War in Ukraine. Political and military significance for the security of Europe and the world

Przedmiot przedstawia Ukrainę w przededniu wojny z Rosją oraz analizę obecnej sytuacji polityczno-militarnej.

CYKL I /wprowadzający/: UKRAINA W PIERWSZEJ DEKADZIE TRANSFORMACJI PO ROZPADZIE ZSRR W 1991 ROKU

TEMATY WYKŁADÓW:

1.Ukraina między wschodem i zachodem po rozpadzie ZSRR. Geopolityczne położenie-główne założenia polityki bezpieczeństwa i obrony. Strategiczne rurociągi i gazociągi, system komunikacji kolejowo-drogowej 2.Zasoby i bogactwa naturalne i potencjał przemysłu zbrojeniowego Ukrainy. Główne ośrodki przemysłu militarnego . Znaczenie eksportu broni i uzbrojenia dla gospodarki Ukrainy. Proliferacja broni nuklearnej przejętej z arsenałów Armii Radzieckiej.

3.Ludość-, religie, mniejszości narodowe. Spór o Krym i podział Floty Czarnomorskiej z Rosją w pierwszej dekadzie transformacji państwa ukraińskiego.

CYKL II: SIŁY ZBROJNE --WEKTORY STRATEGICZNE W POLITYCE BEZPIECZEŃSTWA UKRAINY 1991-2014

TEMATY WYKŁADÓW:

1.Transformacja Sił Zbrojnych Ukrainy. Cywilna kontrola. Reorganizacja władz naczelnych, związków strategiczno- operacyjnych. Redukcja potencjału militarnego. Współpraca wojskowa z NATO i UE, Polską.

2. Pomarańczowa rewolucja i Majdan w 2013-2014r.-Przyczyny rewolucji godności, przebieg wystąpień w 2014 roku. Narodziny nowoczesnego narodu ukraińskiego.

3. Wojna hybrydowa na Ukrainie. Aneksja Krymu i wojna w Donbasie. Podzielona Europa i świat- reakcja Europy i świata, NATO i UE na agresję Rosji wobec Ukrainy. Sankcje polityczno-ekonomiczne.

CYKL III: AGRESJA ROSJI NA UKRAINĘ W 2022 ROKU.MILITARNE I POLITYCZNE NASTĘPSTWA.

TEMATY WYKŁADÓW:

1.Analiza przebiegu działań zbrojnych od 24 lutego 2022 roku.

2.Reakcja ONZ, NATO i UE na agresję Rosji.

3. Strategia wzmacniania wschodniej flanki NATO- w państwach bałtyckich, Polsce i Rumunii oraz basenie Morza Śródziemnego i Czarnego

CYKL IV: WSPARCIE POLITYCZNO-MILITARNE DLA WALCZĄCZEJ UKRAINY. POMOC HUMANITARNA SPOŁECZNOŚCI MIĘDZYNARODOWEJ.

TEMATY WYKŁADÓW:

1.Polityka sankcji państw zachodnich wobec Rosji, oligarchów związanych z Putinem. Osłabienie potencjału ekonomiczno-finansowego Rosji.

2. Pomoc militarna dla Ukrainy. Dostawy nowoczesnych broni, amunicji, szkolenie żołnierzy.

3. Pomoc humanitarna Europy i świata dla państwa ukraińskiego i uchodźców z Ukrainy.

CYKL V:WPŁYW WOJNY NA UKRAINIE NA ZMAINĘ ARCHITEKTURY BEZPIECZEŃSTWA EUROPY I

ŚWIATA.

TEMATY WYKŁADÓW:

1.Rywalizacja mocarstw w basenie Morza Czarnego i Eurazji o wpływy po agresji Rosji na Ukrainę. Polityka Turcji. Wojna Azerbejdżanu z Armenią.

2.Sojusznicy Rosji i ich wsparcie polityczno- militarne dla reżimu Putina : Białoruś-Chiny-Korea Północna-Iran.

3.Prognozy i scenariusze dalszego przebiegu wojny. Europa i świat w nowym zimnowojennym świecie. Budowa nowej architektury bezpieczeństwa podzielonego świata.

1.OPRACOWANIA PODSTAWOWE:

-Geopolityka Rosji i obszaru postsowieckiego. Strefy wpływów 1, red nauk. L.Sykowski, Warszawa 2020.

-S. Plokhy, Wrota Europy. Zrozumieć Ukrainę, Wydawnictwo Znak- Horyzont 2022.

-T.Weiner, Wojna polityczna pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Rosją 1945-2020, Dom Wydawniczy Rebbis 2022.

-T.Kruszowa, Ukraina na zakręcie. Drogi i bezdroża pomarańczowej rewolucji, Warszawa 2005.

OPRACOWANIA ZALECANE UZUPEŁNIAJĄCE:

W. Baluk, Kształtowanie systemu partyjnego Ukrainy w okresie transformacji ustrojowej 1987-2004, Wrocław 2006.

-Z. Błażewicz, P. Krzykowski, M. Żyła, Półwysep Krymski- strategiczny element relacji rosyjsko- ukraińskich, ASzW, Rembertów

Dokąd zmierza Ukraina, pod red. J. Onyszkiewicza, Centrum Studiów Międzynarodowych, Warszawa 2003- wyd. w języku polskim , ukraińskim i angielskim.

