Pyramids and mastabas - Egypt in the Old Kingdom

Prezentacja rozwoju cywilizacji egipskiej od końca IV do drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e.

Prezentacja architektury, dekoracji i wyposażenia grobów egipskich od czasów archaicznych po Pierwszy Okres Przejściowy (ok. ok. 3000-2050 p.n.e.). Na

szerszym tle historycznym, społecznymi i religijnym omawiane będą zarówno grobowce królewskie, jak i prywatne. Prezentowany materiał archeologiczny

pochodzący z cmentarzy staropaństwowych będzie stanowił podstawę dla rekonstrukcji egipskich obrządków pogrzebowych i wierzeń w życie pozagrobowe.

-------------------------------

Prezentacja różnych aspektów cywilizacji egipskiej w okresie Starego Państwa. Zgodnie z tytułem, tematem zajęć będą nie tylko najbardziej imponujące

monumenty tego okresu - czyli piramidy właśnie. Mowa będzie także o obyczajach pogrzebowych ludzi „prywatnych” (od najwyższych dostojników, po ludzi z

niższych warstw społecznych). Wykład nie ograniczy się jednak tylko do tematyki grobowej, poruszane będą bardzo różnorodne zagadnienia, np. struktura

administracyjna państwa egipskiego, kult świątynny, budownictwo mieszkalne, czynniki, które doprowadziły do upadku Starego Państwa.

Koniec IV i III tysiąclecie p.n.e. to okres, w którym uformowało się państwo egipskie (Okres

Archaiczny), przeżyło swój pierwszy rozkwit (Stare Państwo) i pierwszy długotrwały kryzys (I

Okres Przejściowy). To wówczas uformowała się charakterystyczna sztuka i architektura Egiptu

faraońskiego.

Wykład ma na celu ukazanie jak w materiale archeologicznym zaznaczyły się ówczesne ważne

procesy cywilizacyjne:

- formowanie się "protopaństw" w Okresie Predynastycznym;

- zjednoczenie Egiptu na początku Okresu Archaicznego;

- kształtowanie się ideologii królewskiej i państwowej;

- formowanie się struktury administracyjnej wczesnego państwa;

- ewolucja wierzeń w życie pozagrobowe.

Najważniejsze stanowiska archeologiczne, które będą prezentowane podczas wykładu to:

dla Okresu Predynastycznego i Archaicznego:

Hierakonpolis, Abydos, Sakkara, Tell el-Farcha

dla czasów Starego Państwa:

Sakkara, Medum, Dahszur, Giza, Abu Roasz, Elefantyna.

J.P. Allen, Ch. Ziegler, Do. Arnold (red.), Egyptian Art in the Age of the Pyramids, New York 1999

K.M. Ciałowicz, Początki cywilizacji egipskiej, Warszawa-Kraków 1999 N. Grimal, Dzieje

starożytnego Egiptu, Warszawa 2004 B.J. Kemp, Ancient Egypt. Anatomy of Civilisation, London-

New York 1989

M. Lehner, The Complete Pyramids, London 1997

J. Lipińska, W cieniu piramid, Wrocław 2003

J. Lipińska (red.), Tajemnice papirusów, Wrocław 2005

R. Schultz, M. Seidel (red.), Egipt. Świat faraonów, Kolonia 2004

R. Stadelmann, Die ägyptischen Pyramiden, Mainz 1997

Polecane strony internetowe

The Giza Archives Project

http://www.gizapyramids.org/

Digital Egypt for Universities

http://www.digitalegypt.ucl.ac.uk/Welcome.html

Late Predynastic and Early Dynastic Egypt

http://xoomer.alice.it/francescoraf/index.htm

- zna podstawowe pojęcia i terminologię stosowane w archeologii Egiptu (K_W02)

- ma szczegółową wiedzę nt. społeczeństwa Egiptu w czasach Starego Państwa, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu archeologii Egiptu

faraońskiego (K_W05)

- ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie archeologii Egiptu (K_W08)

- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji informacji zawartych w publikacjach naukowych (K_W11)

- ma ogólną wiedzę na temat właściwości surowców oraz sposobów ich wykorzystania przez Egipcjan w czasach Starego Państwa (K_W15)

Umiejętności: student potrafi:

- posługiwać się podstawowymi pojęciami badawczymi i ujęciami teoretycznymi właściwymi dla archeologii Egiptu (K_U09)

- rozpoznawać różne rodzaje wytworów egipskiej kultury materialnej i przeprowadzać ich krytyczną analizę i interpretację (K_U10)

- wykrywać proste zależności między artefaktami a dawnymi procesami kulturowymi i społecznymi (K_U13)

Kompetencje społeczne: student jest gotów do:

- wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz jest świadomy konieczności konfrontowania ich z opiniami ekspertów (K_K01)

- uznania istotnego znaczenia pozostałości materialnych, języków starożytnych i źródeł pisanych jako elementu dziedzictwa kulturowego ludzkości (K_K02)

- docenić niepowtarzalne wartości źródeł archeologicznych i ich roli w odtwarzaniu przeszłości człowieka (K_K03)

- krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych i historycznych ze świadomością wieloaspektowości interpretacji (K_K04)

- wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej natury kultury i jej złożoności, ze świadomością potrzeby analizy rozmaitych kategorii

źródeł dla odtworzenia przeszłości człowieka (K_K05)

egzamin