Tygiel kultur słowiańszczyzny wschodniej: historia - mentalność - polityka społeczna

ogólnouniwersyteckie

Wskazana podstawowa wiedza na temat obszaru Słowiańszczyzny (wschodniej) oraz sugerowana (ale nie obowiązkowa) znajomość podstaw języka rosyjskiego.

w sali

Przedmiotem analizy są kraje wschodniej słowniańszczyzny (Rosja, Ukraina, Białoruś), których historyczne dziedzictwo kształtowało się w różny sposób. Efektem tego są także różnice w mentalności w każdym z ww. państw oraz w różnych regionach Federacji Rosyjskiej.

Kiedy Stalin pozwolił na procesje prawosławne? Kim był car Moskwy? Która nacja jest najbardziej cierpliwa? Ile jest tajnych miast w Rosji? Kiedy Zełenski występował przed Putinem? Czy warto śpiewać o władzy? Czy Rosję czeka społeczna rewolucja? Czy Łukaszenko jest potrzebny politykom europejskim? Dlaczego "operacja specjalna" to rozłam w kulturze? Z czego śmieją się ludzie w kabaretach? Kiedy tworzy się więź narodowa? Jakie są jawne i ukryte potrzeby społeczne?

Odpowiedzi na te pytania oraz zrozumienie współczesnych konsekwencji dla wschodniej słowiańszczyzny poprzez analizę powiązań przyczynowo-skutkowych wynikających z historii, polityki i kształtujących się społeczności stanowi przedmiot niniejszego przedmiotu.

Przedmiotem analizy są kraje wschodniej słowniańszczyzny (Rosja, Ukraina, Białoruś), których historyczne dziedzictwo kształtowało się w różny sposób. Efektem tego są także różnice w mentalności w każdym z ww. państw czy nawet w regionach Federacji Rosyjskiej, które zachowały się mimo funkcjonowania przez wiele dziesięcioleci w ramach Związku Radzieckiego. Zmiany granic, liczone w setkach kilometrów, przesiedlenia, czystki, ateizacja, rewolucje ustrojowe i inne eksperymenty na społeczeństwach ścierały się przez wieki z tradycją, wiarą, wartościami etnicznymi, dążeniami i ruchami narodowowyzwoleńczymi, wytwarzając ogromny historyczno-społeczno-polityczny bagaż dla współczesnej sytuacji w tym regionie Europy.

Kiedy Stalin pozwolił na procesje prawosławne? Kim był car Moskwy? Która nacja jest najbardziej cierpliwa? Ile jest tajnych miast w Rosji? Kiedy Zełenski występował przed Putinem? Czy warto śpiewać o władzy? Czy Rosję czeka społeczna rewolucja? Czy Łukaszenko jest potrzebny politykom europejskim? Dlaczego "operacja specjalna" to rozłam w kulturze? Z czego śmieją się ludzie w kabaretach? Kiedy tworzy się więź narodowa? Jakie są jawne i ukryte potrzeby społeczne?

Odpowiedzi na te pytania oraz zrozumienie współczesnych konsekwencji dla wschodniej słowiańszczyzny poprzez analizę powiązań przyczynowo-skutkowych wynikających z historii, polityki i kształtujących się społeczności stanowi przedmiot niniejszego przedmiotu.

Zarys rozkładu tematycznego:

Przedmiotem analizy są kraje wschodniej słowniańszczyzny (Rosja, Ukraina, Białoruś), których historyczne dziedzictwo kształtowało się w różny sposób. Efektem tego są także różnice w mentalności w każdym z ww. państw czy nawet w regionach Federacji Rosyjskiej, które zachowały się mimo funkcjonowania przez wiele dziesięcioleci w ramach Związku Radzieckiego. Zmiany granic, liczone w setkach kilometrów, przesiedlenia, czystki, ateizacja, rewolucje ustrojowe i inne eksperymenty na społeczeństwach ścierały się przez wieki z tradycją, wiarą, wartościami etnicznymi, dążeniami i ruchami narodowowyzwoleńczymi, wytwarzając ogromny historyczno-społeczno-polityczny bagaż dla współczesnej sytuacji w tym regionie Europy.

Kiedy Stalin pozwolił na procesje prawosławne? Kim był car Moskwy? Która nacja jest najbardziej cierpliwa? Ile jest tajnych miast w Rosji? Kiedy Zełenski występował przed Putinem? Czy warto śpiewać o władzy? Czy Rosję czeka społeczna rewolucja? Czy Łukaszenko jest potrzebny politykom europejskim? Dlaczego "operacja specjalna" to rozłam w kulturze? Z czego śmieją się ludzie w kabaretach? Kiedy tworzy się więź narodowa? Jakie są jawne i ukryte potrzeby społeczne?

Odpowiedzi na te pytania oraz zrozumienie współczesnych konsekwencji dla wschodniej słowiańszczyzny poprzez analizę powiązań przyczynowo-skutkowych wynikających z historii, polityki i kształtujących się społeczności stanowi przedmiot niniejszego przedmiotu.

