History and archeology of medicine

Zajęcia poszerzają wiedzę w zakresie historii medycyny ze szczególnym uwzględnieniem informacji pozyskiwanych w ramach badań archeologicznych. Przedstawiają historię wybranych chorób oraz to, w jaki sposób wpływały one na

życie codzienne ludzi w przeszłości.

Zajęcia będą składały się z wykładu oraz części poświęconej na dyskusję wybranego zagadnienia związanego z historią medycyny. Podczas zajęć studenci otrzymają do przeczytania krótkie teksty, które pozwolą na pogłębioną dyskusję na wybrany temat.

Duży nacisk położony zostanie na interpretacje znalezisk archeologicznych oraz wpływ epidemii i pandemii na historię ludzkości oraz analizę dowodów archeologicznych

świadczących o stanie zdrowia i higieny w przeszłości.

1. Choroba vs zdrowie – Czym jest choroba? Co w opinii dawnych społeczeństw powodowało rozwój chorób? Jak je postrzegano?

2. Rozwój medycyny i wielkie epidemie w przeszłości – Jak radzono sobie w przeszłości z epidemiami na przykładzie epidemii dżumy oraz jak studiować epidemie na podstawie badań archeologicznych.

3. Opieka nad trędowatymi – Przedstawienia w sztuce, zabytki oraz stanowiska archeologiczne związane z trądem.

4. Moda na chorobę – Historia oraz przedstawienia gruźlicy w literaturze i sztuce od starożytności po czasy współczesne. Ślady pozostawione przez gruźlicę w materiale archeologicznym.

5. Zdrowie reprodukcyjne – Pochodzenie i historia kiły, postrzeganie choroby w sztuce i tekstach pisanych. Ślady pozostawione przez kiłę w materiale archeologicznym.

6. Choroby niepozostawiające śladów w materiale archeologicznym

7. Historia higieny i papieru toaletowego – Zmiany w postrzeganiu higieny w przeszłości oraz zabytki archeologiczne związane z higieną. Historia chorób pasożytniczych oraz wpływ parazytologii na badania nad życiem codziennym.

8. Chirurgia – Historia rozwoju chirurgii, zabytki archeologiczne oraz pozostałości bioarcheologiczne związane z chirurgią.

9. Niepełnosprawność – Postrzeganie niepełnosprawności w przeszłości oraz zabytki

związane z niepełnosprawnością np. protezy.

10. Leki i terapie – Najpopularniejsze lekarstwa oraz zabytki związane z aptekarstwem w przeszłości.

11. Stomatologia – Historia stomatologii oraz zabytki archeologiczne i pozostałości bioarcheologiczne związane ze stomatologią.

Barberis et al. (2017) The history of tuberculosis: from the first historical records to the isolation of Koch's bacillus, Journal of Preventive Medicine and Hygiene 58(1):E9-E12.

Blumen R., (2019) Kulturalna historia papieru toaletowego, Warszawa.

Rothschild B. M. (2005) History of syphilis, Clinical Infectious Diseases 40(10): 1454-63.

Trautman J. R. (1984) A brief history of Hansen's disease, Bulletin of the New York Academy of Medicine 60(70): 689–695.

Wynbrandt J. (2020) Bolesna historia stomatologii albo płacz i zgrzytanie zębów od starożytności po czasy współczesne, Warszawa.

Vigarello G. (2012) Historia czystości i brudu : higiena ciała od czasów średniowiecza, Warszawa.

1) Wiedza

K_W02 - zna podstawowe terminy dotyczące historii medycyny

K_W03, K_W09 - wie czym charakteryzowały się poszczególne choroby zakaźne i jakie zabytki rcheologiczne powiązane z nimi mogą być odkryte podczas wykopalisk

K_W04 - zna historię niektórych chorób i potrafi opisać ich wpływ na historię

K_W11 - wie gdzie szukać informacji dotyczących historii medycyny

2)Umiejętności

K_U02 - czyta ze zrozumieniem literaturę dotyczącą historii medycyny

K_U03, K_U10 - potrafi interpretować podstawowe zabytki związane z historią medycyny i omówionych na zajęciach chorób

K_U09-potrafi prowadzić merytoryczną dyskusję na temat medycyny i higieny

2) Postawy

K_K03 - rozumie znaczenie archeologii w odtwarzaniu historii higieny

K_K01 - student przejawia chęć do samodzielnej pracy i poszerzania wiedzy

Obecność na zajęciach (maksymalnie 3 nieobecności), krótka praca pisemna dotycząca wybranego zagadnienia z zakresu historii medycyny bądź katalogowy opis kilku zabytków archeologicznych związanych z medycyną lub higieną