Criminal Law and Ethics

Podczas zajęć będziemy dyskutować m.in. na następujące tematy:

1. Prawo karne - świecka moralność?

2. Znaczenie zasady godności człowieka w prawie karnym

3. "Prawo karne obcych"

4. Obrona konieczna

5. Odpowiedzialność za zaniechanie

6. Obowiązki lekarza

7. Kryminalizacja zachowań seksualnych

8. Kryminalizacja narkotyków

9. Zakres zgody dysponenta dobrem

10. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

11. "Ekobójstwo"

Zajęcia prowadzone w formie konwersatorium.

W przypadku prawa karnego pewne analogie do moralności narzucają się same. Podobieństwa – różnego rodzaju i stopnia – zauważalne są w zakresie normowania zachowań zabronionych, a więc etyki szczegółowej do części szczególnej prawa karnego. Istotne podobieństwa, choćby tylko zakresowe, widoczne są na pierwszy rzut oka także pomiędzy etyką ogólną a częścią ogólną prawa karnego.

Nie chodzi zatem tylko o te najbardziej oczywiste kwestie, jak namysł nad tym, czy niemoralność określonego zachowania pokrywa się z uznaniem go za czyn zabroniony. Te bowiem przy różnych okazjach, zwłaszcza kolejnych modyfikacji części szczególnej ustawy karnej, bywają zauważane i komentowane. Znacznie mniej uwagi w debacie naukowej, szczególnie prowadzonej przez prawników, poświęca się filozoficznym uwarunkowaniom ogólnych instytucji prawa karnego. A przecież nie wzięły się one znikąd.

Intrygujące jest nie tylko to, skąd biorą się podobieństwa dotyczące oceny moralnej i prawnej poszczególnych typów ludzkich zachowań, czyli dyskusja o moralności i bezprawności mniej lub bardziej kontrowersyjnych czynów. Ważniejsze i w jakimś sensie uniwersalne jest zagadnienie podobieństw w myśleniu o odpowiedzialności – jej istocie i zakresie.

Podczas zajęć będziemy dyskutować m.in. na następujące tematy:

1. Prawo karne - świecka moralność?

2. Znaczenie zasady godności człowieka w prawie karnym

3. "Prawo karne obcych"

4. Obrona konieczna

5. Odpowiedzialność za zaniechanie

6. Obowiązki lekarza

7. Kryminalizacja zachowań seksualnych

8. Kryminalizacja narkotyków

9. Zakres zgody dysponenta dobrem

10. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

11. "Ekobójstwo"

• Szczucki K., W poszukiwaniu legitymizacji etycznej zasad odpowiedzialności karnej, Warszawa 2020

• Barak A., Human Dignity. The Constitutional Value and the Constitutional Right, 2015

• Bozbayindir A.E., The advent of preventive criminal law: An erosion of the traditional criminal law?, „Criminal Law Forum” 2017, nr 9(1)

• Devlin P., Morals and the Criminal Law, 1965

• Dubber M.D., Citizenship and penal law, „New Criminal Law Review: An International and Interdisciplinary Journal” 2010, t. 13, nr 2

• Duff R.A., The Realm of Criminal Law, 2018

• Feinberg J., Doing and Deserving. Essays in the Theory of Responsibility, 1970

• Feinberg J., Pornography and the Criminal Law, 1979

• Filek J., Pytania do odpowiedzialności, „Znak” 1995, nr 10(485)

• Galewicz W., Wstęp tłumacza, w: św. Tomasz z Akwinu, Traktat o ludzkim działaniu, Kęty 2013

• Hart H., Eseje z filozofii prawa, Warszawa 2001 (wybrane eseje)

• Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków 1987

• Kowalewska-Łukuć M., Wina w prawie karnym, Warszawa 2019

• Kulesza J., Problemy teorii kryminalizacji. Studium z zakresu prawa karnego i konstytucyjnego, Łódź 2017

• Peno M., Filozoficzne podstawy kryminalizacji. Rozważania na tle przestępstwa, zła i polityki prawa, Szczecin 2019

• Rodzynkiewicz M., Fenomen odpowiedzialności w refleksji filozoficznej a prawnokarne zasady odpowiedzialności, „Przegląd Prawa Karnego” 1997, nr 16

• Wąsek A., Prawo karne – minimum moralności, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius” 1984, t. 31, s. 35-65

Obecność na zajęciach

Przygotowanie do zajęć

Aktywny udział w zajęciach