Filozofia społeczna
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3501-FSP20-M-OG |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.1
|
Nazwa przedmiotu: | Filozofia społeczna |
Jednostka: | Wydział Filozofii |
Grupy: |
Przedmioty ogólnouniwersyteckie humanistyczne |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | monograficzne |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Celem wykładu jest prezentacja klasycznych i współczesnych koncepcji filozofii społecznej. W pierwszej części wykładu podjęta zostanie próba rekonstrukcji klasycznego paradygmatu umowy społecznej (Hobbes, Locke, Spinoza, Kant) wraz z konstytutywnymi dlań pojęciami (stan natury, umowa, obywatelstwo, prawo, własność, demokracja). W drugiej części zaprezentowane zostaną dawniejsze (Rousseau, Marks) oraz współczesne (Adorno, Habermas, Foucault) formy krytyki owego (liberalnego) paradygmatu. Zbadane zostaną źródła i sposoby rozumienia społecznej koncepcji wolności oraz stosunek tej koncepcji do liberalnej, republikańskiej i konserwatywnej definicji swobód indywidualnych i politycznych. Szczególnie wiele miejsca w trakcie całego roku zajmie analiza takich zagadnień, jak: koncepcja władzy suwerennej i władzy jako dominacji; granice między sferą prywatną a publiczną; praca i społeczny wymiar potrzeb; dialog i antagonizm jako dwa modele przestrzeni politycznej; teorie intersubiektywności. |
Pełny opis: |
Celem wykładu jest prezentacja klasycznych i współczesnych koncepcji filozofii społecznej. W pierwszej części wykładu (w semestrze zimowym) podjęta zostanie próba rekonstrukcji klasycznego paradygmatu umowy społecznej (Hobbes, Locke, Spinoza, Kant) wraz z konstytutywnymi dlań pojęciami (stan natury, umowa, obywatelstwo, prawo, własność, demokracja). W drugiej części wykładu (w semestrze letnim) zaprezentowane zostaną dawniejsze (Rousseau, Fichte, Marks) oraz współczesne (Adorno, Horkheimer, Habermas, MacIntyre, Foucault, Mouffe) formy krytyki owego (liberalnego) paradygmatu. Zbadane zostaną źródła i sposoby rozumienia społecznej koncepcji wolności oraz stosunek tej koncepcji do liberalnej, republikańskiej i konserwatywnej definicji swobód indywidualnych i politycznych. Szczególnie wiele miejsca w trakcie całego roku zajmie analiza takich zagadnień, jak: koncepcja władzy suwerennej i władzy jako dominacji (Habermas, Foucault); granice między sferą prywatną a publiczną; praca i społeczny wymiar potrzeb (Hegel, Arendt); dialog i antagonizm jako dwa modele przestrzeni politycznej (Schmitt, Mouffe); teorie intersubiektywności i pojęcie wzajemnego uznania we współczesnych naukach społecznych (Honneth, Taylor, Ricoeur). |
Literatura: |
Hobbes, Lewiatan; Locke, Drugi traktat o rządzie; Rousseau, Umowa społeczna; Kant, Metafizyka moralności; Fichte, Podstawy prawa naturalnego wedle zasad teorii wiedzy; Hegel, Fenomenologia ducha, Zasady filozofii prawa; Marks, Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 roku; Schmitt, Pojęcie polityczności; Wittgenstein, Dociekania filozoficzne; Arendt, Kondycja ludzka; Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa; Habermas, Faktyczność i obowiązywanie; Rawls, Teoria sprawiedliwości; Nozick, Anarchia, państwo, utopia; Gehlen, W kręgu antropologii i psychologii społecznej. |
Efekty uczenia się: |
Nabyta wiedza: - uczestnik zajęć ma usystematyzowaną znajomość i zrozumienie głównych kierunków i pojęć w ramach obszaru badań filozofii społecznej (społeczeństwo obywatelskie, sprawiedliwość, wolność, uznanie, praca i potrzeby społeczne) - uczestnik zajęć zna metody badawcze i strategie argumentacyjne właściwe dla filozofii społecznej oraz potrafi odróżnić i zdefiniować występujące w niej nurty myślenia (liberalizm, komunitaryzm, konserwatyzm etc.) Nabyte umiejętności: - uczestnik zajęć samodzielnie interpretuje tekst filozoficzny z dziedziny filozofii społecznej, potrafi twórczo konfrontować tezy pochodzące z różnych tekstów źródłowych - uczestnik zajęć samodzielnie konstruuje oraz rekonstruuje charakterystyczne dla filozofii społecznej argumentacje z perspektywy różnych stanowisk teoretycznych Nabyte kompetencje społeczne: - uczestnik zajęć ma pogłębioną świadomość znaczenia refleksji humanistycznej dla formowania się więzi społecznych. |
Metody i kryteria oceniania: |
Uzyskanie zaliczenia na ocenę jest możliwe na podstawie pracy pisemnej na jeden z tematów omawianych podczas zajęć (prowadzący proponuje lektury stanowiące podstawę do napisania eseju). Esej taki powinien świadczyć o zrozumieniu podstawowych pojęć stosowanych w filozoficznych badaniach nad społeczeństwem, znajomości wybranego zagadnienia (tradycji lub autora zaliczanego do obszaru filozofii społecznej) oraz zawierać własne stanowisko autora wobec omawianego zagadnienia. Prowadzący wykład zachęca uczestników do aktywności (zadawania pytań, formułowania własnych tez) i jest otwarty na merytoryczną dyskusję wokół omawianych zagadnień. Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.