-M. Gołda -Sobczak, Krym jako przedmiot sporu ukraińsko-rosyjskiego, wyd. II rozszerzone i poprawione

S. Helnarski, Ukraińska polityka bezpieczeństwa, Warszawa 1996.

-J. Hrycak, Historia Ukrainy 1772-1999. Narodziny nowoczesnego narodu, Lublin 2000.

-T. Kapuśniak, Ukraina jako obszar wpływów międzynarodowych po zimnej wojnie

-M. Klimecki, Z. Karpus, Czas samotności. Ukraina w latach 1914-2022, Warszawa 2022.

-J. Kozakiewicz, Rosja w polityce niepodległej Ukrainy, Warszawa 1999.

-T. Krząstek, Ukraina. Siły Zbrojne. Informator, Warszawa- Pruszków 2002.

-A. J. Madera, Miedzy Rosją a Europa. Ukraina na rozdrożu, Rzeszów 2000.

-T. Olszański, Trud niepodległości. Ukraina na przełomie tysiącleciu, Instytut Studiów Strategicznych, Kraków 2003.

-S. Yekelchnyk, Ukraina. Narodziny nowoczesnego narodu, Kraków 2007.

-E. Wiszka, Systemy polityczne Ukrainy, Toruń 2007.

-M. Żyła, Diaspora rosyjska i rosyjskojęzyczna w neoimperialnej polityce Federacji Rosyjskiej na obszarze Świętej Rusi, ASzW, Rembertów 2019.

-W.Baluk, M.Doroszko, Wojna hybrydowa Rosji przeciwko Ukrainie w latach 2014-2016, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016.

-M.Banasik, Wojna hybrydowa i jej konsekwencje dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego, Difin 2018.

-A.Bilal, Wojna hybrydowa- nowe zagrożenia, złożoność i ,,zaufanie’’ jako antidotum, NATO REVIEW, 30 listopada 2021.

-Konflikt hybrydowy na Ukrainie. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. nauk. B.Pacek, J.A.Grochocka, Piotrków Trybunalski 2017.

-A.Gorzkiewicz, Wojna hybrydowa na Ukrainie jako przykład współczesnych konfliktów zbrojnych, ,,Rocznik Stud. Akademii Wojsk Lądowych’’, 1(I) 2017.

-Konflikt hybrydowy na Ukrainie. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. nauk.,B.Pacek, J.A.Grochocka, Piotrków Trybunalski 2017.

-M.Labuda, Wojna hybrydowa Rosji z Ukrainą. Doktryna Gierasimowa, ,, Poszerzamy horyzonty’’, Tom XV, cz.1, Słupsk-wrzesień 2019.

-A.Langner, Wojna hybrydowa, Wydawnictwo Ender 2018.

-M.Marek, Operacja Ukraina. Kampania dezinformacji, narracje i sposoby działania rosyjskich ośrodków propagandowych przeciwko państwu ukraińskiemu w okresie 2013-2910, Difin 2020.

-J.Mahda, Wojna hybrydowa. Przeżyć i zwyciężyć, Charków 2015, wydanie polskie-2016.

-J.Mahda, Rosja dzieli Europę, ,,Defense Expres’’, Kijów 2016.

-M.Marek, Próba analizy specyfiki rosyjskiej wojny hybrydowej.

-Międzynarodowe konsekwencje konfliktu zbrojnego na Ukrainie, pod red. T.Kubaczyka, S.Piotrowskiego, M.Zyły, Warszawa 2016.

-P.Ochman, J.Wojas, Wojna hybrydowa jako przykład umiędzynarodowionego konfliktu wewnętrznego, ,,Studia Prawa Publicznego’’ nr 2/ 2018.

-B.Pacek, Wojna hybrydowa na Ukrainie, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2018.

-J/Regina-Zacharski, Ukraina 2014-2015. Wojna( Nie)hybrydowa, ,, Zeszyty Naukowe AON’’ 2015, NR3(100).

-ł.Słoneczny, Wojna hybrydowa- wyzwanie przyszłości? Wybrane zagadnienia, ,, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego-Wydanie Specjalne’’2015.

-L.Sykulski, Rosyjska koncepcja wojen buntowniczych Jewgienija Messnera, ,, Przegląd Geopolityczny’’ 2015,tom 11.

-M.Wojnowski, Mit ,,wojny hybrydowej’’. Konflikt na terenie państwa ukraińskiego w świetle rosyjskiej myśli wojskowej XIX-XXI wieku, ,,Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego-Wydanie Specjalne’’ 2015.

-Wojna informacyjna jako skuteczne narzędzie do destabilizacji państw i rządów, Narodowe Centrum Studiów Strategicznych, 2016.

Zgodnie z opisem przedmiotu i wyborem studenta.

Egzamin pisemny lub ustny