Ethics and/versus Self-knowledge in Platonic Dialogues

Celem etyki jest dobre życie. Nauczenie Sokratesa – jakie przedstawiają dialogi Platońskie – polega na dialogicznym poszukiwaniu wiedzy o dobrym życiu. Jako że dobre życie jest życiem konkretnej osoby, etyka musi uwzględniać znajomość siebie, do której można dotrzeć przede wszystkim poprzez rozmowę z innymi. Prowadzi to do aporii, nad którymi będziemy się zastanawiać czytając dzieła Platona: dobre życie jest jedno, ale praktyczne realizacje dobrego życia są potencjalnie nieskończone; dobre życie jest „moje”, ale jednocześnie odnajduję je razem z „tobą”.

„Jak należy żyć?” – odpowiedź na to pytanie warte jest, pisze Platon w Państwie, więcej niż wielkie stosy złota. Odpowiedź tautologiczna, która brzmi: „należy żyć dobrze czy szczęśliwie”, niczego nie wyjaśnia, a stanowi jedynie początek etycznego poszukiwania, wskazując jednocześnie na jego cel.

Jeśli pierwszym, wstępnym warunkiem etyki jest dobre życie jako początek i cel, to drugim wstępnym warunkiem jest uzyskiwanie świadomości niewiedzy o tym, czym są dobro oraz szczęście. Niewiedza ta odsłania się poprzez dialog. Czytając dialogi Platona będziemy zatem wskazywać na fałszywe obrazy dobrego życia, z którymi Sokrates spotyka się w trakcie rozmów z ludźmi uważanymi za mądrych (sophos), jak też w trakcie rozmów z ludźmi wyposażonymi w specyficzne kompetencje (technai). Szczególną uwagę poświęcimy niebezpieczeństwom, które płyną z pasywnej akceptacji autorytetów intelektualnych, profesjonalnych i politycznych.

Gdy opinie o dobrym życiu, z jakimi człowiek spotyka się żyjąc w mieście, już zostały poddane krytyce i gdy niespójność między logos a bios, argumentem a sposobem życia, została ujawniona (skutkując zazwyczaj wstydem, odrzuceniem filozofii, wściekłością), poszukiwanie etyczne może się oprzeć już jedynie o znajomość siebie. Metoda dialogiczna, jaką się posługuje Sokrates, ma zatem na celu to, by każdy rozmówca wyłonił – poprzez dialog – samego siebie, to właściwe „ja”, które jako jedynie może prowadzić dobre życie.

Absolwent rozumie powiązania między działaniami kulturowymi a dynamiką zmian społecznych.

Absolwent potrafi samodzielnie sformułować problem badawczy w zakresie nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych.

Absolwent jest gotów do kształcenia ustawicznego (lifelong learning).

Obecność i aktywność na zajęciach oraz egzamin.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegającą usprawiedliwieniu: 2.

Przedmiot kończy się egzaminem ustnym, w trakcie którego zostanie sprawdzona wiedza dotycząca tematów przerobionych w trakcie zajęć.

Ta sama zasada dotyczy egzaminu poprawkowego.