Eastern European horror: Horror culture of the post-Soviet countries

Celem zajęć jest przybliżenie specyficznego gatunku, jakim jest kino i – szerzej – kultura grozy państw poradzieckich.

Podczas wykładów zostaną przedstawione i omówione gatunki oraz podłoże powstawania współczesnego horroru wschodnioeuropejskiego, a także jego historia i znaczenie dla współczesnego życia kulturowego i społecznego regionu.

Zostanie omówiona kinematografia gatunku w szerokim sensie, jak i przykłady dóbr kulturowych gatunku (film, serial, literatura i muzyka) poszczególnych państw (Białoruś, Ukraina, Rosja).

Oprócz wymiaru kulturowego, ważny będzie czynnik społeczny i polityczny – czyli horrory jako odzwierciedlenie kondycji i społeczno-politycznych problemów społeczeństw regionu.

UWAGA: w czasie trwania wykładu podstawowym materiałem badawczym będą filmy i seriale gatunku (dostępne z lektorem/napisami ENG i/lub PL)

Podczas wykładów zostaną przedstawione i omówione gatunki oraz podłoże powstawania współczesnego horroru wschodnioeuropejskiego, a także jego historia i znaczenie dla współczesnego życia kulturowego i społecznego regionu.

Wykład został podzielony na 7 głównych bloków tematycznych, ze szczególnym uwzględnieniem materiałów audiowizualnych (filmy i seriale):

1) Zagadnienia metodologiczne - specyfika gatunku horroru i kultury grozy. Kinematografia jako narzędzie komunikacji politycznej i społecznej w społeczeństwie radzieckim/postradzieckim – z uwzględnieniem specyfiki gatunku;

2) Kino i kultura grozy w kulturze ZSRR oraz państw Bloku Wschodniego – omówienie zalążków gatunku w rosyjskojęzycznej kulturze danego okresu, jak i krajów sąsiednich (m.in. PRL, Czechosłowacja);

3) Pierwszy okres transformacji – lata 90-te jako okres „zachłyśnięcia” się zachodnią kulturą grozy oraz pierwszy próby powstawania horroru jako odrębnego gatunku;

4) Reinterpretacja radzieckich mitów, legend miejskich oraz własnego folkloru i kultury ludowej we współczesnym kinie grozy Rosji, Białorusi i Ukrainy;

5) Europa Wschodnia przestrzenią grozy – horror jako gatunek w kinematografiach wschodniosłowiańskich;

6) Kultura grozy jako odzwierciedlenie kondycji społeczno-politycznej społeczeństw regionu (wymiar polityczny, trauma radziecka, Czarnobyl etc.).

7) Wpływ platform streamingowych na rozwój wschodnioeuropejskiej kultury grozy i horroru

Zalecana literatura branżowa:

Brzostek D., Literatura i nierozum. Antropologia fantastyki grozy, Toruń 2009

Isakava V., Horror genre in national cinemas of East Slavic countries, "Studia Fimoznawcze", Tom 35 (2014)

Isakava V., Of Monsters and Men: Horror Film in Belarus, Ukraine, and Russia, "Canadian Slavonic Papers", vol. 56, No. 1/2

Grishin O., Emanov A., Cinema as a tool of political communicationin the Post-Soviet Space, "Post-Soviet Issues", 2016;(2)

Kamińska M., Upiór w kamerze. Zarys kulturowej historii kina grozy, Poznań 2016

Lowenstein A., Shocking Representation: Historical Trauma, National Cinema, and the Modern Horror Film, New York 2005

Wheeler Winston D., A History of Horror, Rutgers University Press, New Brunswick 2010

Яковенко И., Российское кино на пороге перемен: фильмы в жанре хоррор, ''Наука телевидения" nr 14 /2010

Szczególna uwaga będzie poświęcona konkretnym filmom i serialom, linki do których - w zależności od dostępności w sieci - będą wysyłane studentom/tkom w trakcie zajęć (uwzględniając odpowiedni język napisów).

K_W04

posiada szczegółową wiedzę na temat aktualnych wydarzeń w regionie, rozeznanie w sytuacji politycznej i gospodarczej regionu, a także wiedzę na temat dziejów regionu, zróżnicowań kulturowych i narodowych oraz ich wpływu na sytuację w regionie

K_W06

zna i rozumie fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji w powiązaniu z sytuacją panującą w wybranym regionie studiów

K_U03

potrafi komunikować się ze zróżnicowanymi kręgami odbiorców na tematy dotyczące diagnozy i prognozowania kierunków przemian społecznych, gospodarczych, politycznych, kulturowych i etnicznych na obszarze zainteresowań, jest w stanie prowadzić debatę dotyczącą problematyki regionu będącego przedmiotem jego badań

K_U05

ma umiejętność sporządzania dokumentacji analitycznej z aktualnych wydarzeń w regionie

K_K01

jest w stanie poddać krytycznej ocenie treści przekazywane przez rozmówców albo informacje medialne dotyczące regionu stanowiącego przedmiot jego specjalizacji

K_K03

jest gotów do podjęcia działań społecznych związanych z problematyką odmienności kulturowej, współżyciem międzyetnicznym i interkonfesyjnym

Forma zaliczenia

Kryteria oceniania - obecność na zajęciach (dopuszczane są 2 nieusprawiedliwione nieobecności)

- aktywność na zajęciach

- zapoznanie się z materiałami źródłowymi (przede wszystkim wybrane filmy gatunkowe, teksty literackie i analityczne)

- egzamin