Cinema of Bela Tarr - the world after hope
General data
Course ID: | 3700-AL-KBT-OG |
Erasmus code / ISCED: |
08.1
|
Course title: | Cinema of Bela Tarr - the world after hope |
Name in Polish: | Kino Béli Tarra, czyli świat "po" nadziei |
Organizational unit: | Faculty of "Artes Liberales" |
Course groups: |
(in Polish) Przedmioty oferowane przez Kolegium Artes Liberales General university courses General university courses in the humanities |
ECTS credit allocation (and other scores): |
(not available)
|
Language: | Polish |
Type of course: | general courses |
Prerequisites (description): | (in Polish) Bierna znajomość języka angielskiego. Zajęcia będą prowadzone w języku polskim, jednak część literatury (w tym filmów) dostępna jest jedynie w języku angielskim. |
Short description: |
(in Polish) Zajęcia te nie będą klasycznym kursem filmoznawczym, a raczej przyczynkiem do tego, by poprzez lekturę filmów Tarra zadawać pytania na płaszczyźnie filozoficznej. |
Full description: |
(in Polish) Zajęcia te nie będą klasycznym kursem filmoznawczym, a raczej przyczynkiem do tego, by poprzez lekturę filmów Tarra zadawać pytania na płaszczyźnie filozoficznej. Będziemy jednocześnie oglądać filmy węgierskiego reżysera i czytać lektury filozoficzne. Naszym głównym tematem będzie nadzieja. Przyjrzymy się upadkowi nadziei rozbudzonej obietnicą komunizmu ("Ludzie z prefabrykatów"), dziejom europejskiego nihilizmu (Schopenhauer, Nietzsche, Zapffe), ich odbiciu w rządach totalitarnych ("Korzenie totalitaryzmu"), światu po śmierci Boga ("Harmonie Werckmeistera") czy brakowi nadziei na inną przyszłość ("Koń turyński", "Szatańskie tango"). Zapytamy w końcu czy Tarr chce pozostawić nas bez nadziei czy raczej jak twierdzi Jacques Ranciere zamiast karmić naszą wyobraźnię obietnicami nadejścia innej przyszłości, zachęca do skupienia na "tu i teraz". Wszystkie zajmujące nas pytania będziemy próbowali odnosić do kondycji człowieka współczesnego i naszych żywych niepokojów dotyczących schyłku świata w którym żyjemy. Mówiąc inaczej - poprzez spotkanie z twórczością Tarra będziemy szukać powodów, by "wierzyć w ten świat" (Deleuze). "Czy mogę mieć jeszcze nadzieję?" - wokół tego pytania będzie zorganizowany kurs poświęcony filmom Béli Tarra. Węgierski reżyser to autor jednej z najsilniejszych deklaracji w historii kinematografii. Swojego Konia Turyńskiego zaczynał on bowiem od przywołania apokryficznej sceny padającej udziałem Fryderyk Nietzschego - autor Wiedzy radosnej, miał być świadkiem okładania konia batem przez woźnicę na rynku w Turynie, a widok ten miał go doprowadzić do obłędu. Po tym wydarzeniu Nietzsche nie napisał już żadnego dzieła, a listy z tego okresu podpisywał imieniem Dionizos lub Jezus Chrystus. Béla Tarr choć daleki od popadnięcia w obłęd, swoim filmem zadeklarował artystyczne milczenie. Wszystko to w momencie kiedy nuty apokaliptyczne zdominowały jego myślenie i materializowały się po różnorakimi postaciami w jego twórczości. To milczenie zdaje się nie pozostawiać nam nadziei. Czy jest to jedyna możliwa reakcja w obliczu rozpadu świata. który nas otacza? Czy to gest rezygnacji bądź wyczerpania? Jak twierdził Walter Benjamin - "we wszelkim smutku obecna jest głęboka skłonność do niemoty, a to nieskończenie więcej niż niezdolność lub niechęć do komunikacji" - słowa te zdają się doskonale oddawać istotę gestu Tarra, a także wprowadzać nas do tematyki zajęć. Zajęcia te nie będą klasycznym kursem filmoznawczym, a raczej przyczynkiem do tego by poprzez lekturę filmów Tarra zadawać pytania na płaszczyźnie filozoficznej. Będziemy jednocześnie oglądać filmy węgierskiego reżysera i czytać lektury filozoficzne. Naszym głównym tematem będzie nadzieja. Przyjrzymy się upadkowi nadziei rozbudzonej obietnicą komunizmu ("Ludzie z prefabrykatów"), dziejom europejskiego nihilizmu (Schopenhauer, Nietzsche, Zapffe), ich odbiciu w rządach totalitarnych ("Korzenie totalitaryzmu"), światu po śmierci Boga ("Harmonie Werckmeistera") czy brakowi nadziei na inną przyszłość ("Koń turyński", "Szatańskie tango"). Zapytamy w końcu czy Tarr chce pozostawić nas bez nadziei czy raczej jak twierdzi Jacques Ranciere zamiast karmić naszą wyobraźnię obietnicami nadejścia innej przyszłości, zachęca do skupienia na "tu i teraz". Wszystkie zajmujące nas pytania będziemy próbowali odnosić do kondycji człowieka współczesnego i naszych żywych niepokojów dotyczących schyłku świata w którym żyjemy. Mówiąc inaczej - poprzez spotkanie z twórczością Tarra będziemy szukać powodów, by "wierzyć w ten świat" (Deleuze). Zajęcia będą dość intensywnym kursem i będą wymagały od studentów m.in. obejrzenia poza zajęciami filmów zaproponowanych przez prowadzącego. Powinien to być ważny czynnik brany pod uwagę przez studentów przy wyborze tego przedmiotu. |
Bibliography: |
(in Polish) Filmy według tematów: • Kino społeczne Tarra cz. 1 - koniec z płonnymi nadziejami (Ognisko zapalne, 1979 • Kino społeczne Tarra cz. 2 - bez widma komunizmu (Ludzie z prefabrykatów, 1981). • Sam wobec braku nadziej (Outsider, 1981) • Wieczny powrót tego samego - bez nadziei na sprawczość (Jesienny almanach, 1984). • Anatomia skundlenia - bez nadziei na miłość (Potępienie, 1988). • Bez jakiejkolwiek nadziei cz. 1 - zobaczyć rozpad świata (Szatańskie tango, 1994). • Bez jakiejkolwiek nadziei cz. 2 - odwrócić wzrok (Szatańskie tango, 1994). • Bez jakiejkolwiek nadziei cz. 3 - zabić okno deskami (Szatańskie tango, 1994). • Opowieści dla tych którzy nie mają nic poza nadzieją cz. 1 - nihilizm i totalitaryzm (Harmonie Werckmeistera, 2000) • Opowieści dla tych którzy nie mają nic poza nadzieją cz. 2 - świat po śmierci Boga (Harmonie Werchmeistera, 2000) • Bez nadziei, że istnieje inny świat (Człowiek z Londynu, 2007) • Bez nadziei na inną przyszłość (Koń Turyński, reż. Bella Tarr, 2010). • Po słowie ostatnim czyli ludzie pozabawieni nadziei - kryzys imigrancki i twórczość Tarra po Koniu Turyńskim Literatura zalecana: • K. Marks, F. Engels, Manifest komunistyczny, Książka i wiedza, Warszawa 1969. • A. Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009 (fragmenty) • F. Nietzsche, Wola mocy, Wydawnictwo "Vis-à-vis/Etiuda", Kraków 2011 (fragmenty) • F. Nietzsche, Wiedza radosna, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2008 (fragmenty) • F. Nietzsche, Z genealogii moralności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011 (fragment) • P. W. Zapffe, Ostatni mesjasz [w:] Analiza i egzystencja. • H. Arendt, Korzenie totalitaryzmu, (fragment) • J. Ranciere, Béla Tarr. The Time After, Minneapolis 2013. • A. Kovács, The Cinema of Bela Tarr: The Circle Closes, New Your 2013. • L. Krasznahorkai, Melancholia sprzeciwu, Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2007. • L. Krasznahorkai, Szatańskie tango, W.A.B, Warszawa 2004. (ewentualne zmiany proponowanych lektur zostaną uzgodnione ze studentami na pierwszych zajęciach) |
Learning outcomes: |
(in Polish) Wiedza K_W01 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze K_W05 zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury K_W07 zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych Umiejętności K_U02 dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych K_U04 rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności Kompetencje społeczne K_K01 jest gotów do podejmowania kształcenia przez całe życie K_K07 przestrzega zasady tolerancji i ma poszanowanie dla różnic kulturowych K_K08 docenia bogactwo kultury K_K09 jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej K_K10 jest gotów do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim |
Assessment methods and assessment criteria: |
(in Polish) Przygotowanie do zajęć, aktywność na zajęciach (ocena ciągła). Egzamin będzie miał formę krótkiej rozmowy z prowadzącym na jeden z wybranych tematów poruszanych podczas zajęć Na zajęciach dopuszczalne są dwie nieobecności. |
Copyright by University of Warsaw.