Miasta średniowiecznej Europy i ich mieszkańcy - trendy rozwojowe, zagadnienia społeczno-kulturowe i gospodarcze

fakultatywne
ogólnouniwersyteckie

Wykłady dotyczyć będą historii miast i mieszczaństwa w Europie do końca XV w. Podjęta zostanie problematyka społeczno-gospodarcza, prawna i kulturowa. Zakres terytorialny wykładów obejmie Włochy, Niemcy i Europę Środkowo–Wschodnią.

Wykłady dotyczyć będą historii miast i mieszczaństwa w Europie do końca XV w. Podjęta zostanie problematyka społeczno-gospodarcza, prawna i kulturowa. Zakres terytorialny wykładów obejmie środkowe Włochy, Niemcy, Flandrię i Europę Środkowo–Wschodnią oraz ich związki z Azją i Afryką. Tematyka cyklu wykładów zostanie omówiona głównie przez pryzmat szerokich problemów, co uzupełnią egzemplifikacjie – działalności słynnego Mikołaja Wierzynka i dziejów miast ruskich, które zostaną omówione łącznie.

* „Miasto w świecie średniowiecznym. Zagadnienia wstępne”;

*„Odrodzenie życia miejskiego na Półwyspie Apenińskim (XI–XII w.)”;

* „Początki i rozwój miast Flandrii. Przykład Brugii (do końca XII w.)”;

* „Elity władzy i organizacje wielkiego kupiectwa w miastach Hanzy niemieckiej”

* „Centra i granice: przestrzeń średniowiecznego miasta”;

* „Miasta i mieszczaństwo wobec Kościoła katolickiego”;

* „Umiar czy hipokryzja ? Ustawy antyluksusowe w miastach włoskich”;

* „Problem dziejopisarstwa mieszczańskiego na ziemiach polskich ?”;

* „Czy w średniowieczu powstał międzykontynentalny system wymiany handlowej ?”;

* „Mikołaj Wierzynek – przedsiębiorca krakowski”;

* „Miasta Rusi – portret zbiorowy”.

* M. Weber, „Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej”, tłum. D. Lachowska, Warszawa 2002 (cz. 7: „Nieprawomocne panowanie < Typologia miast>”, s. 905–992);

* F. Braudel, „Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm (XV–XVIII wiek), t. 3: „Czas świata”, tłum. J. i J. Strzeleccy, Warszawa 1992 –> roz. 2: „Dawne gospodarki europejskie zdominowane przez miasta: przed i po Wenecji” (s. 74–152);

* H. Samsonowicz, „Życie miasta średniowiecznego”, Warszawa 1970 / Poznań 2000;

* H. Manikowska, „Średniowieczne miasta–państwa na Półwyspie Apenińskim”, [w:] „Rozkwit średniowiecznej Europy”, red. H. Samsonowicz, Warszawa 2001, s. 250–377;

* B. Beus, „Florencja – świat-miasto miasto świata. Życie miejskie w latach 1200–1500”, Warszawa 1996;

* F. Seibt, „Karol IV. Cesarz w Europie (1346–1378)”, tłum. Cz. Tarnogórski, Warszawa 1996;

* W. Iwańczak, „Do granic wyobraźni. Norymberga jako centrum wiedzy geograficznej i kartograficznej w XV i XVI wieku”, Warszawa 2005;

* Ph. Dollinger, „Dzieje Hanzy (XII–XVII w.)”, tłum. V. Soczewińska, Gdańsk 1975/ Warszawa 1997;

* „Historia Gdańska” t. 1–2, red. E. Cieślak, Gdańsk 1982, 1985;

* H. Samsonowicz, „Późne średniowiecze miast nadbałtyckich. Studia nad dziejami Hanzy nad Bałtykiem w XIV–XV w.”, Warszawa 1968;

* J. Schildhauer, „Dzieje i kultura Hanzy”, Warszawa 1995;

* M. Tichomirow, „Ruś średniowieczna na międzynarodowych szlakach”, tłum. J. Jarco, Warszawa 1976;

* M. Rabinowicz, „Życie codzienne w ruskim i rosyjskim mieście feudalnym“, tłum. W. Dłuski, Warszawa 1985;

* M. Bogucka, H. Samsonowicz, „Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej”, Wrocław 1986;

* J. Ptaśnik, „Kultura włoska wiekow średnich w Polsce”, Warszawa 1958 (wyd. 2);

Po zaliczeniu wykładu student/studentka:

– zna dzieje wybranych regionów miejskich i miast Europy w okresie średniowiecza oraz wybrane problemy z ich historii społecznej, gospodarczej i kulturalnej;

– zna i rozumie generalne podobieństwa i różnice pomiędzy miastami różnej wielkości i znaczenia;

– zna i rozumie powiązania pomiędzy poszczególnymi dziedzinami działalności społeczeństw miejskich: społeczną, gospodarczą, prawną, kulturalną i polityczną w średniowieczu.

Zob. sylabus zajęć.