Belarusian political elites: from homo sovieticus to the national elite

Wykład poświęcony współczesnym białoruskim elitom politycznym (zarówno elicie rządzącej, jak i kontrelitom/opozycji) po 1991 roku, ze szczególnym uwzględnieniem zmian zachodzących w kontekście wydarzeń 2020 roku. Kurs oparty na zagadnieniach teorii elit, paradygmatów transformacji ustrojowej oraz najnowszej białoruskiej historii politycznej. Głównymi tematami, podejmowanymi w trakcie zajęć, są m.in.:

Geneza współczesnych białoruskich elit politycznych; kształtowanie się elity władzy oraz kontrelit po 1991 r.; grupy i frakcje wewnątrz elit; dynamika relacji między elitami a organizacjami społeczeństwa obywatelskiego; wpływ wyborów; struktura poszczególnych grup w elicie; wpływ wyborów na dynamikę białoruskich elit politycznych; orientacje aksjologiczne i światopoglądowe białoruskich elit; wpływ kryzysów społeczno-politycznych na konfiguracje białoruskich elit politycznych (2006, 2010, 2020).

Zajęcia realizowane w formie wykładu z elementami konwersatorium. W trakcie zajęć zostanie przedstawiona geneza białoruskich elit politycznych, procesy w nich zachodzące, konfiguracja elit politycznych (elita władzy, kontrelita, nowe elity) oraz stojące przed nimi wyzwania.

Treść poszczególnych zajęć będzie połączeniem zagadnień z obszaru teorii elit, teorii transformacji i najnowszej białoruskiej historii politycznej z analizą przypadków współczesnych.

Wykład składa się z 6 modułów tematycznych:

Moduł 1: Teorie elit i specyfika krajów poradzieckich

(najważniejsze teorie i koncepcje elit; typologia elit politycznych i najważniejsze procesy wewnątrz elit; elity polityczne a transformacja ustrojowa; stan badań nad białoruskimi elitami);

Moduł 2: Białoruskie elity polityczne w okresie ZSRR

(nomenklatura jako elita polityczna ZSRR; elity polityczne BSRR; wpływ radzieckich elit na kształtowanie się białoruskich elit politycznych po rozpadzie ZSRR);

Moduł 3: Elita władzy i kontrelita w białoruskim systemie politycznym

(procesy i mechanizmy wewnątrz współczesnych elit politycznych, partia władzy, elity władzy i kontrelity w białoruskim systemie partyjnym);

Moduł 4: Geneza, rozwój, grupy interesu i wartości współczesnych białoruskich elit politycznych

(grupy interesów wewnątrz elity rządzącej i kontrelity; regionalizacja; casus oligarchii; wartości białoruskich elit politycznych);

Moduł 5: Wpływ czynników wewnętrznych i zewnętrznych na współczesne białoruskie elity polityczne

(polityka UE, USA, Rosji i Chin; kryzysy gospodarcze i finansowe oraz „kolorowe rewolucje”; dynamika sytuacji politycznej w regionie);

Moduł 6: Zmiany w białoruskich elitach politycznych po 2020 roku

(wpływ społecznego i politycznego kryzysu na białoruskie elity; rozłamy wewnątrz elit; alternatywne ośrodki władzy).

Zalecane monografie, opracowania zbiorowe i raporty:

Almond G., Powell J., Dalton J., Strom K. (red.), Comparative Politics Today, a World View, ed. 9, Nowy Jork 2010.

Best H., Higley J. (red.), The Palgrave Handbook of Political Elites, Palgrave Macmillan 2018

Bodio T. (red.), Przywództwo, elity i transformacje w krajach WNP, t. 1, Warszawa 2010

Bodio T., Jakubowski W. (red.), Przywództwo i elity polityczne w krajach WNP, t. 2, Warszawa 2010

Bottomore T., Elites and Society, Londyn 1993

Bułhakau V. (red.), Belarus’: ni Èŭropa, ni Raseâ. Merkavan’ni belaruskih èlit, Warszawa 2006

Ćwiek – Karpowicz J., Rosyjska elita władzy centralnej w latach 2000-2008, Warszawa 2011

Dahl R., A critic of the Ruling Elite Model, w: Political Science Review, vol. 52, Yale 1958

Fedor J., Kangaspuro M., Lasilla J., Zhurzhenko T. (red.), War and Memory in Russia, Ukraine and Belarus, Palgrave Macmillan 2017

Frentzel-Zagórska J., Wasilewski J. (red.), The Second Generation of Democratic Elites in Central and eastern Europe, Warszawa 2000

Holzer J., Balik S., Postkomunistyczne reżimy niedemokratyczne : badania nad przemianami teorii politycznej w okresie po transformacji ustrojowej, Kraków 2009

Kłysiński K., Wierzbowska-Miazga A., Zmiany w białoruskich elitach politycznych, gospodarce i społeczeństwie. Pozory i rzeczywistość, Prace OSW nr 30, Warszawa 2009

Kononov I., Transformacionnyi opyt Ukrainy, Rossii i Belarusi: poisk interpretativnyh modeley, Visnyk LNU nr 12(199)/2010

Rust M., Olędzka J., “Political Narratives as a Source of Lukashenka's Legitimacy”, w: A. Legucka, R. Kupiecki (eds), Disinformation, Narratives and Memory Politics in Russia and Belarus, Routledge 2022

Zalecane magazyny branżowe i naukowe (poszczególne artykuły będą udostępniane w trakcie zajęć):

Raporty Grupy Analitycznej "BIAŁORUŚ-UKRAINA-REGION" SEW UW z lat 2022-2023 (od nr. III) - dostępne do pobrania - https://studium.uw.edu.pl/raporty-grupy-analitycznej-bialorus-w-regionie-do-pobrania/

Arche

Communist and Post-Communist Studies

Comparative Political Studies

Foreign Affairs

Government and Opposition

New Eastern Europe

Nowa Europa Wschodnia

Palitycznaja Sfera

Polis

Political Science Review

Pro et Contra

K_W03

Rozumie podstawowe terminy i pojęcia oraz zna najważniejsze teorie z zakresu socjologii, teorii polityki, demografii i historii.

K_W04

posiada szczegółową wiedzę na temat aktualnych wydarzeń w regionie, rozeznanie w sytuacji politycznej i gospodarczej regionu, a także wiedzę na temat dziejów regionu, zróżnicowań kulturowych i narodowych oraz ich wpływu na sytuację w regionie

K_U09

Posługuje się pojęciami z zakresu teorii polityki do analizy zjawisk politycznych.

K_K05

Na podstawie twórczej analizy nowych zjawisk i problemów samodzielnie formułuje propozycje ich rozwiązania

K_K09

Docenia znaczenie nauk humanistycznych i społecznych i odnosi zdobytą wiedzę do działań zawodowych zgodnie z normami społecznymi i zasadami ładu międzynarodowego

Obecność i aktywność na zajęciach;

Zaliczenie - egzamin końcowy lub esej.