Monographic lecture: Postmodernism in culture

Zajęcia mają na celu przybliżenie i dyskusję formacji kulturowej postmodernizmu: jej charakteru, źródeł pochodzenia oraz współczesnych kontynuacji i implikacji. Podczas wykładu omówimy twórczość najbardziej reprezentatywnych, wpływowych i najciekawszych myślicieli i twórców postmodernizmu w filozofii, sztuce, literaturze i kulturze popularnej.

W czasie zajęć będziemy dyskutować myśl takich filozofów jak Jean-Francois Lyotard, Frederic Jameson, Jacques Derrida, Gilles Deleuze, Jean Baudrillard czy Richard Rorty. Przyjrzymy się także teorii i praktyce postmodernistycznego pisarstwa, sięgając między innymi do twórczości Johna Bartha i Umberto Eco oraz kinu postmodernistycznemu, analizując utwory Quentina Tarantino, Petera Greenawaya, Davida Lyncha czy Davida Cronenberga. Wreszcie zaś, nasze rozważania obejmą znaczenie postmodernizmu w takich obszarach jak historia sztuk plastycznych, socjologia i antropologia oraz kultura popularna.

Wykład przyjmuje perspektywę, w której postmodernizm, będąc w dużej mierze formacją historyczną, wciąż współkształtuje wiele obszarów współczesnej kultury. W czasie zajęć ujęcie historyczne przeplatać się będzie z problemowym. Omawiając kluczowe dla formacji postmodernistycznej pojęcia, takie jak różnica, symulakrum, dekonstrukcja, ironia czy intertekstualność, zastanowimy się nad rolą postmodernizmu w dyskusjach nad cyberkulturą, feminizmem, studiami nad nauką i techniką czy posthumanizmem.

Zajęcia będą mieć charakter wykładu z elementami dyskusji. Ponieważ pracować będziemy na konkretnych źródłach (teksty pisane, materiały wizualne), w przypadku niektórych spotkań elementem przygotowania do zajęć będzie lektura udostępnionych wcześniej fragmentów tekstów.

Pełna lista lektur przedstawiona zostanie na początku semestru. Teksty obowiązkowe udostępniane będą osobom biorącym udział w zajęciach w formie cyfrowej, na platformie Google Classroom.

John Barth, "Literatura wyczerpania", przeł. J. Wiśniewski [w:] "Nowa proza amerykańska", red. Z. Lewicki, Czytelnik, Warszawa 1983

John Barth, "Postmodernizm: literatura odnowy", przeł. J. Wiśniewski, "Litratura na świecie" 1982 nr 5-6

Jean Baudrillard, "Symulakry i symulacja", przeł. S. Królak, Sic!, Warszawa 2005 (fragmenty)

James Clifford, "Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka", przekład zbiorowy, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000 (fragmenty)

Umberto Eco, Richard Rorty i in., "Interpretacja i nadinterpretacja", przeł. T. Bieroń, Znak, Kraków 1996 (fragmenty)

Donna Haraway, "Manifest cyborgów: nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych", przeł. S. Królak, E. Majewska, Przegląd Filozoficzno-Literacki 2003 nr 1(3), s. 49-56

Henry Jenkins, "Quentin Tarantino's 'Star Wars'? Twórczość ludowa a przemysł medialny" w: tegoż "Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów", przeł. M. Bernatowicz, M. Filiciak, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007

Małgorzata Kowalska, "Dialektyka poza dialektyką. Od Bataille'a do Derridy", Fundacja Aletheia, Warszawa 2000 (fragmenty)

Arkadiusz Lewicki, "Sztuczne światy. Postmodernizm w filmie fabularnym", Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2007 (fragmenty)

Krzysztof Loska, Andrzej Pitrus, "eXistenZ. Ciało w cyberprzestrzeni" w tychże "David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku", Wydawnictwo Rabid, Kraków 2003 (fragmenty)

Jean-Francois Lyotard, "Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy", przeł. M. Kowalska, J. Migasiński, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 1997 (fragmenty)

Ryszard Nycz (red.) "Postmodernizm. Antologia przekładów", Wydawnictwo Baran i Suszyński, Kraków 1997 (fragmenty)

Richard Rorty, "Przygodność, ironia i solidarność", przeł. W.J. Popowski, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2009 (fragmenty)

Slavoj Zizek, "David Lynch albo sztuka śmiesznej wzniosłości", przeł. G. Jankowicz, w tegoż "Lacrimae Rerum. Kieślowski, Hitchcock, Tarkowski, Lynch", Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2007.

Absolwent(ka) zna i rozumie

-podstawowe nurty i pojęcia filozofii postmodernizmu oraz historyczno-kulturowe uwarunkowania powstania formacji postmodernistycznej.

-mechanizmy i znaczenie ekonomiczne i społeczne współczesnych przemian cywilizacyjnych i kulturowych, w tym konwergencji mediów.

Absolwent(ka) potrafi

-wskazać najważniejszych przedstawicieli postmodernizmu w filozofii i w kulturze oraz współczesne implikacje myśli postmodernistycznej.

Absolwent(ka) jest gotów/gotowa do

-uczestnictwa w życiu kulturalnym regionu, kraju i Europy; interesuje się nowymi zjawiskami w kulturze i sztuce.

Krótka praca pisemna (esej) na temat wybranego problemu poruszanego na wykładzie.