University of Warsaw - Central Authentication System
Strona główna

Histories of an eye - vicissitudes of the seeing organ in philosophy

General data

Course ID: 3700-AL-HO-OG
Erasmus code / ISCED: 08.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0223) Philosophy and ethics The ISCED (International Standard Classification of Education) code has been designed by UNESCO.
Course title: Histories of an eye - vicissitudes of the seeing organ in philosophy
Name in Polish: Histori(e)a oka - czyli perypetie organu widzenia w filozofii
Organizational unit: Faculty of "Artes Liberales"
Course groups: (in Polish) Przedmioty oferowane przez Kolegium Artes Liberales
General university courses
General university courses in the humanities
ECTS credit allocation (and other scores): (not available) Basic information on ECTS credits allocation principles:
  • the annual hourly workload of the student’s work required to achieve the expected learning outcomes for a given stage is 1500-1800h, corresponding to 60 ECTS;
  • the student’s weekly hourly workload is 45 h;
  • 1 ECTS point corresponds to 25-30 hours of student work needed to achieve the assumed learning outcomes;
  • weekly student workload necessary to achieve the assumed learning outcomes allows to obtain 1.5 ECTS;
  • work required to pass the course, which has been assigned 3 ECTS, constitutes 10% of the semester student load.

view allocation of credits
Language: Polish
Type of course:

general courses

Short description: (in Polish)

Celem zajęć będzie napisanie swoistej historii oka w filozofii, ale również alternatywny sposób opowiadania samej historii filozofii. Rejestr wizualny od zawsze zajmował w niej ważne miejsce, a w XX wieku stał się wręcz jej swoistą obsesją. Punktem wyjścia jest więc założenie, że nie tylko należy przyjrzeć się narracjom dotyczącym oka w filozofii, ale również że można podjąć próbę historii mniejszościowej, pisanej z perspektywy samego oka. Interesować będą nas nieoczywiste perypetie oka i rejestru wizualnego. Uwagę będziemy zwracać na wszelkie alianse, w które wchodziło oko (np. oko na służbie reżimu klasyfikującego u Foucualta), zaskakujące "zszycia" oka z innymi organami (jak oko na końcu palca u Derridy) czy niezwyczajne możliwości oka (jak oko haptyczne u Merlau-Ponty'ego). Mówiąc inaczej będziemy zadawać pytanie podobne do tego, które kiedyś zadawał Spinoza - tym razem już jednak nie "do czego zdolne jest ciało?", ale "do czego zdolne jest oko?".

Full description: (in Polish)

Tytuł zajęć ma dwojakie źródło. Z jednej strony Bataille'owskie Historie oka, a więc niejako wymiar perwersyjny oraz nastawienie na "inne" wykorzystanie oka.

Z drugiej strony Historia(e) kina Jean Luc-Godarda, a więc założenie, że historie zawsze są mnogie, że zawsze istnieje alternatywna możliwość historii, która pozwala wyzwolić nowe siły, bądź też po Benjaminowsku "zwrócić sprawiedliwość" temu, co wykluczone. Zadaniem jakie sobie stawiamy jest przegląd znanych nam koncepcji oka oraz filozoficznych tekstów, w których oko jest głównym tematem.

Celem zajęć będzie napisanie swoistej historii oka w filozofii, ale również alternatywny sposób opowiadania samej historii filozofii. Rejestr wizualny od zawsze zajmował w niej ważne miejsce, a w XX wieku stał się wręcz jej swoistą obsesją. Punktem wyjścia jest więc założenie, że nie tylko należy przyjrzeć się narracjom dotyczącym oka w filozofii, ale również że można podjąć próbę historii mniejszościowej, pisanej z perspektywy samego oka. Interesować będą nas nieoczywiste perypetie oka i rejestru wizualnego. Uwagę będziemy zwracać na wszelkie alianse, w które wchodziło oko (np. oko na służbie reżimu klasyfikującego u Foucualta), zaskakujące "zszycia" oka z innymi organami (jak oko na końcu palca u Derridy) czy niezwyczajne możliwości oka (jak oko haptyczne u Merlau-Ponty'ego). Mówiąc inaczej będziemy zadawać pytanie podobne do tego, które kiedyś zadawał Spinoza - tym razem jednak już nie "do czego zdolne jest ciało?", ale "do czego zdolne jest oko?". Chcemy poznać wszystkie możliwe funkcje oka, a także wszelkie relacje w jakie wchodziło ono w filozofii.

