The Soviet Union: Selected Aspects of Political and Social History (1917 - 1991)

Przedmiotem wykładu będą wybrane zagadnienia z dziejów Rosji bolszewickiej i Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, od rewolucji październikowej 1917 r. do rozpadu państwa sowieckiego w 1991 r. Obejmie on główne zagadnienia z zakresu historii politycznej z elementami historii społecznej.

Przedmiotem wykładu są wybrane zagadnienia z dziejów Rosji bolszewickiej, a następnie Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, począwszy od 1917 r. do rozpadu ZSRS w 1991 r. Ze względu wielość zagadnień związanych z historią ZSRS szczegółowo omówione zostaną tylko węzłowe i najistotniejsze kwestie z zakresu historii politycznej i społecznej Rosji i ZSRS w omawianym okresie. Wykład obejmie, zatem analizę sytuacji Rosji u progu XX w.,(1905 – 1917), genezę i przebieg rewolucji 1917 roku w Rosji i wojny domowej (1917 – 1921). Osobne wykłady poświęcone zostaną: organizacji i funkcjonowaniu państwa bolszewickiego w latach 1918 – 1927, głównym aspektom rządów J. Stalina w ZSRS (1928 – 1939), udziałowi ZSRS w II wojnie światowej i jego konsekwencjom. Z okresu powojennego w dziejach Związku Sowieckiego przedmiotem analizy będą następnie: sytuacja wewnętrzna w ZSRS w latach 1945 – 1956, geneza i przebieg zimnej wojny, ewolucja systemu politycznego po śmierci Stalina, polityka ekip N. Chruszczowa i L. Breżniewa, zarówno w zakresie polityki wewnętrznej jak zagranicznej. Oddzielny wykład poświęcony zostanie ekonomicznym, politycznym i społecznym przyczynom upadku ZSRS od połowy lat 80-tych do 1991 roku.

Baberowski Jörg „Stalin. Terror absolutny”, Warszawa 2014;

Bosiacki Adam, Izdebski Hubert „Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność”, Kraków 2013;

Bryc Agnieszka „Cele polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej”, Toruń 2007;

Ciesielski Stanisław „Rewolucja Stalina”, Łomianki 2017;

Conquest Robert „Stalin”, Warszawa 1996, 2000;

„Czekiści. Organy bezpieczeństwa w europejskich krajach bloku sowieckiego 1944 – 1989”, Warszawa 2010;

Dębski Sławomir „Między Belinem a Moskwą. Stosunki niemiecko – sowieckie 1939 – 1941”, Warszawa 2007;

Duraczyński Eugeniusz „Stalin: twórca i dyktator supermocarstwa”, Warszawa 2012;

Figes Orlando „Tragedia narodu: rewolucja rosyjska 1891 - 1924”, Warszawa 2009;

Grzelak Czesław „Armia Stalina 1939 – 1941”, Warszawa 2010;

Heller Michaił, Niekricz Aleksandr, „Utopia u władzy: historia Związku Sowieckiego”, t. 1, 2, Poznań 2016;

„Inwazja na Czechosłowację 1968. Perspektywa rosyjska”, Warszawa 2015;

Khlevniuk Oleg „Stalin. Nowa biografia”, Kraków 2016;

Kołakowski Leszek „Główne nurty marksizmu”, t. 2 – 3, Warszawa 2009 (lub wcześniejsze wydania);

Mastny Vojtech „Stalin i zimna wojna. Sowieckie poczucie zagrożenia”, Warszawa 2006;

Materski Wojciech „Pięć kłamstw Lenina. Rosja po przewrocie bolszewickim: propaganda a rzeczywistość”, Warszawa 2019;

Mawdsley Evan „Wojna domowa w Rosji 1917 – 1920”, Warszawa 2010;

Mawdsley Evan „Wojna nazistowsko – sowiecka 1941 – 1945”, Kraków 2009;

Miedwiediew Roj „Chruszczow: biografia polityczna”, Warszawa 1990;

Mirowski Mikołaj „Rewolucja permanentna Lwa Trockiego. Między teorią a praktyką”, Warszawa 2013;

Montefiore Sebag „Stalin: dwór czerwonego cara”, Warszawa 2004, 2009;

Musiał Bogdan „Na zachód po trupie Polski”, Warszawa 2009;

Musiał Bogdan „Wojna Stalina 1939 – 1945. Terror, grabież, demontaże”, Poznań 2012;

Władimir A. Niewieżin, „Tajne plany Stalina. Propaganda sowiecka w przededniu wojny z Trzecią Rzeszą 1939 – 1941”, Kraków 2000;

Nowak Andrzej „Putin: źródła imperialnej agresji”, Warszawa 2014;

Pichoja Rudolf „Historia władzy w Związku Radzieckim 1945 – 1991”, Warszawa 2011;

Pipes Richard „Rewolucja rosyjska”, Warszawa 2006;

Pipes Richard „Rosja bolszewików”, Warszawa 2005;

Schlögel Karl „Terror i marzenie. Moskwa 1937”, Poznań 2012;

Seaton Albert „Wojna totalna 1941 – 1945. Wehrmacht przeciwko Armii Czerwonej”, t. 1 – 2, Kraków 2010;

Sebestyen Victor, „Lenin: dyktator”, Warszawa 2018;

Service Robert, „Lenin. Biografia”, Warszawa 2000;

Smaga Józef „Rosja w 20 stuleciu”, Kraków 2001, 2002;

Taubman William „Chruszczow. Człowiek i epoka”, Warszawa 2012;

Thom Francoise, „Beria: oprawca bez skazy”, Warszawa 2016;

Wieczorkiewicz Paweł P. „Łańcuch śmierci: czystka w Armii Czerwonej 1937 – 1939”, Warszawa 2001, II wyd. 2016;

Zubok Vladislav „Nieudane imperium. Zwiąązek Radziecki okresu zimnej wojny od Stalina do Gorbaczowa”, Kraków 2010;

Zubok Władisław M. „Zimna wojna zza kulis Kremla. Od Stalina do Chruszczowa”, Warszawa 1999;

Po zaliczeniu przedmiotu wykładu student:

– zna i rozumie podstawowe problemy historii Rosji bolszewickiej i Związku Sowieckiego

– rozpoznaje podstawowe problemy badawcze i interpretacyjne dziejów Rosji bolszewickiej i ZSRS,

- zna i potrafi ocenić głównych polityków rosyjskich i sowieckich omawianego okresu.

- zna podstawowe nazwy i pojęcia dotyczące Rosji Sowieckiej, Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików),Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego i Armii Czerwonej.

Podstawą oceny jest udział w wykładzie (maximum 2 nieobecności) i zaliczenie pisemnego kolokwium końcowego, które dotyczyć będzie głównych kwestii poruszonych w trakcie wykładu.