ograniczeń poznawczych w długich okresach od pierwszego naukowego odkrycia do jego powszechnej akceptacji; • wykazuje się świadomością immanentnych trudności i barier towarzyszących rekonstruowaniu wiedzy i systemów pojęciowych uczonych z dawnych epok. W zakresie kompetencji społecznych: • refleksyjnie i krytycznie podchodzi do filozoficznych zagadnień nauki; • docenia tradycję i wpływ myślenia naukowego na rozwój społeczeństw. |
| Assessment methods and assessment criteria: |
(in Polish) Zaliczenie na ocenę. Dla zaliczenia przedmiotu wymagane jest: 1) regularne uczęszczanie na wykład [UWAGA: W przypadku konieczności nauczania zdalnego, warunek ten zastąpiony jest przez wymóg regularnego słuchania wykładu przez internet i/lub zapoznawania się z materiałami rozsyłanymi co tydzień mailami przez wykładowcę; ponadto co tydzień student ma odpowiedzieć mailem na przesłane wraz z materiałami pytania kontrolne], 2) napisanie i przesłanie mailem eseju, ocenianego na stopień [ten wymóg nie zmienia się w przypadku konieczności nauczania zdalnego]. Temat eseju wybiera student (w razie wątpliwości może go uzgodnić z wykladowcą). Esej ma dotyczyć jakiegoś zagadnienia szeroko rozumianej filozofii, zwiazanego z problemami matematyki i/lub fizyki, chemii bądź astronomii/kosmologii, ktore pojawily sie w nauce przed 1870 r. Esej ma być napisany samodzielnie. Ma zawierać wstęp (w którym m.in. sformułowane jest główne zagadnienie i cel eseju), część opartą na wiedzy zaczerpniętej z książek lub artykułów, opis i analiza kwestii, wokół której koncentruje sie esej, podsumowanie i wnioski, bibliografia. Szczegóły dotyczące sposobu napisania eseju są na początku semestru wysyłane mailem do słuchaczy. Ocena z eseju jest oceną z przedmiotu. Przy ocenie bierze się pod uwagę zarówno treść eseju, jak i sposób jego napisania, klarowność wywodów oraz poziom językowy pracy. |
Classes in period "Winter semester 2024/25" (past)
| Time span: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
 
MO TU WYK
WYK
W TH FR |
| Type of class: |
Lecture, 60 hours, 50 places
|
|
| Coordinators: | Zbigniew Semadeni | |
| Group instructors: | Zbigniew Semadeni | |
| Students list: | (inaccessible to you) | |
| Credit: |
Course -
Grading
Lecture - Grading |
Copyright by University of Warsaw.
