Local and regional government - theory and practice I

Wykład pomoże studentom w zrozumieniu funkcjonowania samorządów lokalnych w Europie jako demokratycznych instytucji politycznych. Pozwoli także na poznanie różnych modeli samorządowych w krajach europejskich. Wykład stanowi całość z wykładem "Samorząd terytorialny w teorii i praktyce II"

Lista poruszanych zagadnień obejmuje:

1. Europejskie koncepcje roli samorządu we współczesnym państwie.

2. Rola samorządu w wykonywaniu zadań publicznych; Polityka lokalna a polityka na szczeblu krajowym - podobieństwa i różnice, koncepcja teoretyczne

3. Zachowania wyborcze - wybory lokalne a wybory w skali ogólnopaństwowej.

4. Demokracja lokalna, partycypacja społeczna w polityce samorządowej. Drabina partycypacji. Koncepcja CLEAR

5. Liderzy i przywództwo w samorządzie - koncepcje teoretyczne, praktyka krajów europejskich. Typy i style przywództwa

6. Kto rządzi gminą? - zagadnienia władzy w samorządzie lokalnym. Teorie elitystyczna, pluralistyczna, miasto jako maszyna wzrostu, teoria reżimów miejskich, koncepcja "city limits" Petersona

7. Partie polityczne a funkcjonowanie samorządów. Argumenty teoretyczne za i przeciw obecności partii w samorządach. Partie polityczne w praktyce samorządów europejskich. Zjawisko "bezpartyjnego polityka" w polskich samorządach

8. Typologie systemów samorządowych w Europie Zachodniej

9. Typologia systemów samorządowych w Europie Srodkowo-Wschodniej i integracja typologii europejskich

10. Samorząd w II RP

11. paradyplomacja i aktywność samorządów w sieciach

Literatura ma charakter uzupełniający. Zaliczenie odbywa się w oparciu o materiał przekazywany w trakcie wykładów

Lackowska M., Szmigiel-Rawska K., Teles F. (red.) (2021) Local Government in Europe. New Perspectives and Democratic Challenges. Bristol University Press, Bristol

Teles F. (red.) (2023) Handbook on Local and Regional Governance, Wyd. Elgar

Ladner, A., Keuffer N., Baldersheim H., Hlepas N., Swianiewicz P, Steyvers K., & Navarro C. (2019). Patterns of Local Autonomy. Palgrave Macmillan.

Ladner, A. & Keuffer, N. (2021). ‘Creating an index of local autonomy–theoretical, conceptual, and empirical issues’, Regional and Federal Studies. Taylor & Francis, 31(2)

Gendźwiłł A., Kjaer, U., Steyvers K. (red.) (2022) The Routledge Handbook of Local Elections and Voting in Europe, Routledge

Gendźwiłł A. (2020) WYBORY LOKALNE W POLSCE: Uczestnictwo, konkurencja i reprezentacja polityczna w demokracjach mniejszej skali, Scholar, Warszawa

Sellers J., Lidström A., Bae Y. (2020) Multilevel democracy, Cambridge university press

V. Lowndes (1995) „Citizenship and Urban Politics” [w:] D. Judge, G. Stoker, H. Wolman (red.) Theories of Urban Politics, London: Sage, s. 160-180.

V. Lowndess, L. Pratchett (2008) Understanding Citizen Participation in Local Government – and How to Make it Work Better.

P. Swianiewicz (2010) „Czy rozmiar ma znaczenie? Zróżnicowanie opinii mieszkańców o funkcjonowaniu samorządów lokalnych w zależności od wielkości gminy”, Samorząd Terytorialny nr 4/2010, s. 5-16.

A. Clark, T. Krebs (2012) „Elections and Policy Responsiveness” w:] K. Mossberger, S. Clarke, P. John (red.) The Oxford Handbook of Urban Politics, s. 87-113.

A. Olech (2012) Modele partycypacji publicznej w Polsce [w:] Dyktat czy uczestnictwo? Diagnoza partycypacji społecznej w Polsce, Warszawa: ISP. S. 25-52.

L. Rose (1999) „Citizen reorientation in the welfare state: from public to private citizens?” [w:] J. Bussemaker (red.) Citizenship and Welfare State Reform in Europe, London: Routledge, s. 130-147.

P. Swianiewicz, A. Mielczarek, U. Klimska (2004) Nierówne koalicje: liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu zarządzania rozwojem, Warszawa: Scholar, rozdziały: 2.2; 5.3; 6; 7; 8 .

O. Borraz & P. John (2004) “The Transformation of Urban Political Leadership in Western Europe”, in: Intern. Journal of Urban and Regional Research, Vol. 28, No. 1 (2004): 107-120.

H. Larsen (2005) “The Political Executive in Local Government: Models, Trends and Reforms” Directly Elected Mayors: Democratic Renewal or Constitutional Confusion?” [w:] N. Rao, R. Berg (red.) . , s. 195-212.