Bibliography: (in Polish)

Literatura:

• G. Berkley, Rzecz o zasadach poznania ludzkiego, Warszawa 2003.

• Kartezjusz, Dioptryka, Universitas, Kraków 2018.

• G. Bataille, Historia oka i inne historie, Słowo/obraz terytoria, Gdańs 2019.

• J. Derrida, Oczy języka, [w:] „Literatura na świecie”, nr 5–6/2011.

• J. Derrida, Pamiętnik ślepca, [w:] Główne problemy współczesnej fenomenologii, Warszawa 2017.

• M.Foucault, Nadzorować i karać, Aletheia, Warszawa 2009.

• M. Foucault, Narodziny kliniki, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.

• J. Crary, Zawieszenie percepcji: uwaga, spektakl i kultura nowoczesna, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2009.

• J. Crary, Techniques of the observer : on vision and modernity in the Nineteenth Century, Cambridge 1990.

• M. Merlau-Ponty, Fenomenologia percepcji, Aletheia, Warszawa 2001.

• M. Merlau-Ponty, Oko i umysł, Słowo/obraz terytoria, Gdańs 2006.

• W. Benjamin, Mała historia fotografii [w:] Anioł historii: eseje, szkice, fragmenty, red. H. Orłowski, Poznań 1996.

• W. Benjamin, Pasaże, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006.

• G. Deleuze, Bacon. Logika wrażenia, Eprons-Ostrogi, Kraków 2018.

• G. Deleuze, Tysiąc plateau, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2016.

• G. Didi-Huberman, Strategie obrazów. Oko historii, Korporacja Ha!Art, Warszawa 2011.

• E. Pontremoli, Nadmiar widzialnego, Słowo/obraz terytorium, Gdańsk 2007.

• G. Boehm, O obrazach i widzeniu, Universitas, Kraków 2014.

• T. Swoboda, Historie oka, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2019.

• R. Barthes, Światło obrazu: uwagi o fotografii, Wydawnictwo KR, Warszawa 1996.

• V. Flusser, Kultura pisma: z filozofii słowa i obrazu, Aletheia, Warszawa 2018.

• J. P. Sartre, Fenomenologia spojrzenia [w:] „Przegląd Filozoficzny" nr 4/2005.

• S. Kracauer, Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009.

(ewentualne zmiany proponowanych lektur zostaną uzgodnione ze studentami na pierwszych zajęciach)

Learning outcomes: (in Polish)

Wiedza

K_W01 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze

K_W05 zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury

K_W06 zna podstawowe kierunki myśli filozoficznej, społecznej, przyrodniczej

Umiejętności

K_U02 dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych

K_U04 rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności

Kompetencje społeczne

K_K01 jest gotów do podejmowania kształcenia przez całe życie

K_K07 przestrzega zasady tolerancji i ma poszanowanie dla różnic kulturowych

K_K08 docenia bogactwo kultury

K_K09 jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej

K_K10 jest gotów do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim

Assessment methods and assessment criteria: (in Polish)

Przygotowanie do zajęć, aktywność na zajęciach (ocena ciągła).

Egzamin będzie miał formę krótkiej rozmowy z prowadzącym na jeden z wybranych tematów poruszanych podczas zajęć

Na zajęciach dopuszczalne są dwie nieobecności.

This course is not currently offered.
Course descriptions are protected by copyright.
Copyright by University of Warsaw.
Krakowskie Przedmieście 26/28
00-927 Warszawa
tel: +48 22 55 20 000 https://uw.edu.pl/
contact accessibility statement USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)