Loanwords in Polish

B.Sc. seminars

The students have basic knowledge on lexical borrowings in Polish, both old and new, are able to classify them, are aware of normative issues concerned with their use, have some practice in using loanword dictionaries (in Polish lexicography known as 'foreign words dictionaries').

Classroom

The seminar is concerned with the reception and adaptation of foreign words in Polish. Theses will be based on a comparative analysis of selected lexical borrowings and their native synonyms.

The seminar is concerned with the reception and adaptation of loanwords in Polish. The topics to be discussed are both classical (e.g. the history of borrowings, their typology, linguistic purism, loanwords in normative perspective) and new, less frequently taken up (e.g., emotive and associative values od loanwords, psychological aspects of their reception, nativeness and foreigness in culture). In the centre of attention, there will be the hypotheses that among lexical borrowings proper (i.e. excluding calques) there are no unnecessary words, because even borrowings which are at first glance functionally identical to their native synonyms differ from them in some respect. In the first part of the second semester, a research instruction will be developed allowing all participants to describe selected words and their native equivalents comparatively. The descriptions will become the starting points for theses, preliminary results will be reported and analysed on an ongoing basis.

The issues to be discussed:

1. Reasons for word-borrowing. Are there unnecessary borrowings?

2. Typology of borrowings.

3. Techniques of loanword adaptation.

4. History of borrowings in Polish.

5. Influence of English on contemporary Polish.

6. Statistics for loanwords in Polish compared to other languages.

7. Borrowings from the viewpoint of 'language culture'.

8. Social reception of borrowings. Purism and liberalism.

9. Nativeness and foreigness in culture.

10. Do exact synonyms exist? Various aspects of word meaning.

11. Loanwords and their reception in the light of psychological research.

12. Dictionary of loanwords, 'nativizing' dictionaries, foreign words dictionaries.

13. Detailed studies: 'klik', 'wow', 'torreador' vs. 'toreador', 'jazz' vs. 'dżez', 'kurort' vs. 'uzdrowisko', 'fan' vs. 'miłośnik', 'kartofel' vs. 'ziemniak', etc.

14. Sources, resources and tools useful in lexical analysis.

15. Technical and ethical issues in research work.

— Bańko M., Normatywista na rozdrożu. Dwugłos w sprawie tzw. kryterium narodowego (w:) Cum reverentia, gratia, amicitia... Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, t. 1, red. J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk. Poznań: Wydawnictwo Rys, 2013, s. 141-148.

— Bańko M., Obrazy Google jako źródło informacji lingwistycznej (w:) Na tropach korpusów. W poszukiwaniu optymalnych zbiorów tekstów, red. W. Chlebda. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2013, s. 73–84.

— Bańko M., Svobodová D., Rączaszek-Leonardi J, Tatjewski M., Nie całkiem obce. Zapożyczenia wyrazowe w języku polskim i czeskim. Warszawa: Wydawnictwa UW, 2016, rozdz. 1, 3, 4.

— Cyran W., Mechanizm zapożyczania wyrazów w języku polskim, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. XX, Łódź, 1974, s. 23-37.

— Czesak A., Oczyściciel mowy polskiej E. S. Kortowicza. Poznań 1981 - idee i zawartość (w:) Z zagadnień leksykologii i leksykografii języków słowiańskich, red. J. Kamper-Warejko, I. Kaproń-Charzyńska. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2007, s. 79-85.

— Czy akceptujemy słownictwo obce w naszym języku? Komunikat z badań. Warszawa: CBOS, 1999, http://www.cbos.pl/PL/publikacje/raporty_1999.php.

— Leech G., Semantics. Harmondsworth: Penguin Books, 1981, s. 9-23.

— Lipczuk R., Walka z wyrazami obcymi w Niemczech - historia i współczesność. Kraków: Universitas, 2014, s. 35-44.

— Markowski A., Postawy wobec języka (w:) Nowy słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa: PWN, 1999, s. 1722-1728.

— Markowski A., Zapożyczenia dawne - dziś (stan z początku i końca XX wieku) (w:) W. Gruszczyński (red.), Język narzędziem myślenia i działania. Warszawa: Elipsa, 2002, s. 76-85.

— Nieckula F., O tzw. kryterium narodowym poprawności językowej, „Rozprawy Komisji Językowej” XV. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 1987, s. 5-43.

