Initiation and initiations in Polish and European literature

Tematy seminaryjne będą związane z trzema wątkami problemowymi: 1) kwestią inicjacji w literaturze - począwszy od Odysei Homera, skończywszy na literaturze najnowszej (m. in. Huelle, Tokarczuk, Witkowski, Gretkowska), przez taką klasykę, jak np. Rękopis znaleziony w Saragossie Potockiego, Wilhelm Meister Goethego czy Preludium Wordswortha;

2) kwestią inicjacji w opracowaniach antropologicznych (psychologicznych, etnograficznych), tu także lektura najnowszych, ważnych, prac ogólnohumanistycznych;

3) umiejętnościami pisania prac naukowych.

Czym jest inicjacja? Z jakimi sferami naszego życia wiąże się? Czy współczesna kultura zrezygnowała z rytuałów inicjacyjnych? Jak literatura przedstawia (i wytwarza) rytuały inicjacyjne? W których epokach historycznoliterackich(kulturowych) w szczególny sposób pojawiają się tematy inicjacyjne? Po co nam inicjacja? Te i inne pytania będziemy stawiać w trakcie seminariów. Odpowiedź na nie będzie wiązała się z lekturą tekstów literatury polskiej i europejskiej, a także opracowań z zakresu psychologii, religioznawstwa czy etnografii. Kontekstem dla czytanych utworów staną się problemy kulturowe związane z poznaniem oraz z zagadnieniami tożsamościowymi.

1) Arnold van Gennep, Obrzędy przejścia;

2) Eliade, M., Inicjacje, obrzędy, stowarzyszenia tajemne;

3) Turner, V., Proces rytualny. Struktura i antystruktura;

4) J. Maisonneuve, Rytuały dawne i współczesne;

5) B. Bettelheim, Rany symboliczne. Rytuały inicjacji i zazdrość męska;

6) Segalen M., Obrzędy i rytuały współczesne

7) Z problemów prozy: powieść inicjacyjna / pod red. Wojciecha Gutowskiego i Ewy Owczarz;

8) P. Możdżyński, Inicjacje i transgresje. Antystrukturalność sztuki XX i XXI wieku w oczach socjologa;

9) Inicjacje. Społeczne znaczenie sytuacji liminalnych w rytach przejścia / pod red. P. Figury i innych;

10) M. Czapiga, Labirynt inicjacja, podróż i zbłądzenie. Figura ludzkiego losu w kulturze europejskiej.

Propozycje z zakresu literatury:

Homer, Odyseja, Apulejusz, Metamorfozy; Dzieje Tristana i Izoldy, Dante, Boska Komedia; Wolter, Kandyd, J. W. Goethe, Faust; Wilihelm Meister; Wordsworth, Preludium; Novalis, Henryk von Ofterdingen; A. de Musset, Spowiedź dziecięcia wieku; Stendhal, Czerwone i czarne; Ch. Baudelaire, Kwiaty zła; F. Dostojewski, Notatki z podziemia; H. Hesse, Wilk stepowy; U. Eco, Imię róży.

J. Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie; T. Miciński, Xiądz Faust; Z. Nałkowska, Narcyza; W. Gombrowicz, Ferdydurke; B. Schulz, Sklepy cynamonowe; P. Huelle, Weiser Dawidek; M. Witkowski, Lubiewo.

- wiedza związana z interdyscyplinarną problematyką inicjacji (historia literatury, psychologia, kulturoznawstwo, religioznawstwo);

- umiejętności związane z pisaniem tekstu naukowego;

- zdolności związane z seminaryjną pracą w grupie.

aktywny udział w zajęciach, napisana praca magisterska.

---