Zarys rozkładu tematycznego:

1. Blok historyczno-społeczny (z historii Rusi, Moskali, "tutejszych", najważniejsze kamienie milowe historii)

2. Geopolityka zbrojna na podbrzuszu Rosji w XIX-XXI wieku

3. Czarny humor, kreatywność i cierpliwość - twardość charakteru czy marazm społeczny obszaru b. ZSRR

4. Duma imperialna

5. "Liche lata 90-te" a kształtowanie się nowych struktur społecznych

6. Współczesna oligarchia a gospodarka rynkowa

7. Działalność A.Nawalnego i jego Fundacji, problem "inoagentów" we współczesnym ustawodawstwie (kto z celebrytów został uznany za agenta obcego wywiadu)

8. O stereotypach Słowian wschodnich (sami o sobie)

9. Pierwszy dzień Polaków w Moskwie/Petersburgu/Mińsku/Kijowie

10. Rusek, Rusin, Radzianin i homo sowietikus. Co to jest "Russkij Mir"?

11. Wojska kanapowe od 2014 roku do czasów obecnych

12. Co z tą Mołdawią/Naddniestrzem? LNR i DNR oraz obraz społeczno-propagandowy faszystów z Ukrainy i orków z Rosji

13. Media i propaganda w Rosji i Białorusi oraz w Ukrainie (czy trzeba mieć swoją telewizję aby zostać prezydentem?)

14. Organizacje kabaretowe KWN (Rosja) i LS (Ukraina) - kuźnia talentów czy narzędzie ekspansji medialnej?

15. Omówienie projektu zaliczeniowego

Wykaz literatury przedstawiany na bieżąco. Kurs autorski.

Awdiejew A., 2011, Ogólna teoria komunikacji a analiza dyskursu, [w] „Communication design magazine. Teoria, metoda, praktyka”, vol. 02 - 2/2011, adres dostępu: http://cd-magazine.uni.wroc.pl/artykul/teoria_komunikacji_analiza_dyskursu/,

Ambroziak T, Czwołka A., Gajewski Sz.,Nowak-Paralusz M.,2018, Rosja, UE i przestrzeń poradziecka -problemy sąsiedztwa., Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek,

Bazylow L. Wieczorkiewicz P.,2010, Historia Rosji,Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo

Darczewska J.,2014, Anatomia rosyjskiej wojny informacyjnej, Warszawa, OSW

Grabias S., 2001, Język w zachowaniach społecznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin

Hrycak J.,2000, Historia Ukrainy 1772–1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Lublin, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej im. M. Curie-Skłodowskiej

Karpiński Ł., 2007, Rozumienie a zakłócenia w kanale informacyjnym, [w:] „Linguodidactica”, t. XI, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok, ss. 75-82.

Karpiński Ł.,2017, Systemy leksykalno-komunikacyjne, Warszawa, Wyd. Campidoglio

Karpiński Ł., Zagadnienia polityki językowej [в:] Komunikacja specjalistyczna, tom 13, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2017.

Paruch W., Mironowicz A. Wicha T., 2013 r., Wprowadzenie do studiów Wschodnioeuropejskich; Tom 3 - Rosja , Lublin, UMCS

Sadowska-Dobrowolska K., 2013, Kulturowa motywacja przekładu, [w:] „Linguistica Copernicana”, nr 2(10)/2013, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 217-233

Wojtasik L.,1986, Psychologia propagandy politycznej, Warszawa, PWN

Walczak B.,1994, Co to jest język polityki?, „Język a kultura”, t. 11. Język polityki a współczesna kultura polityczna, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej

Wiedza - absolwent zna i rozumie:

K2_W01 złożoną strukturę języka jako systemu

K2_W02 psycholingwistyczne, biologiczne, kulturowe i lingwistyczne aspekty użycia języka

K2_W10 rolę języka w komunikacji między ludźmi i kulturami

Umiejętności - absolwent potrafi:

K2_U01 wykorzystać zdobytą wiedzę w celu przeprowadzenia prac badawczych w dziedzinie językoznawstwa przy zastosowaniu odpowiedniej metodologii

K2_U03 identyfikować charakterystyczne dla studiowanego obszaru językowego elementy kulturowe oraz interpretować przemiany społeczno-historyczne zachodzące w obrębie studiowanego obszaru językowego

K2_U04 wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje w języku ojczystym i językach obcych

K2_U08 wyrażać własne poglądy i opinie w formie ustnej i pisemnej w języku rodzimym (w językach obcych) oraz przedstawiać poglądy i argumentacje osób trzecich w języku rodzimym (w językach obcych)

K2_U11 samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu językoznawstwa oraz oceniać przydatność poznanych metod, praktyk i procedur we własnej działalności zawodowej

K2_U12 samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu literaturoznawstwa oraz oceniać przydatność poznanych metod, praktyk i procedur we własnej działalności zawodowej

Kompetencje społeczne - absolwent jest gotów do:

K2_K02 adekwatnego identyfikowania i rozstrzygania problemów komunikacji międzyjęzykowej

K2_K03 stałego i aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym z wykorzystaniem tradycyjnych i nowoczesnych form i środków przekazu

K2_K05 uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ekspertów

Nakład pracy studenta:

Godziny w sali: 30 h = 1 ECTS

Samodzielna praca poza salą zajęciową: 40 h = 2 ECTS

w tym:

20 h przygotowanie do zajęć (głownie zapoznanie się z multimediami)

20 h przygotowanie pracy zaliczeniowej

razem 60 h = 3 ECTS