Reading of "Capital". Expanded reproduction of capital and capitalist mode of production

Karol Marks nie ma szczęścia do swoich współczesnych, powszechnie w Polsce uznanych interpretatorów. Jego lektury bywają zazwyczaj pobieżne, żeby nie powiedzieć, prostackie. Jednocześnie, jest to autor, który w przestrzeni filozoficznej Zachodu odgrywa niezwykle istotną rolę, podkreślaną nie tylko przez jego admiratorów, lecz również zajadłych krytyków. Wydaje się, że nadszedł czas, aby z dala od pozafilozoficznych emocji, pochylić się nad lekturą jednego z jego najistotniejszych tekstów.

Lektura pism Karola Marksa, od prawie 80 lat odbywa się w Polsce w atmosferze niezbyt sprzyjającej filozoficznemu namysłowi. Rozliczne konteksty polityczne i historyczne znacznie utrudniają pogłębioną refleksję nad dorobkiem filozofa z Trewiru, czego efektem są powszechne, „przedrefleksyjne intuicje” towarzyszące próbom jego interpretacji. Jakkolwiek, w polskiej literaturze filozoficznej pojawiło w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat wiele znakomitych tekstów poświęconych Marksowi, a kilku wybitnych polskich profesorów poświęciło temu autorowi olbrzymią część swego zawodowego wysiłku, w powszechnym odbiorze (również wśród studentów filozofii) Karol Marks pozostaje co najwyżej autorem kilku efektownych acz kontrowersyjnych bon motów oraz „ideologiem komunizmu”. Zadaniem naszego seminarium będzie sprostowanie podobnych „zdroworozsądkowych” sądów przedkrytycznych i wnikliwe prześledzenie głównych linii argumentacyjnych zawartych w dorobku Marksa, meandrów jego filozoficznej drogi rozwojowej oraz jej zakorzenieniu w klasycznej tradycji europejskiej myśli filozoficznej. W trakcie zajęć, podejmiemy próbę przeczytania Marksa nie tyle „na nowo”, bądź „krytycznie”, ale takiego, by wyrobić sobie zdanie na temat tego „jak się rzeczy mają”. Nasze seminarium w kolejnym roku akademickim skoncentruje się na końcowych fragmentach drugiego tomu oraz obszernych partiach tomu trzeciego Kapitału. Głównym naszym zadaniem będzie zgłębienie istoty rozszerzonej reprodukcji kapitału, zrozumienie jej konieczności w warunkach dominującej roli prywatnej własności środków produkcji oraz rozpoznanie krytycznego potencjału tkwiącego w pojęciu kapitalistycznego sposobu produkcji. Dominantą naszych rozważań będzie próba skonfrontowania się z Marksowskimi określeniami stopy wartości dodatkowej, stopy zysku oraz statusem poznawczym prawa zniżkowej tendencji stopy zysku.

Kapitał

Teorie wartości dodatkowej

Wybrane Listy

Étienne Balibar – Filozofia Marksa

Aleksander Ochocki - Dialektyka i historia: człowiek i praca w twórczości Karola Marksa

Lucien Sève – Próba wprowadzenia do filozofii marksistowskiej

Student:

- zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się filozoficznych idei Karola Marksa w okresie pisania Kapitału

- rozumie rolę filozofii Kapitału w tworzeniu wyobrażeń społecznych na temat społeczeństwa

- prawidłowo identyfikuje główne problemy, sprzeczności i stawki filozoficznych dociekań Karola Marksa w Kapitale

- potrafi samodzielnie zinterpretować główne linie argumentacyjne myśli Marksowskiej obecnej w Kapitale

- potrafi identyfikować główne nurty współczesnej debaty wokół Kapitału

- wykazuje motywację do refleksyjnego zaangażowania w życie społeczne

- znaczący wkład badawczy w prace seminaryjne (przez co należy rozumieć przede wszystkim wygłoszenie komunikatu, krótkiego referatu bądź zaprezentowanie dodatkowego tekstu źródłowego związanego z tematyką konkretnego spotkania)

- wykazywanie szczególnej aktywności w trakcie spotkań

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 3 w ciągu roku.