(in Polish) Wstęp do średniowiecznych iluminowanych manuskryptów

Zajęcia są zaproszeniem dla studentów do przeprowadzenia szeroko zakrojonej analizy średniowiecznych rękopisów europejskich. Przez pryzmat różnych tekstów i ich iluminacji przyjrzymy się kulturze i życiu codziennemu ludzi średniowiecza, zastanawiając się jednocześnie nad relacjami łączącymi słowo i ilustrację.

Konwersatorium będzie wprowadzeniem do tematu średniowiecznych iluminowanych rękopisów. Podczas zajęć Studenci i Studentki zapoznają się z charakterystyką tych dzieł sztuki, a przez pryzmat różnych przykładów i ich iluminacji przyjrzą się kulturze i życiu codziennemu ludzi średniowiecza. Na naszych spotkaniach będziemy przyglądać się także kompozycji i dekoracji karty manuskryptu i zastanowimy się nad relacją słowa i obrazu.

Na zajęciach poruszone będą następujące tematy:

- Krótka historia manuskryptu i czytelnictwa w wiekach średnich. Relacje historii sztuki a ilustrowanego rękopisu.

- Metody tworzenia kodeksów.

- Podstawy paleografii łacińskiej.

- Dekoracja rękopisów – przegląd.

- Marginalia.

Na zajęciach ponadto omówimy konkretne rodzaje rękopisów, m. in. biblie, ewangeliarze, psałterze, godzinki, bestiariusze, teksty poetyckie i prozę.

Historia i wytwarzanie manuskryptów:

- Michelle P. Brown, Understanding Illuminated Manuscripts. A Guide to Technical Terms, revised edition, Los Angeles 2018.

- Karol Głombiowski, Helena Szwejkowska, Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa 1980.

- Marco Mostert, Wytwarzanie, przechowywanie i użytkowanie. O roli tekstu pisanego w średniowieczu, przekł. Anna Adamska [w:] Kultura pisma w Średniowieczu. Znane problemy, nowe metody, red. Anna Adamska, Paweł Kras, Lublin 2013, s. 17–35.

- Roman Sosnowski, Piotr Tylus, Co mówią stare rękopisy, Kraków 2010.

Artystyczna strona manuskryptów:

- Janet Backhouse, The Illuminated Page. Ten Centuries of Manuscript Painting in the British Library, London 1997.

- Michael Camille, Images on the Edge. The Margins of Medieval Art, London 1992.

- Elizabeth Moore Hunt, Illuminating the Borders of Northern French and Flemish Manuscripts, 1270-1310, New York & London 2007.

- Erik Inglis, Faces of Power & Piety, Los Angeles 2008.

- Margot McIlwain Nishimura, Images in the Margins, Los Angeles 2009.

- Elizabeth Morrison, Beasts Factual & Fantastic, Los Angeles, Getty Trust Publications 2007.

- Sophie Page, Astrology in Medieval Manuscripts, London 2017.

- Sophie Page, Magic in Medieval Manuscripts, London 2017.

- Pamela Porter, Courtly Love in Medieval Manuscripts, London 2003.

- Lillian M. C. Randall, Images in the Margins of Gothic Manuscripts, Berkeley and Los Angeles 1966.

Paleografia:

- Władysław Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 1951.

Kultura:

- Claude Duhamel-Amado, Geneviève Brunel-Lobrichon, Życie codzienne w czasach trubadurów, przeł. Anna Loba, Poznań 2000.

- Jacques le Goff, Świat średniowiecznej wyobraźni, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, Warszawa 1997.

- Johan Huizinga, Jesień średniowiecza, Warszawa 1992.

Historia i wytwarzanie manuskryptów:

- Michelle P. Brown, Understanding Illuminated Manuscripts. A Guide to Technical Terms, revised edition, Los Angeles 2018.

- Karol Głombiowski, Helena Szwejkowska, Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa 1980.

- Marco Mostert, Wytwarzanie, przechowywanie i użytkowanie. O roli tekstu pisanego w średniowieczu, przekł. Anna Adamska [w:] Kultura pisma w Średniowieczu. Znane problemy, nowe metody, red. Anna Adamska, Paweł Kras, Lublin 2013, s. 17–35.