— Pęzik P., Wyszukiwarka PELCRA dla danych NKJP (w:) Narodowy Korpus Języka Polskiego, red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk. Warszawa: PWN, 2012, s. 253–273.

— Rieger J., Siatkowski J., Kontakty polszczyzny z językami słowiańskimi (w:) J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1993, s. 511-523.

— Skorupska-Raczyńska, 'Dykcjonarz' Michała Amszejewicza na tle nowopolskich słowników wyrazów obcych. Gorzów Wielkopolski: PWSZ, 2004.

— Song H., Schwarz N., If it’s easy to read, it's easy to do, pretty, good, and true, „The Psychologist” 23, 2010, nr 2, s. 108-111, www.thepsychologist.org.uk (opracowanie polskie: Czytelne znaczy dobre, „Charaktery”, 2010, nr 3, s. 48-51, www.charaktery.eu).

— Środa M., Postawy wobec obcości (w:) K. Czyżewski (red.), Warto zapytać o kulturę 3. Obcy, inny, swój. Białystok - Sejny: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego, Ośrodek 'Pogranicze - sztuk , kultur, narodów', 2008, s. 33-52.

— Thomas G., Linguistic Purism. London: Longman, 1991 (fragmenty).

— Tokarski R., Konotacja jako składnik treści słowa (w:) J. Bartmiński (red.), Konotacja. Lublin: UMCS, 1988, s. 35-53.

— Walczak B., Kontakty polszczyzny z językami niesłowiańskimi (w:) J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski. Wrocław: Wiedza o Kulturze, 1993, s. 499-510.

— Walczak B., O tzw. kryterium narodowym oceny innowacji językowych, „Studia Polonistyczne” IX, 1981, UAM, s. 45–55.

— Witalisz A., Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim. Kraków: Wydawnictwo JAK, 2016 (fragmenty).

— Witaszek-Samborska M., Wyrazy obcego pochodzenia we współczesnej polszczyźnie na podstawie słowników frekwencyjnych. Poznań: Wydawnictwo Nakom, 1992 (fragmenty).

— Wróblewski K., Fan - moda czy językowa konieczność?, „Poradnik Językowy”, 1991, nr 3-4, s. 142-145.

— Wróblewski K., O hitach, szlagierach i przebojach, „Poradnik Językowy”, 1989, nr 8, s. 562-566.

— Zarębina M., Rachwałowa M., Zapożyczenia w polszczyźnie pisanej, „Socjolingwistyka” 3, 1980, s. 181-193.

— Zboralski M., Nazwy firm i produktów. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2000 (fragmenty).

— Zdunkiewicz-Jedynak D., Spolszczony angielski czy zangielszczony polski? Wpływ języka angielskiego na język generacji gadu-gadu, „Poradnik Językowy”, 2008, nr 3, s. 50-61.

— Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Wydawnictwo UŚ, Katowice, 2005 (fragment o synonimii).

In addition:

— Bańko M., Drabik L., Wiśniakowska L., Słownik spolszczeń i zapożyczeń. Warszawa: PWN, 2007.

— Nagórko A., Łaziński M., Burkhardt H., Dystynktywny słownik synonimów. Kraków: Universitas, 2004.

— APPROVAL research project website, http://www.approval.uw.edu.pl.

The students are aware of the need to borrow words from othe languages, know the mechanisms of their adaptation and the psychological aspects of their reception, are able to describe the stock of loanwords in Polish, including the donor languages and the historical cross-section, are able to evaluate the most recent borrowings from the normative stance and describe the social attitudes to borrowings. In addition, the students are able to obtain information from dictionaries, language corpora and digital libraries, and are prepared to describe the broadly-understood meaning of words, going beyond purely denotative features. They know the technical and ethical issues of research work and are ready to apply them in practice.

Current activity is measured by participation in classes and completing homework tasks. Without completing the diploma thesis, it is not possible to pass the seminar. Two absences are allowed per semester; excessive absences (except those immediately justified, e.g. by sick leave) must be made up in the manner indicated by the teacher.

Estimated student workload: 300 hours per year (10 ECTS), including 120 for participating in classes and preparing for classes (4 ECTS), and 180 for the diploma thesis (6 ECTS).

The use of artificial intelligence systems in the preparation of a diploma thesis requires consultation with the thesis supervisor.