J. Krukowska (2010) „Stabilność przywództwa w samorządach europejskich”, Samorząd Terytorialny, edycja pokonkursowa, s. 33-55.

P. Swianiewicz, A. Mielczarek, U. Klimska (2004) Nierówne koalicje: liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu zarządzania rozwojem, Warszawa: Scholar, rozdziały: 2.1; 6; 7; 8. (130).

K. Dowding (2001) “Explaining Urban Regime”, International Journal of Urban and Regional Research, s. 7-19.

K. Mossberger, G. Stoker (2001) “The Evolution of Urban Regime Theory: The Challenge of Conceptualization”, Urban Affairs Review, p. 810-835.

C.N. Stone (2012) „Power” [w:] K. Mossberger, S. Clarke, P. John (red.) The Oxford Handbook of Urban Politics, s. 11-28.

P. Swianiewicz, A. Mielczarek (2005) “Parties and Political Culture in Central and Eastern European Local Governments”, [w:] G. Soos, V. Zentai (ed.) Faces of Local Democracy: Comparative Papers from Central and Eastern Europe, Budapest: Open Society Institute, 2005, s. 13-78.

Fallend, G. Ignits, P. Swianiewicz (2006) “Divided loyalties? Mayors between party representation and local community interests” [w:] H. Back, H. Heinelt, A. Magnier (red.) The European Mayor, Wiesbaden: Verlag fur Sozialwissenschaften.

P. Swianiewicz (2010) “Bezpartyjni radni w samorządach gminnych”, Samorząd Terytorialny nr. 11.

Gendźwiłł A. (2010), „Bezpartyjni prezydenci miast i ich relacje z lokalnymi oddziałami partii politycznych”. Samorząd Terytorialny. Edycja pokonkursowa 2010: 13-32.

Gendźwiłł A. (2010), Bezpartyjni prezydenci miast i ich znaczenie dla lokalnej polityki, Studia Regionalne i Lokalne, 2(40): 98-119.

C. Copus, M. Wingfield, K. Stevyers, H. Reynaert (2012) “A Place to Party? Parties and Nonpartisanship in Local Government” [w:] K. Mossberger, S. Clarke, P. John (red.) The Oxford Handbook of Urban Politics, s. 210-230.

A. Ladner, H. Bldersheim, N. Keufller, N. Hlepas, K.Steyvers, P. Swianiewicz, C. Navarro (2019) Patterns of local autonomy in Europe, Palgrave

H. Heinelt i in. (2018) Political leaders and changing local democracy, Palgrave

Efekty uczenia się: K_W01, K_W03, K_W04, K_W08 / K_U03, K_U04, K_U05, K_U06, K_U08, K_U09, K_U10 / S1_W12 / S1_U12

Po zakończeniu przedmiotu student rozumie rolę odgrywaną przez samorządy terytorialne w funkcjonowaniu współczesnych państw europejskich. Posiada umiejętność analizy polityki lokalnej. W szczególności Student:

1) zna i stosuje terminologię nauk gospodarce przestrzennej i samorządzie terytorialny; zna zasady funkcjonowania samorządowych instytucji publicznych rozmaitych szczebli, rozumie paradygmat interdyscyplinarności badań nad JST.

2) Zna i rozumie rodzaje więzi społecznych i posiada wiedzę o przestrzennej manifestacji tych więzi w procesach zarządzania lokalnego i regionalnego

3) zna i rozumie system norm i reguł będący podstawą do formułowania zasad zarządzania publicznego na wszystkich szczeblach oraz współdziałania szczebli między sobą

(w tym z włączeniem struktur europejskich); potrafi posługiwać się systemami normatywnymi, normami i regułami w celu rozwiazywania problemów dot. samorządu terytorialnego.

4) Potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania struktur samorządowych z wykorzystaniem procesu badawczego

5) Potrafi samodzielnie formułować i rozwiązywać problemy dot. JST

6) Potrafi rozwiązywać złożone zadania dot. Funkcjonowania JST, z uwzględnieniem interdyscyplinarności tych procesów.

7) Potrafi korzystać z wiedzy nabytej podczas wykładów oraz zdobywać nową wiedzę, weryfikować jej źródła i przydatność, poddawać ją krytycznej analizie i interpretacjom oraz formułować na jej podstawie opinie; ma umiejętność samokształcenia i prowadzenia badań naukowych dot. JST i gospodarki przestrzennej

8) objaśnia i wprowadza w życie normy i zasady funkcjonowania organizacji terytorialnych dot. Ładu przestrzennego, polityki lokalnej i regionalnej, administracji i społeczeństwa obywatelskiego

9) potrafi przygotować prezentacje dot. JST.

Test pisemny na zakończenie cyklu, składający się z kilku pytań o charakterze otwartym. Niektóre z nich mogą wymagać napisania w trakcie zaliczenia mini-eseju