- Roman Sosnowski, Piotr Tylus, Co mówią stare rękopisy, Kraków 2010.

Artystyczna strona manuskryptów:

- Janet Backhouse, The Illuminated Page. Ten Centuries of Manuscript Painting in the British Library, London 1997.

- Michael Camille, Images on the Edge. The Margins of Medieval Art, London 1992.

- Elizabeth Moore Hunt, Illuminating the Borders of Northern French and Flemish Manuscripts, 1270-1310, New York & London 2007.

- Erik Inglis, Faces of Power & Piety, Los Angeles 2008.

- Margot McIlwain Nishimura, Images in the Margins, Los Angeles 2009.

- Elizabeth Morrison, Beasts Factual & Fantastic, Los Angeles, Getty Trust Publications 2007.

- Sophie Page, Astrology in Medieval Manuscripts, London 2017.

- Sophie Page, Magic in Medieval Manuscripts, London 2017.

- Pamela Porter, Courtly Love in Medieval Manuscripts, London 2003.

- Lillian M. C. Randall, Images in the Margins of Gothic Manuscripts, Berkeley and Los Angeles 1966.

Paleografia:

- Władysław Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 1951.

Kultura:

- Claude Duhamel-Amado, Geneviève Brunel-Lobrichon, Życie codzienne w czasach trubadurów, przeł. Anna Loba, Poznań 2000.

- Jacques le Goff, Świat średniowiecznej wyobraźni, przeł. Maria Radożycka-Paoletti, Warszawa 1997.

- Johan Huizinga, Jesień średniowiecza, Warszawa 1992.

K_W02: zna podstawową terminologię historyczno-artystyczną dotyczącą iluminowanych rękopisów, w szczególności w zakresie technik, materiałów, funkcji, datowania, warunków przechowywania;

K_W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu historii sztuki, obejmującą dzieje, teorię i metodologię dyscypliny;

K_W04: ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu historii sztuki w ujęciu chronologicznym, tematycznym i problemowym, w zakresie najważniejszych artystycznych kierunków, ruchów, tendencji, środowisk;

K_W05: ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych naukowych osiągnięciach aktualnej historii sztuki;

K_W16: ma podstawową wiedzę o powiązaniach historii sztuki z innymi dziedzinami nauki, jak historia, filozofia, antropologia, wiedza o kulturze, religii i literaturze;

K_W17: zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji iluminowanych rękopisów, stosowane w historycznej i aktualnej historii sztuki i potrafi je dostosować do badania konkretnego dzieła;

K_U01: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje, wykorzystując różne źródła i sposoby;

K_U03: potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami historii sztuki związanymi z iluminowanymi rękopisami średniowiecznymi w typowych sytuacjach profesjonalnych;

K_U04: potrafi rozpoznać różne rodzaje rękopisów iluminowanych (pod względem techniki, tematu, typologii, chronologii, stylistyki, genezy, atrybucji) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym, umie opisać dzieła omawianego okresu identyfikując i wartościując zjawiska i problemy szczególnie istotne;

K_U06: umie samodzielnie zdobywać wiedzę i zdobywać umiejętności badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego;

K_U07: posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem poglądów różnych badaczy historii sztuki i historii kultury oraz umiejętność wyciągania wniosków;

K_U010: posiada umiejętność przygotowywania typowych prac w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych oraz innych źródeł;

K_U011: posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych w zakresie historii sztuki oraz innych źródeł;

K_U012: ma umiejętności językowe w zakresie historii sztuki, zgodnie z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego;

K_U13: potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role.

Esej na temat uzgodniony z prowadzącą (termin uzgodnienia tematu: do czwartego zjazdu)

Przy zaliczeniu przedmiotu będą brane pod uwagę:

- frekwencja (dopuszczona jedna nieusprawiedliwiona nieobecność)

- aktywne uczestnictwo w zajęciach

- esej