Journeys to Italy and various sides of Italian descriptions in the relations of Polish artists from 17th century to contemporary times

Fakultet zapozna studentów z wiedzą dotyczącą podróżopisarstwa o Italii, uwzględniając ramy czasowe od przełomu Grand Tour aż po czasy współczesne.

Fakultet przeznaczony jest dla studentów, którzy chcą poznać historię podróżopisarstwa o Włoszech z różnych perspektyw, często odbiegających od standardowych opracowań tematyki „Voyage en Italie”. Na zajęciach dyskutowane będą zagadnienia poświęcone obrazowi Włoch w różnorodnych edycjach polskich tekstów podróżniczych (wydań dzieł zebranych poszczególnych autorów, wielotomowych edycji pism z podróży, wspomnień umieszczanych przy okazji wydania osobnego dzieła).

Włochy, jako jedna z najpopularniejszych destynacji europejskich elit intelektualnych, posiadały dwojaką symbolikę. Kraj często opisywany jako streszczona historia Europy, księga, z której można wyczytać tajemnice antyku, nierzadko bywał również nazywany „grobowcem dla żyjących”. Za przestrogę dla świata uważali je m.in. Bartłomiej Orański, Antoni Karśnicki i Łucja Rautenstrauchowa. Brzmi to dość paradoksalnie, biorąc pod uwagę, jak funkcjonował mit Włoch, a przede wszystkim Rzymu, od XVII wieku.

Analiza różnorodnych tekstów z podróży na przestrzeni wieków — zarówno polskich, jak i niemieckich oraz francuskich elit intelektualnych — pozwoli nie tylko na weryfikację mitu, ale również przyczyni się do innego, wielopłaszczyznowego spojrzenia na zagadnienie znajomości „słonecznej Italii”.

Wybrana bibliografia wykorzystywana na zajęciach (źródła i opracowania):

Burkot Stanisław, Polskie podróżopisarstwo romantyczne, Warszawa 1998.

Herling-Grudziński Gustaw, Dziennik pisany nocą 1980-1983, Warszawa 1990.

Iwaszkiewicz Jarosław, Podróże do Włoch, Warszawa 1980;

Karśnicki Antoni, Wyciąg z dziennika powtórnej podróży do Włoch, Lwów 1842.

Konopnicka Maria, Korespondencja, t.1, komitet red. K. Górski et al., Wrocław 1971.

Kowalczyk Małgorzata, Obraz Włoch w polskim piśmiennictwie geograficznym i podróżniczym osiemnastego wieku, Szczecin 2005.

Orański Ludwik, Wspomnienia Włoch i Szwajcaryi z podróży odbytych przez Bartłomieja-Ignacego-Ludwika Orańskiego magistra byłego Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1832 i 1839 : dzieło pośmiertne, t.2, Poznań 1845.

Płaszczewska Olga, Przestrzenie komparatystyki – italianizm, Kraków 2010.

Płaszczewska Olga, Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze okresu romantyzmu (1800-1850), Kraków 2003.

Rautenstrauchowa Łucja, W Alpach i za Alpami, t. 4, Warszawa 1847.

Wyka Kazimierz, Cyprian Norwid. Poeta i sztukmistrz, Kraków 1948.

Wyka Kazimierz, Podróżopisarstwo i temat włoski, [w:] Różewicz parokrotnie, oprac. M. Wyka. Warszawa 1977.

A. Zieliński, Pod urokiem Italii. O Stefanie Żeromskim, Warszawa 1973.

W trakcie zajęć każdy student nabywa podstawowe wiadomości z polskiego edytorstwa historycznoliterackiego i podróżopisarskiego, fenomenów i mechanizmów podróży jako elementu życia literackiego oraz teorii literaturoznawstwa porównawczego. Zajęcia posłużą również „rozchwianiu” stereotypów na temat historii literatury podróżniczej i otwarciu nowych perspektyw interpretacyjnych.

Po zakończeniu zajęć każdy student rozumie już, że krytyczne odczytywanie tekstów z podróży to również zrozumienie procesu historii i problematyki z nią związanej. Rozpoznaje konteksty kulturowe i historycznoliterackie polskich tekstów z podróży. Wskazuje i komentuje związki pomiędzy literaturoznawstwem a pokrewnymi dziedzinami humanistycznymi.

Student poznaje stosowaną terminologię związaną z podróżopisarstwem (dzienniki, pamiętniki, szkice, wspomnienia z podróży) i edytorską (dzieła zbiorowe, monografie, osobne edycje) oraz uczy się patrzenia na literaturę przez pryzmat historii i strategii jej wydań. Przypatruje się wiedzy związanej z historią podróży jako zjawisku ogniskującemu różnorodne konteksty literaturoznawstwa. Ponadto ma świadomość odczytywania dziedzictwa kulturalnego Polski i Europy.

Ocena ciągła: obecność, bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność, praca zaliczeniowa.