Democracy, Authoritarianism, Distribution of Respect

Celem zajęć jest analiza dystrybucji szacunku oraz walk o uznanie w społeczeństwie polskim celem zrozumienia funkcjonowania demokracji i sfery publicznej w Polsce oraz możliwego zagrożenia autorytaryzmem. Zgodnie z założeniem, to walki o uznanie konstytuują wiele współczesnych najważniejszych napięć i konfliktów społecznych. W szczególności omówione zostaną relacje między elitami (w tym główne antyelitarne nastroje i strategie stosowane przez populizm) a innymi kategoriami społecznymi. Antyelitaryzm należy bowiem dzisiaj do jednych z najważniejszych strategii populizmu. W ramach zajęć, które składają się z trzech modułów: historyczno-teoretycznego, badawczego, analitycznego – omówione zostaną teoretyczne perspektywy i metodologiczne aspekty badania relacji uznania oraz ich wpływu na demokrację i kształtowanie relacji autorytarnych. Studenci wezmą też udział w warsztatowej części poświęconej badaniu i analizie dystrybucji szacunku i uznania we współczesnym społeczeństwie polskim.

Zajęcia są poświęcone problematyce demokracji w perspektywie teorii uznania społecznego ze szczególnymi uwzględnieniem przypadku Polski. Celem zajęć jest analiza stanu demokracji (w tym demokracji nieliberalnej), omówienie zagrożenia demokracji przez autorytaryzm i populizm. Prowadzący wraz ze studentami i studentkami będą starali się odpowiedzieć w szczególności na pytanie o naturę walk o uznanie we współczesnej Polsce. Z perspektywy walk o uznanie i dążenia do zmiany sposobu dystrybucji szacunku społecznego, zwrócą w szczególności uwagę na takie kwestie jak:

- skłonności i dążenia autorytarne,

- relacje między społeczeństwem a elitami,

- wybrane konflikty tożsamościowe w społeczeństwie polskim,

- antyelitaryzm w społeczeństwie polskim i jego główne źródła,

- wizje demokracji polskiego społeczeństwa.

W ramach zajęć składających się z trzech modułów: historyczno-teoretycznego, badawczego, analitycznego – omówione zostaną teoretyczne perspektywy i metodologiczne aspekty badania demokracji przez pryzmat teorii uznania.

Część teoretyczna polega na omówieniu najważniejszych wybranych teorii uznania, demokracji (różnych odmian sfer publicznych), autorytaryzmu, populizmu w kontekście niechęci do elit i obcych. Będzie ona również poświęcona problemowi wpływu dystrybucji szacunku na społeczno-polityczną historię Polski po 1989 roku (w tym na kształt polskiej sfery publicznej). Zadaniem części historyczno-teoretycznych jest skonstruowanie wspólnie ze studentkami/studentami teoretycznej i analitycznej ramy, i postawienie pytań badawczych. Zajęcia będą podzielone na bloki tematyczne (po mniej więcej 20h), mające charakter teoretyczny i badawczy (warsztatowy). Pierwsza część teoretyczna obejmie również historyczno-genealogiczne aspekty kształtowania dystrybucji szacunku i uznania jako kategorii konstruujących dystanse społeczne oraz wpływających na kształt demokracji i sfery publicznej. Część badawcza obejmuje trzy główne zadania: wyodrębnienie i analizę danych zastanych, skonstruowanie narzędzi badawczych oraz zbieranie danych. Część analityczna obejmuje podsumowanie badań, analizę i interpretację w obrębie przygotowanych narzędzi teoretycznych. Jednym z możliwych celów jest ewentualne zbudowanie zespołu badawczego.

W efekcie studenci będą mogli przedyskutować teksty poświęcone uznaniu celem diagnozy: stanu demokracji, ewentualnych autorytarnych wymiarów istniejących w polskim społeczeństwie, podatności na populizm, antyelitaryzmu. Ponadto wezmą udział w planowaniu i realizacji badań. Zajęcia mogą być również pomocne dla studentów/studentek piszących pracę dyplomową. Możliwe jest pisanie pracy magisterskiej (doktorskiej) z omawianej problematyki pod kierunkiem prowadzących. W miarę możliwości i poruszanej problematyki, na zajęcia zapraszani będą goście, specjaliści od konkretnych problemów.

Po ukończonym kursie student/studentka przede wszystkim:

- zna teoretyczne ujęcia uznania, szacunku, prestiżu, klas i warstw społecznych

- zna i potrafi omówić różne ujęcia demokracji

- zna i rozumie różne ujęcia autorytaryzmu i jego źródła,

- zna i umie omówić różnice między uznaniem a problemem redystrybucji ekonomicznej,

- potrafi omówić i jest refleksyjna wobec związku między uznaniem a problemem nierówności/niesprawiedliwości,

- jest refleksyjna wobec sprawiedliwych oraz niesprawiedliwych reguł dystrybucji szacunku,

- zna i potrafi odnieść się do najważniejszych debat poświęconych uznaniu i dystrybucji szacunku,

- potrafi omówić rolę elit w podtrzymywaniu, konstytuowaniu i przeobrażaniu relacji uznania i szacunku,

- zna najważniejsze mechanizmy i strategie populizmu,

- jest refleksyjny i krytyczny wobec problemu zróżnicowania społecznego i nierówności społecznych

- rozumie społeczne i kulturowe mechanizmy odpowiedzialne za sprawiedliwość i równość

- potrafi łączyć różne tradycje badawcze i perspektywy, szanuje ich odrębności oraz zna różnice między nimi (nauki społeczne, literaturoznawstwo, nauki o kulturze)

- posiada pogłębioną wiedzę na temat najważniejszych międzynarodowych i krajowych badań społecznych i humanistycznych odnoszących się do problematyki uznania, prestiżu i statusu, demokracji, autorytaryzmu

- posiada wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także jest refleksyjny i krytyczny w ich interpretacji

- jest otwarty na różne perspektywy teoretyczne i metodologiczne badań społecznych

- posiada wiedzę na temat demokracji i różnych modeli sfery publicznej

- potrafi zaprojektować proces badawczy i w nim twórczo uczestniczyć

- potrafi wyszukiwać, zbierać i analizować dane zastane

- umie przygotować wywiady, przeprowadzić je i analizować

- rozumie proces kodowania i rekodowania danych

- potrafi pracować w zespole

1. Podstawą zaliczenia seminarium jest:

a. obecność na zajęciach (student ma prawo tylko do dwóch nieobecności w semestrze)

b. dopuszczalna jest większa liczba nieobecności, jeżeli jest to związane z przewlekłą chorobą (usprawiedliwioną zgodnie z regulaminem studiów), lub innymi dobrze uzasadnionymi okolicznościami. Każda nieobecność ponad 2 dozwolone w semestrze musi być zaliczona notatką z lektur obowiązujących na opuszczonych zajęciach. Dopuszczalne są maksymalnie 4 nieobecności w semestrze.

c. przygotowanie do zajęć (znajomość literatury obowiązującej na zajęciach).

d. aktywność na zajęciach (uczestnictwo w dyskusji, sposób argumentacji)

e. udział w warsztatowej części zajęć obejmujący przygotowanie narzędzi badawczych, realizacji badań.

f. przygotowanie mini-raportu (sprawozdania) z własnej części badań.

Metody oceny pracy studenta/ki:

- ocena ciągła (bieżące przygotowanie do seminarium i aktywność)

- udział w części badawczej, przygotowanie cząstkowego raportu.