Historia polityczno-społeczna Polski w XX w. Fakty - problemy - interpretacje. Wielkie batalie publicystyczne

ogólnouniwersyteckie

w sali

Celem zajęć jest analiza wybranych zagadnień politycznych, społecznych i medialnych, istotnych dla zrozumienia dziejów Polski od schyłku XIX w. do czasów współczesnych. Ze szczególną uwagą traktowane są kwestie dotyczące roli przekazu medialnego w polityce i jego skutecznego (lub nieskutecznego) oddziaływania na odbiorców.

Zajęcia mogą być przydatne dla osób zainteresowanych problematyką politologiczną, medialną, historyczną, a w pewnym stopniu także socjologiczną, psychologiczną, literaturoznawczą, kulturową i in.

Celem zajęć jest analiza wybranych zagadnień politycznych, społecznych i medialnych, istotnych dla zrozumienia dziejów Polski od schyłku XIX w. do czasów współczesnych. Ze szczególną uwagą traktowane są kwestie dotyczące roli przekazu medialnego w polityce i jego skutecznego (lub nieskutecznego) oddziaływania na odbiorców.

Podstawę źródłową stanowią m.in. polemiki prowadzone wokół wydarzeń i problemów przyciągających uwagę opinii społecznej (m.in. elekcja i zabójstwo pierwszego prezydenta II RP, spór o zasługi dla odzyskania niepodległości stoczony w 10. rocznicę wskrzeszenia Polski, polaryzacja wokół idei "czerwonego i czarnego frontu", a także debaty polityków i publicystów po 1989 r.). Pewną rolę odgrywają również źródła typu wspomnieniowego (cenzorów, dziennikarzy) oraz teksty o charakterze programowym (np. na temat powinności liderów opinii wobec ogółu społeczeństwa).

Zajęcia mogą być przydatne dla osób zainteresowanych problematyką politologiczną, medialną, historyczną, a w pewnym stopniu także socjologiczną, psychologiczną, literaturoznawczą, kulturową i in.

Podręczniki

A. Chwalba, Historia Polski 1795-1918, Kraków 2000

A. Czubiński, Historia Polski 1864-2001, Wrocław 2002

A. Dudek, Pierwsze lata III Rzeczypospolitej (1989-2001), Kraków 2002

W. Roszkowski, Historia Polski 1914-2015, Warszawa 2017

R. Habielski, Polityczna historia mediów w Polsce w XX w., Warszawa 2009

Teksty źródłowe:

Świat pod kontrolą. Wybór materiałów z archiwum cenzury rosyjskiej w Warszawie, oprac. M. Prussak, Warszawa 1994

„Nie szablą, lecz piórem". Batalie publicystyczne II Rzeczypospolitej, red. D. Nałęcz, Warszawa 1993

Leopold Unger, Intruz, Warszawa 2002

Spór o Polskę. Wybór tekstów prasowych, oprac. Paweł Śpiewak, Warszawa 2000

Literatura uzupełniająca

A. Chwalba, W. Harpula, Cham i pan. A nam prostym zewsząd nędza?, Kraków 2022

Prasa Królestwa Polskiego w opinii władz cenzury rosyjskiej (1901-1914). Dokumenty, oprac. J. Kostecki, M. Tobera, Warszawa 2013

Stanisław Murzański, Między kompromisem a zdradą. Intelektualiści wobec przemocy 1945-1956, Warszawa 1993

Jan Olaszek, Rewolucja powielaczy. Niezależny ruch wydawniczy w Polsce1976-1989, Warszawa 2015

Wiedza Po ukończeniu przedmiotu student dysponuje

- umiejętnością analizy mechanizmów rządzących walką polityczną prowadzoną metodami perswazji, a niekiedy też przemocy

- orientacją w terminologii dotyczącej tych zagadnień

- uporządkowaną znajomością zarysu dziejów najnowszych Polski i wnioskowania na tej podstawie o genezie i realiach współczesnych.

Umiejętności

- samodzielna analiza materiałów o charakterze medialnym, wspomnieniowym i in.

- synchronizacja wiedzy typu podręcznikowego z wnioskami szczegółowymi płynącymi z bezpośredniej znajomości źródeł

- analiza czynników kształtujących realia życia politycznego i społecznego, zwłaszcza efektywności w polityce, etyki w mediach i odpowiedzialności za słowo

- wychwycenie różnic między oficjalnie deklarowanymi zamierzeniami politycznymi a skrywanymi przed ogółem celami prowadzonych rozgrywek (zagadnienie strategii i taktyki w polityce i mediach).

Inne kompetencje

- wnikliwość w analizie różnych aspektów gry i kultury politycznej oraz praktycznych konsekwencji płynących z dominującego modelu ładu medialnego

- wyważone porównanie relacji mediów i opinii publicznej w zmiennych uwarunkowaniach politycznych i społecznych

- znajomość uwarunkowań historycznych i medialnych sprzyjających kształtowaniu dystansu wobec stron sporu i dyskursu politycznego.

- obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności nieusprawiedliwione)

- aktywność

- praca zaliczeniowa

brak